U Bosni i Hercegovini 7. oktobra 2012. godine održani su lokalni izbori, peti od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma. Ovi lokalni izbori bili su i najskuplji - koštali su oko 12 miliona KM.
Građani su glasali za lokalnu vlast u 136 skupština opština, 58 u Republici Srpskoj i 78 u Federaciji BiH. Biralo se i pet gradonačelnika u RS, kao i novi sastav Skupštine Disktrikta Brčko.
Nakon zatvaranja biračkih mjesta većina stranačkih lidera proglasila je pobjedu, izuzev Stranke za BiH koja je priznala totalni debakl. Mjesec dana kasnije zvanični rezultati izgledali su drugačije jer su analize pokazale da su najviše profitirale manje stranke koje su udvostručile, pa čak i utrostručile broj osvojenih mandata.
Pobjedu je objavio i SNSD koji je izgubio načelnike u dvadesetak opština, ali je zadržao vlast u Banjaluci gdje su osvojili 11 (5 manje nego ranije) skupštinskih mandata i poziciju gradonačelnika. Rast su zabilježili DNS i SDS, koji su dobili po četiri mandata. Po tri odbornika dobili su DP, SP i PDP. U skupštinu je ušao i NDS sa dva odbornika, a jedan mandat trebao je da pripadne kandidatu nacionalnih manjina, koji dolazi iz SNSD-a.
Pobjednici izbora održanih 7. oktobra bili su SDA i SDS sa osvojenih 37, odnosno 26 načelničkih mandata. SNSD osvojio je 19, HDZ BiH 13, SDP BiH 10, HDZ 1990 - tri, DNS i SBB BiH - po dva mandata. Ostalih 28 političkih subjekata - političkih stranaka i nezavisnih kandidata osvojili su po jedan načelnički mandat.
SDA je osvojila i najviše mandata u skupštinama gradova i opština - 516, a slijede SNSD - 387, SDS - 323, SDPBiH - 312, HDZBiH - 248, SBBBiH - 145, PDP - 122, DNS - 120, Stranka za Bih - 117, HDZ 1990 - 80, Socijalistička partija (SP) Republike Srpske (RS) - 68, Narodna stranka - Radom za boljitak (NSRzB) - 67, Hrvatska stranka prava (HSP) Bosne i Hercegovine - 44, te A-SDA - 40.
Bez ijednog osvojenog mandata ostalo je 68 političkih subjekata, većinom koalicija i nezavisnih kandidata. Između ostalih bez mandata su ostali Koalicija zajedno za Bileću, Zajedno za Šamac, Koalicija za RS, Vozi miško, Kladuška stranka privrednog prosperiteta...
Kompletne rezultate lokalnih izbora održanih prije četiri godine pogledajte OVDJE.
Zanimljivosti i paradoksi
Tokom lokalnih izbora 2012. godine registrovan je veliki broj nevažećih glasačkih listića, bilo da su prazni ili da su na drugi način nevažeći. Takvih listića bilo je blizu 5,5 odsto. Najveći broj nevažećih listića izbrojano je u Neumu - čak 25 odsto! Slijede opština Grahovo sa 13 odsto, Čapljina i Brod s blizu 10 odsto, 9,5 odsto nevažećih listića ima u opštini Donji Vakuf, a blizu osam odsto nevažećih listića bilo je u Drvaru, Prijedoru, Laktašima, Derventi...
Rezultati su pokazali da je bilo stranaka koje su osvojile manje glasova nego što su imali kandidata na izborima. Takođe bilo je kandidata koji nisu osvojili niti jedan glas, dakle nisu glasali ni sami za sebe, dok u mjestu Maoča od svih upisanih glasača niko nije izašao na izbore!
Analiza koju je objavila Centralna izborna komisija (CIK) BiH pod nazivom "Izborni pokazatelji od 2002. do 2014. godine" pokazuje da su lokalni izbori održani 2012. godine bili najskuplji. Za njihovo održavanje potrošeno je oko 12 miliona KM. Lokalni izbori 2008. koštali su oko 11, a oni 2004. godine oko sedam miliona KM. Lokalni izbori zakazani za 2. oktobar ove godine koštaće oko 8 miliona KM.
U 2012. godini procjenjuje se da su stranke i kandidati potrošili skoro devet miliona KM na propagandu i agitovanje. Ako se to podijeli sa prosječnom starosnom penzijom koja iznosi oko 300 KM, dođe se do zaključka da su stranke i kandidati na reklamiranje potrošili oko 30.000 starosnih penzija.
Nekima od kandidata nije bilo teško doći do pobjede, kao što je slučaj u opštini Neum, gdje su građani na izborima za načelnika opštine imali priliku da glasaju samo za jednog kandidata, koji je naravno osvojio 100 odsto glasova. Slično je bilo i u Istočnom Mostaru gdje je pobjednik na izborima za načelnika osvojio je svega 96 glasova i tako postao prvi čovjek opštine. Zanimljivo je da je njegov jedini protivkandidat osvojio pet glasova manje.
U nekim opštinama kandidati za mjesto načelnika osvojili su manje od 10 glasova, kao što se desilo u opštini Jezero gdje je posljednjeplasirani kandidat za načelnika osvojio samo jedan glas. Glasao je sam za sebe. U opštini Trnovo posljednjeplasirani kandidat za načelnika je ukupno osvojio četiri glasa.
Prvi put u istoriji BiH na izborima za načelnika je izabrana pokrivena žena, Amra Babić, nova načelnica opštine Visoko. Ona je prva žena načelnica neke opštine u Evropi koja nosi hidžab.