U okviru pratećeg programa festivala Z.E.T. od Šipova, koji se održava 15., 16. i 17. jula na Janjskim otokama u Šipovu biće organizovane brojne interesantne radionice.
Radionice se organizuju u saradnji sa UNDP BiH, a više o njima saznali smo od šefa banjalučke Kancelarije UNDP-ja Goranom Vukmirom, koji nam je otkrio i više o najuspješnijim projektima ove organizacije u BiH do sada, kao i o planovima za budućnost.
Ciljevi održivog razvoja jednako su primjenjivi i na nerazvijene zemlje i na one najrazvijenije, jer i sve imaju siromašno stanovništvo i potrebu da rade u tom pravcu. Zato su ti ciljevi jednako bitni za sve pojedince i sve zemlje.
“Organizatori festivala Z.E.T. od Šipova, zajedno sa načelnikom opštine Šipovo i predstavnicima Turističke organizacije su nas kontaktirali i nama se jako dopala ideja, jer je jako originalna, a Janjske otoke su jedinstveno prirodno područje. Mnogo nam se dopao i koncept integracije zabave sa ekologijom i turizmom kao razvojnim potencijalima, što je direktno vezano za mandat UNDP-ja”, kaže Vukmir za MONDO.
Na ovaj način biće promovisani globalni Ciljevi održivog razvoja, što je i aktuelna tema UN-a ove godine.
“Na globalnom samitu svjetskih lidera prošle godine usvojili su te ciljeve kao orjentir za politiku UN-a i svih vlada u svijetu, čime se možda mogu riješiti ključni problemi, poput siromaštva, preko svih ostalih tema u vezi s ekonomijom i održivim životom, zaštitom prirode i sličnim oblastima”, ističe Vukmir i dodaje:
“Tako smo zajedno došli na ideju da paralelno sa muzičkim programom organizujemo dio festivala namijenjen svim zainteresovanim aktivistima, ljudima kojima je stalo do prirode, koji se bave njenom zaštitom, turizmom.. Za njih organizujemo jedan prostor gdje mogu da razmijene ideje i uče iz iskustava drugih ljudi u okruženju”.
Prva radionica zakazana za petak, 15. jula nosi naziv “Svijet bez siromaštva”, a vodiće je Sezin Sinanoglu, rezidentna predstavnica UNDP-a. Panel diskusiji na temu “Šta su to ciljevi održivog razvoja i zašto se to tebe tiče” prisustvovaće ministarka prostornog planiranja, građevinarstva i ekologije RS Srebrenka Golić, ministar trgovine i turizma RS Predrag Gluhaković, kao i načelnik opštine Šipovo Momir Ćirko, direktor Turističke organizacije Jajca Huso Hadžić i direktor turističke organizacije Šipovo Siniša Pandžić.
Istog dana na programu je i radionica pod nazivom "Dostojanstven rad i ekonomski razvoj", na temu “Zadrugarstvo – povratak u komunizam ili budućnost?”.
“Ova radionica je možda jedna od najzanimljivijih, pogotovo za ljude iz nevladinog sektora i sve one koji imaju nešto alternativnije poglede na život i na svijet. Zvuči vrlo egzotično, ali neki ljudi u našem okruženju se već vrlo aktivno bave time. Kolege iz Hrvatske su u procesu uspostavljanja prve etičke banke, a paralelno s tim je već uspostavljena i funkcioniše energetska zadruga, koja okuplja ljude koji se zajedničku udružuju i kroz taj oblik rješavaju probleme snabdjevanja energijom, ali na održiv način”, objasnio nam je Vukmir.
Oba ova koncepta su zasnovana na relativno novom pristupu zadrugarstva, gdje pojedinci udruže i sredstva i rad i znanje i na taj način stvaraju usluge za društvo i pojedinca koje će biti od koristi svima podjednako i neće voditi ka favorizovanju ili bogaćenju jedne grupe.
“Radionice će voditi ljudi sa konkretnim iskustvom, koji ove stvari već implementiraju u praksi, tako da će svi moći direktno od njih da saznaju više detalja. Etičko bankarstvo je i meni jako interesantno i inovativno, toliko da ni mi koji se bavimo time nismo o svemu detaljno upoznati i baš se radujem da od kolega saznam detalje tog koncepta”, dodaje naš sagovornik.
U subotu, 16. jula biće više riječi o očuvanju i zaštiti životne sredine, a pričaće se i o klimi i energiji. Na temu “Mitigacija ili adaptacija” razgovaraćemo sa Sanjinom Avdićem, stručnjakom za energetsku efikasnost. Posljednjeg dana festivala biće organizovano posebno druženje s novinarima, na kome će biti više riječi i Ciljevima održivog razvoja.
