Demografski razvoj mora postati prioritetno nacionalno i strateško pitanje Srpske, poručeno je sa skupa o demografiji, koji je održan u Bijeljini.
Usvojena je Deklaracija "Demografski izazovi kao nacionalno i strateško pitanje Republike Srpske", u kojoj je navedeno je da su demografske promjene u Srpskoj jedan od ključnih izazova i da bi pri osmišljavanju i sprovođenju programa prednost trebalo dati ovom pitanju.
U ovom dokumentu je navedeno da je stopa prirodnog priraštaja Republike Srpske dostigla najnižu vrijednost 2020. godine, od minus 6,5 odsto, ali sa vrlo izraženim disparitetima u opštinama i gradovima.
"Zemlje sa negativnim prirodnim priraštajem, čija je stopa ispod minus 4,61 odsto, ulaze u takozvani demografski slom, jer se ti trendovi teško zaustavljaju", upozorili su stručnjaci.
Starenje i iseljavanje stanovništva su, takođe, faktori koji predodređuju demografsku sliku Republike Srpske.
"Evidentan problem je i to što smo vodili politiku preranog penzionisanja, pa je, nevezano uz demografsku sliku, stvoren veliki broj penzionera, kojih je trenutno više od 270.000, a dosta rano su izašli sa tržišta rada", napomenuli su demografi.
U Deklaraciji je navedeno da odgovarajuća populaciona politika treba obuhvatiti pronatalitetnu i migracionu politiku koja će se prihvatiti nacionalnim konsenzusom i dugoročno će obavezivati nosioce politike i ekonomije u Republici Srpskoj, tako da se sa svakom vlašću neće stvarati nova populaciona politika i na određeni način uvijek kreirati ispočetka.
Istaknuto je da ne postoji jedno rješenje koje će odgovarati svima, ali da brojna iskustva u svijetu pokazuju da se stopa fertiliteta može povratiti i broj stanovnika sačuvati ili eventualno porasti kada se uspostave neki od elemenata, poput snažne ekonomije.
"Potrebno je obezbijediti pristup finansijski pristupačnom stambenom smještaju za porodice. Roditeljski dopusti za oba roditelja bili bi poželjni, a trebalo bi da budu fleksibilni, dobro plaćeni i ne previše dugi", navedeno je u, između ostalog, Deklaraciji.
U dokumentu, takođe, napominje da je mladima kod zaposlenja najvažnija zarada i mogućnost za napredovanje, a najveći broj smatra da je plata od 1.100 do 1.500 KM dovoljna za pristojan život, uz zaposlenje oba partnera.
Akteri današnjeg okruglog stola bavili su se strateškim pitanjima gorućeg značaja, o unapređenju demografskog stanja i rješenjima, svjesni urgentnosti i zahtjevnosti tog problema, gdje svako može na da da određeni doprinos svom području života i djelovanja.
Konvencija je održana u organizaciji Centra za populaciona i društvena istraživanja u saradnji sa brojnim udruženjima, uz učešće više formalnih/republičkih i opštinskih/gradskih/, te neformalnih (civilnih) aktera.
Srna, Mondo