Na internet stranici Vlade Republike Srpske objavljeno je obavještenje poslodavcima o izmjeni radnog i poreskog zakonodavstva.
Narodna skupština Republike Srpske usvojila je set zakona kojima je stvoren zakonodavni okvir za povećanje plata svim radnicima u Republici Srpskoj.
Povećanje plata je posljedica povećanja osnovnog ličnog odbitka propisanog Zakonom o porezu na dohodak sa dosadašnjih 200 KM na 500 KM mjesečno.
Pravo na osnovni lični odbitak od poreske osnovice poreza na dohodak imaju svi radnici u Republici Srpskoj i ostvaruju ga umanjenjem poreske osnovice za iznos od 500 KM na mjesečnom nivou počevši od 01. septembra 2018. godine.
Da bi se ostvarilo povećanje plata, a istovremeno iznos bruto plata ostao na istom nivou uz povećanje osnovnog ličnog odbitka promijenjen je i pojam plate u Zakonu o radu.
Pod platom se sada podrazumijeva plata u kojoj je sadržan porez na dohodak.
Zakon o radu je stupio na snagu 01. avgusta 2018. godine, a rok za aneksiranje ugovora o radu je 31. avgust 2018. godine.
U tom roku potrebno je izmijeniti i sve podzakonske akte (pravilnik o radu, kolektivne ugovore, pravilnike o sistematizaciji) u kojima su sadržani elementi za utvrđivanje plate (koeficijenti, satnice, norme).
Obaveze poslodavaca koje proizilaze iz novih zakonskih odredaba i Zakona o radu i Zakona o porezu na dohodak su:
1. ANEKSIRANJE UGOVORA O RADU (primjer novog Ugovora o radu dostupan na sljedećem linku)
tako što će se u ugovor o radu unijeti novi iznos plate.
Do novog iznosa plate dolazi se na sljedeći način:
(Dosadašnja osnovna neto plata – 20)/0,603 = Bruto plata
Bruto plata – Doprinosi (odnosno Bruto plata * 0,33) = Plata
ili
(Dosadašnja osnovna neto plata – 20)/0,9 = Plata
Ukoliko se plata računa kao koeficijent, cijena rada do novog koeficijenta se dolazi na naprijed opisani način s tim da se dobijeni iznos plate podijeli sa cijenom rada:
(Dosadašnja osnovna neto plata (odnosno koeficijent * cijena rada) – 20)/0,603 = Bruto plata
Bruto plata – Doprinosi (Bruto plata * 0,33) = Plata
Novi koeficijent (sa porezom) = Plata/Cijena rada
ili
(Dosadašnja osnovna neto plata (koeficijent * cijena rada) – 20)/0,9 = Plata
Novi koeficijent (sa porezom) = Plata/Cijena rada
Ukoliko se plata računa kroz satnicu i broj sati do novog iznosa satnice se dolazi prema naprijed navedenoj formuli podijeljeno sa brojem sati:
(Dosadašnja neto plata (broj sati * satnica) – 20)/0,603 = Bruto plata
Bruto plata – doprinosi (Bruto plata * 0,33) = Plata
Satnica (sa porezom) = Plata/Broj sati
ili
(Dosadašnja osnovna neto plata (broj sati*satnica) – 20)/0,9 = Plata
Satnica (sa porezom) = Plata/Broj sati
U ANEKS UGOVORA O RADU UNOSI SE OSNOVNA PLATA (SA POREZOM) I/ILI OSNOVNA BRUTO PLATA (PLATA UVEĆANA ZA DOPRINOSE).
OSTALA LIČNA PRIMANJA (TOPLI OBROK, REGRES) se takođe uvećavaju za iznos poreza na sljedeći način:
Dosadašnji iznos toplog obroka (regresa)/0,603 = Topli obrok (regres) u bruto iznosu
Topli obrok (regres) sa porezom = Topli obrok (regres) u bruto iznosu – Doprinosi (odnosno Topli obrok (regres) u bruto iznosu * 0,33)
ili
Dosadašnji iznos toplog obroka (regresa)/0,9 = Topli obrok (regres) sa porezom
Ukoliko su iznosi toplog obroka ili regresa sadržani u ugovoru i ti se iznosi moraju ugovoriti uvećani za porez.
Ugovor o radu ima obavezne elemente propisane Zakonom o radu (član 35.), a obrazac ugovora o radu koji se može koristiti dat je u Pravilniku o obrascima ugovora o radu.
Odlukom o izmjeni Odluke o najnižoj plati („Službeni glasnik Republike Srpske", broj 69/18) utvrđena je nova najniža plata u Republici Srpskoj koja iznosi 440 KM.
