Društvo

Ombudsmani BiH: Uvesti preventivne mjere u oblast zaštite djece od seksualnog iskorištavanja

Autor Dušan Volaš

Ombudsmani BiH istražiće slučaj u vezi sa nastavnikom koji se vratio na posao u jednu osnovnu školu, iako je pravosnažno osuđen za pedofiliju, te će nakon svih utvrđenih činjenica i okolnosti o svemu obavijestiti javnost, saopšteno je danas iz ove instutucije.

Izvor: Envato

"Ombudsmani BiH istovremeno žele ukazati da su uočili brojne probleme u oblasti zaštite djeteta od seksualnog iskorištavanja i seksualne zloupotrebe i da godinama zagovaramo promjene, posebno uvođenje zakonskih preventivnih mjera", navedeno je u saopštenju.

BiH je 2012. godine ratifikovala Konvenciju Savjeta Evrope o zaštiti djece od seksualnog iskorištavanja i seksualnog zlostavljanja. Ratifikovanjem međunarodnih standarda zaštite ljudskih prava, BiH je preuzela obavezu zaštite djece od svakog oblika psihičkog ili fizičkog nasilja, kao i seksualne zloupotrebe.

Postupajući po preporukama UN Komiteta za prava djeteta, Savjet ministara je 2. juna 2015. godine donio odluku o usvajanju Akcionog plana za djecu BiH /2015-2018/.

U dijelu A.1 "Unapređenje zakonskog okvira" navodi se da pravni sistem zaštite djece od seksualne zloupotrebe i iskorištavanja u BiH nije na potrebnom nivou, posebno u oblasti krivično-pravne zaštite, zbog čega je neophodno pristupiti njegovom usklađivanju sa međunarodnim standardima, kao i njihovoj harmonizaciji unutar BiH.

Izmjenama i dopunama krivično-pravnog zakonodavstva, između ostalog bi trebalo povećati starosnu granicu za pristanak djeteta na polni odnos na 16 godina, nepostojanje zastare krivičnog gonjenja za krivična djela protiv polne slobode i morala učinjena na štetu djeteta, te pooštriti kaznenu politiku za krivična djela protiv polne slobode i morala, prije svega podići minimalne kazne.

"Uvesti dodatne bezbjednosne mjere koje se mogu izreći počiniocima krivičnih djela /posebno onih koja se odnose na nasilje nad djecom/ obavezno liječenje - psihosocijalni tretman počinioca, zabrana približavanja i komunikacije sa određenom osobom, udaljavanje iz zajedničkog domaćinstva, zabrana obavljanja poziva, djelatnosti ili funkcije koja se dovodi u vezu sa djecom", pojašnjavaju iz institucije Ombudsmana BiH.

Izmjenama i dopunama krivično-pravnog zakonodavstva trebalo bi ukinuti mogućnost pomilovanja za pravosnažno osuđene počinioce krivičnog djela seksualnog nasilja nad djecom.

Potrebno je utvrditi obavezu postojanja jedinstvene evidencije počinilaca krivičnog djela seksualnog nasilja nad djecom i omogućiti ustanovama i drugim pravnim osobama, čija je djelatnost neposredno vezana za rad s djecom, dobijanje/provjeru podataka o krivičnom kažnjavanju kandidata koje zapošljavaju.

Izmjenama treba definisati krivično djelo trgovina ljudima u skladu sa Palermo protokolom.

Krivično-pravna oblast u BiH je uređena sa četiri krivična zakona.

Krivični zakon FBiH, Krivični zakonik Republike Srpske i Krivični zakon ditrikta Brčko propisuju krivična djela protiv braka i porodice koja, između ostalog, obuhvataju i krivična djela zapuštanje i zlostavljanje djeteta, napuštanje djeteta, povreda privatnosti djeteta, izbjegavanje davanja izdržavanja i drugo.

Republika Srpska je 2017. godine donijela novi Krivični zakon Republike Srpske koji je uveo poglavlje u kojem su propisana krivična djela obljuba sa djetetom mlađim od 15 godine, polna zloupotreba djeteta starijeg od 15 godine, navođenje djeteta na prisustvovanje polnim radnjama, iskorištavanje djece za pornografiju, iskorištavanje djece za pornografske predstave, upoznavanje djece sa pornografijom, iskorištavanje kompjuterske mreže ili komunikacije drugim tehničkim sredstvima za izvršenje krivičnih djela seksualnog zlostavljanja ili iskorištavanja djeteta, zadovoljenje polnih strasti pred djetetom i navođenje djeteta na prostituciju.

U 2017. godine podnesena je inicijativa za izmjene i dopune Krivičnog zakona FBiH s ciljem izvršavanja obaveza iz Akcionog plana za djecu BiH /2015-2018/, ali nadležni organi FBiH nisu pristupili izmjeni odredaba Krivičnog zakona FBiH.

Ombudsmani BiH su uputili preporuku Parlamentu FBiH da bez odgađanja pokrene proceduralne radnje s ciljem c izmjena i dopuna Krivičnog zakona FBiH.

"Ombudsmani prate realizaciju ove preporuke. Zakonska rješenja u distriktu Brčko istovjetna su rješenjima u FBiH. Nakon brojnih obraćanja nadležnim organima FBiH, početkom oktobra zaprimljen je odgovor federalnog Ministarstva pravde u kojem se navodi da su u toku aktivnosti radne grupe na izradi Nacrta zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakona FBiH kojima će se na adekvatan način izvršiti usklađivanje krivičnog zakonodavstva FBiH sa odredbama Lanzarote i Istanbulske konvencije", navedeno je u saopštenju.

U saopštenju se dodaje da je u Republici Srpskoj stupio na snagu Zakon o posebnom registru lica pravosnažno osuđenih za krivična djela seksualna zloupotreba i iskorištavanje djece i Registar je u skladu sa Zakonom uspostavljen u Srpskoj.

Donošenje zakona, kojim se uređuje prikupljanje i čuvanje podataka o počiniocima krivičnih djela seksualnog zlostavljanja i iskorištavanje djece, obaveza je koju je BiH preuzela prihvatanjem Konvencije Savjeta Evrope o zaštiti djece od seksualnog iskorištavanja i seksualnog zlostavljanja.

"Ombudsmani će i dalje insistirati kod nadležnih organa u FBiH i distriktu Brčko da postupe u skladu sa međunarodnim standardima i realizuju preporuku Ombudsmana", navedeno je u saopštenju.

SRNA