Često u narodu čujemo izreku: "Cijela Tuzla jednu kozu muzla", ali znamo li kako je nastala?
Tuzla je jedno od najstarijih naselja u Evropi sa kontinuitetom življenja. U Tuzli je pronađeno najstarije sojeničko naselje u Evropi, koje datira iz neolita (mlađe kameno doba), za razliku od ostalih pronađenih sojeničkih naselja u Evropi, koja datiraju iz gvozdenog doba.
U Tuzli je pronađen i veliki broj predmeta iz doba neolita, a među njima posebno mjesto zauzimaju posude za isoljavanje, tj. posude za proizvodnju soli iz slane vode.
Prva asocijacija na Tuzlu je "Cijela Tuzla jednu kozu muzla".
Cijela Tuzla, jednu kozu muzla, pa se hvali da se sirom hrani… Tako počinje legenda o tuzlanskoj kozi, čiji kip je smješten ispred Hotela Tuzla.
Po nekima legenda o tuzlanskoj kozi datira još iz 10 vijeka. Legenda je, kao i sve druge, vremenom mijenjala priču. O ovoj legendi su pisali mnogi, čak i ozbiljni istoričari, romanopisci i humoristi, o njoj i na njoj su mnogi doktorirali. Naime, govorilo se da je prvo mlijeko u prahu proizvedeno u Tuzli od tuzlanske koze, a ne od Kulovićeve švajcarke.
Do danas se očuvala, vjerovatno najprihvatljivija, legenda o tuzlanskoj kozi iz perioda kada je Bosna i Hercegovina bila pod austrougraskom upravom. Naime, u Tuzlu je poslat proglas kojim se zabranjuje držanje koza i naređuje da se sve koze pobiju, jer se smatralo da uništavaju šume. Na Mosniku, jednom od tuzlanskih naselja, jedan Tuzlak se usprotivio popisima i sačuvao jednu kozu.
Neki stranac koji je u to doba posjetio Tuzlu i vidio kako ljudi tajno čuvaju, hrane i muzu jednu kozu izmisli i danas poznati stih "Cijela Tuzla jednu kozu muzla".
Ovu legendu opisao je u svom djelu "Tuzlanski vremeplov" autor Dragiša Trifković.
(Mondo/Školski.ba)