Iznos od 440 KM je iznos dosadašnje najniže plate od 410 KM uvećane za porez na dohodak (433 KM) i dodatno uvećane za 7 KM.
Iznos bruto najniže plate se uvećava zbog uvećanja od 7 KM i sada najniža bruto plata iznosi 656 umjesto do sada 646 KM.
2. PODNOŠENJE IZMIJENJENE PD 3100 (obrasci se mogu preuzeti na internet stranici www.poreskaupravars.org)
U PD 3100 prijavu se unosi predviđena osnovica doprinosa (fiksni dio bruto plate, odnosno osnovna bruto plata).
U slučaju da je osnovna bruto plata niža od najniže plate, u prijavu se unosi najniža bruto plata.
U oblasti tekstila, kože i obuće u PD prijavu se navodi plata (sa porezom) uvećana za iznos doprinosa koji se plaćaju u toj oblasti, a za osmočasovno radno vrijeme ne može se navesti iznos koji je niži od najniže plate (sa porezom) uvećane za iznos doprinosa u toj oblasti.
Uz PD 3100 prijavu se dostavlja Poreskoj upravi i novi Aneks ugovora o radu.
Uz PD 3100 prijavu se dostavlja Poreskoj upravi i novi Aneks ugovora o radu.
3. OBRAČUN AVGUSTOVSKE I NAREDNIH PLATA
Prema odredbama Zakona o radu i Zakona o porezu na dohodak avgustovska plata koja se isplaćuje u septembru će biti obračunata i isplaćena prema novim odredbama.
Ukoliko se avgustovska plata isplaćuje u avgustu ne primjenjuju se nove odredbe Zakona o porezu na dohodak, lični odbitak iznosi 200 KM.
Ukoliko se u septembru isplaćuju plate iz jula ili ranijih mjeseci primjenjuju se nove odredbe Zakona o porezu na dohodak, odnosno lični odbitak od 500 KM, pri čemu treba voditi računa da se lični odbitak od 500 KM može koristiti samo do kraja godine za 4 mjeseca (septembar, oktobar, novembar i decembar).
Osnovni lični odbitak se odbija od cjelokupne mjesečne osnovice poreza na dohodak od ličnih primanja (plata, topli obrok, regres i ostala oporeziva lična primanja).
Obračun avgustovske plate koja se isplaćuje u septembru i sve naredne isplate plata će se vršiti na sljedeći način:
Bruto plata = Plata/0,67
Bruto plata – Doprinosi = Plata
Plata – Osnovni lični odbitak – Lični odbitak (ukoliko postoji) po poreskoj kartici = Poreska osnovica poreza na dohodak
Poreska osnovica * 0,1 = Porez
Plata – Porez = Iznos za isplatu
Uvećanja plate (minuli rad, prekovremeni rad, rad noću, rad državnim praznicima) se računaju na osnovnu platu na sljedeći način:
(Osnovna plata (sa porezom) + 20/0,9) * % uvećanja = Iznos uvećanja sa porezom
Dakle, prilikom obračuna plate osnovnoj plati se dodaju uvećanja i ostala lična primanja u kojima je sadržan porez, i dobija se plata od koje se oduzimaju lični odbici čime se dobija osnovica poreza na dohodak.
Nakon odbijanja poreza od plate dobija se IZNOS ZA ISPLATU, koji predstavlja dosadašnju neto platu uvećanju za korist od ličnih odbitaka.
4. PODNOŠENJE PRIJAVE 1002 NA NOVOM OBRASCU
(obrasci se mogu preuzeti na internet stranici www.poreskaupravars.org)
U slučaju da prijava 1002 nije podnesena na način da je korist od iznosa osnovnog ličnog odbitka isplaćena radniku, prijava neće moći biti prihvaćena.
POSEBNE NAPOMENE
Osnovica za obračun doprinosa za solidarnost za liječenje djece u inostranstvu je isplaćeni iznos plate.
Svi poslodavci koji imaju zaključene ugovore na bruto platu i obračun plate vrše po modelu „fiksna bruto plata" nemaju obavezu izmjene ugovora i izmjene obračuna plata.
Izmjene Zakona o radu i Zakona o porezu na dohodak ne odnose se na ostale dohotke, dohodak od samostalne djelatnosti (preduzetnici), dohodak izvan radnog odnosa (naknade iz ugovora o djelu, privremenim i povremenim poslovima, autorskom djelu, imenovanim i izabranim licima, dopunski rad, i dr.).