Često slušamo o platama fudbalera, trenera, selektora… Da li ste se zapitali koliko su plaćeni arbitri u domaćem fudbalu? MONDO je istražio kako se postaje sudija u Srpskoj, koliko je potrebno uložiti sredstava i koliko se sve isplati.
Biti fudbalski sudija specifično je zanimanje.
"Ljudi u crnom", kako ih mnogo nazivaju, čas su omiljeni, čas na "listri za odstrel" i svakako se radi o jednom od najnezahvalnijih fudbalskih zanimanja.
MONDO je istražio kako se u Republici Srpskoj stiče zvanje fudbalskog sudije, koliko sve to košta i na kraju koliko zarade arbitri sudeći domaće mečeve.
KAKO POSTATI SUDIJA?
Sudije se dijele prema stažu, stručnoj sposobnosti i kvalitetu vršenja sudijske dužnosti i raspoređuju se u sljedeće kategorije: sudija pripravnik, područni sudija, republički sudija i savezni sudija.
Kategorizaciju sudija vrše nadležne Komisije za sudije na svom teritorijalnoim nivou odnosno Udruženja sudija i instruktora i Komisija za sudije FS RS i FS BiH.
Sudija pripravnik određuje se da sudi utakmice Omladinskih liga ili najnižeg stepena seniorskog takmičenja, a pripravnički staž traje od šest mjeseci do godinu dana. Po isteku pripravničkog staža, sudija stiče zvanje područnog sudije, nakon čega je potrebno da položi ispit za republičkog sudiju.
Prilikom podnošenja molbe za polaganje za republičkog sudiju, kandidat ne smije biti stariji od 32 godine, osim ako se ne radi o bivšem igraču. Tada je starosna granica 34 godine.
Najviši rang u BiH je savezni sudija. Ispit za zvanje sudija Savezne kategorije, sastoji se iz provjere fitnes testa odnosno teoretskog i praktičnog dijela.
Područni savezi zaduženi su za ispite za sudiju pripravnika i područnog sudiju, dok je Fudbalski savez BiH nadležan za najviši rang, tj. saveznog sudiju.
Pokušali smo u Fudbalskom savezu Republike Srpske da saznamo koliko košta ispit za republičkog sudiju, ali nismo uspjeli u našoj namjeri.
Kako smo uspjeli da saznamo od pojedinih fudbalskih sudija iz RS, koji nisu željeli da im navodimo imena, za polaganje ova četiri ispita za kategorije i komisije, te pojedinačne kontrole za prevođenje svake kategorije, potrebno je izdvojiti između 2.000 i 3.000 konvertibilnih maraka.
Stručno usavršavanje sudija postiže se putem plenarnih sastanaka, seminara, stručnog gledanja utakmica, pisanja izvještaja i analize suđenja, provjere teoretskog znanja iz Pravila fudbalske igre (PFI), Propisa FS RS, FIFA i UEFA i provjere fizičke spremnosti sudija.
TROŠKOVI SLUŽBENIH LICA
Glavni sudija na mečevima Prve lige Republike Srpske po utakmici zaradi 250 KM. Tu su obračunati troškovi takse, dnevnice i troškovi puta.
Njegovi pomoćnici inkasiraju po 170 KM, dok četvrti sudija ima 90 KM po meču. I ostala službena lica naplate svoje učešće. Delegatu bude isplaćeno 220 KM, a posmatraču suđenja 20 KM manje. Sve ove troškove plaća klub domaćin.
U tabeli pogledajte koliko zarađuju službena lica u nižim rangovima takmičenja RS, te fudbalu za žene.
"Troškovi službenih lica Kupa RS za muškarce u ukupnom trošku takse, dnevnice i troškova puta, obračunavaju se zavisno od stepena takmičenja kluba domaćina, uz isticanje, da klubovi Premijer lige BiH snose troškove službenih lica u visini troškova koji su predviđeni za klubove Prve lige RS", navodi se u "Odluci o troškovima službenih lica FS RS".
Svemu ovome treba dodati i naknade za suđenje na utakmicama omladinskih liga, a u obzir treba uzeti i kup takmičenja, te mečeve u ligama malog fudbala (futsala).
Na prvoligaškim futsal terenima Srpske takse prvog i drugog sudije, te delegata, su 40 KM, dok treći sudija ima 20 KM. U Drugoj futsal ligi RS takse su 30, odnosno 15 KM.
Sabiranjem zarade na svim utakmicama, dolazi se do lijepe svote za naše uslove. Većina sudija sudi po nekoliko mečeva mjesečno, bilo da se radi o utakmicama seniora, omladinskih kategorija i/ili mečeva ženskog fudbala.