Organizacija UNDP je u BiH od 1996. godine i radi uglavnom na obnovi i razvoju.
“Prvih godina nakon rata prioriteti su bili obnova i povratak ljudi svojim kućama, kada su realizovani veliki projekti održivog povratka i obnove stambenog fonda. Kasnije je fokus prešao na neke druge stvari, poput razvoja na regionalnom konceptu, a ekologija je jedna od tema koja se pojavila nešto kasnije. U tim oblastima smo napravili velike pomake”, dodaje Vukmir.
Veliku ulogu organizacija UNDP imala je i nakon razornih poplava koje su 2014. pogodile region.
“Naš program obnove nakon poplava je nešto što se najviše pominjalo prethodnih godina. Ovaj projekat je bio obimom veliki i jako uspješan, s obzirom da je u okviru njega popravljeno preko 4500 stambenih objekata i preko stotinu javnih zgrada (škola, vrtića i sl.), u BiH i RS. Ovaj projekat je finansirala evropska komisija, a UNDP je bio implementator. Naišli smo na odlične uzvratne reakcije ljudi kojima je pomognuto i koji su bili dio projekta”, dodaje Goran Vukmir.
Prema njegovim riječima, UNDP u BiH podjednako sarađuje i sa vladinim i nevladinim sektorom.
“Sve države, uključujući i BIH su osnivači i ravnopravni članovi UN-a, a mi smo samo jedna od UN-ovih agencija, pa je naš partner prije svega Vlada, znači sa Savjet ministara i entitetske Vlade, ali aktivno sarađujemo i sa opštinskim nivoom i nevladinim sektorom, NVO sektor često u našim projektima ima ulogu da dopre do neke posebne grupe ljudi, ili da nas uputi u probleme koji nama, kao velikoj organizaciji nisu toliko vidljivi i koje ne možemo da riješimo", naglasio je.
Jedan važan projekat prvi put je bio realizovan u BiH, a vođene dobrim iskustvom kod nas primjenjivaće ga i zemlje u okruženju.
Vrbas je prva rijeka u BiH koja ima uspostavljen sistem automatskih mjernih stanica, pa hidrometeorološki zavod može unaprijed da predvidi poplavne talase i upozori ljude u ugroženim područjima.
“Imali smo projekat Razvoja lokalne demokratije, koji je bio usmjeren na stvaranje i jačanje civilnog društva i koji je trajao nekoliko godina, imao je za cilj stvaranje metodologije po kojoj opština radi sa civilnim društvom. Opštine koje su učestvovale u tom projektu su usvojile jednu opštu metodologiju, koja je usklađena sa evropskim standardima.
Većina opština koje su učestvovale su nastavile da koriste tu metodologiju, jer se pokazala kao efikasna i korisna, NGO su bile zadovoljne jer je povećana transpartentnost i javnost rada i dodjeljivanja sredstava. Ta metodologija je institucionalizovana tako što je usvojena kao preporuka našeg ministarstva za lokalnu upravu, kao i u FbiH. Bio je toliko zanimljiv i uspješan da je nedavno odobrena regionalna varijanta, koja će biti implementiran u zemlje regiona”, ispričao nam je Vukmir.
Kada je o budućim projektimas riječ, naš sagovornik kaže da je fokus na lokalnom nivou i poziva ljude da se uključe u sve aktivnostio ove organizacije.
“Nekoliko sljedećih projekata vezani su za lokalno-ekonomski razvoj, kao i za vodosnabdijevanje. Nastavljamo sa prikupljanjem i uništavanjem lakog naoružanja i tako radimo na povećanju sigurnosti.
Osim toga. u toku je veliki projekat koji kroz sliv rijeke Vrbas postavlja sistem ranog upozoravanja i zaštite od poplava. Vrbas je tako prva rijeka u BiH koja ima uspostavljen sistem automatskih mjernih stanica, pa hidrometeorološki zavod može unaprijed da predvidi poplavne talase i upozori ljude u ugroženim područjima.
Tu je i veliki projekat energetske efikasnosti, gdje zajedno sa partnerima radimo na povećanju energetske efikasnosti javnih objekata. Troškovi energije škola, bolnica i vrtića su ogromni, jer je riječ je uglavnom o starim zgradama koje su jako neefikasne i tu se svaka investicija brzo otplati”, kaže za MONDO šef banjalučke Kancelarije UNDP-ja Goran Vukmir.