Političke partije sa sjedištem u Sarajevu i njihovi međunarodni saveznici podrivaju suverenitet i ustavni poredak BiH, navodi se u 26. Izvještaju Republike Srpske Savjetu bezbjednosti UN.
U prvom dijelu izvještaja pod nazivom "Republika Srpska podržava BiH kakva je predviđena Dejtonskim mirovnim sporazumom" navodi se da se suverenitet podriva podrškom kolonijalističkoj vladavini stranaca u BiH i urušavanjem ustavne podjele nadležnosti između nivoa BiH i entiteta.
Izvještaj precizira da Republika Srpska dosljedno poštuje pravni okvir, prava i obaveze propisane Dejtonskim sporazumom - uključujući i one koje utvrđuje Ustav BiH.
U tekstu se ističe da Srpska dosljedno insistira na tome da i ostale strane i svjedoci sporazuma čine isto, uz poštovanje ne samo teritorijalnog integriteta BiH, već i autonomije dva entiteta koja čine BiH, kao i prava konstitutivnih naroda koja su garantovana Ustavom BiH.
U Izvještaju se naglašava da Republika Srpska ni na koji način ne dovodi u pitanje teritorijalni integritet BiH, niti joj oduzima nadležnosti koje su Ustavom dodijeljene institucijama na nivou BiH.
Suprotno navodima pojedinih kritičara, Srpska nema plan za otcjepljenje od BiH, poruka je Izvještaja.
U tekstu se pojašnjava da Srpska ima puno pravo da zahtijeva da sve strane unutar i izvan BiH poštuju ustavnu strukturu uspostavljenu Dejtonskim sporazumom i, shodno toj ustavnoj strukturi, vladavinu prava.
U Izvještaju koji je Savjetu bezbjednosti UN uputila Vlada Republike Srpske naglašava se da će Srpska nastaviti da štiti svojia prava u skladu sa Ustavom BiH, i to političkim i pravnim sredstvima.
"Sve planirane odluke i aktivnosti Vlade i Narodne skupštine Republike Srpske u potpunosti su u skladu sa uslovima Dejtonskog sporazuma i preduzimaju se upravo sa ciljem njihovog dosljednog sprovođenja", navodi se u Izvještaju.
Vlada Srpske pojašnjava da optužbe da Republika Srpska postupa suprotno Dejtonskom sporazumu predstavljaju besmislene provokacije upućene sa namjerom daljeg podsticanja krize i opravdavanja prizivanja dodatnog, sve pogubnijeg stranog uplitanja u unutrašnja pitanja BiH.
Izvještaj ukazuje na to da bi BiH, iako je danas nefunkcionalna, mogla biti izuzetno funkcionalna ako bi joj bilo omogućeno da primjenjuje Ustav BiH.
U tekstu se dodaje da Dejtonski sporazum predstavlja okvir za održivu BiH jer uvažava etničku i istorijsku realnost BiH.
"Ustav BiH usaglašen u Dejtonu, očuvao je mir i stabilnost u BiH toliko dugo jer je skrojen prema političkoj i istorijskoj realnosti BiH, koju čine tri naroda čiji se pripadnici pribojavaju dominacije jednog ili druga dva", navedeno je je u prvom dijelu Izvještaja.
U tom dokumentu se ističe da Dejtonski sporazum uvažava i temeljno ljudsko pravo na samoopredjeljenje naroda, koje predstavlja opšteprihvaćeni, osnovni princip međunarodnog prava.
Iz Vlade Republike Srpske pojašnjavaju da Ustav BiH otjelotvoruje princip samoopredjeljenja naroda uspostavljanjem decentralizovanog sistema vlasti sa dva autonomna entiteta i mehanizmima zaštite interesa svakog konstitutivnog naroda ponaosob.
"Razrušavanje decentralizovanog sistema BiH i drugih mehanizama zaštite konstitutivnih naroda krši pravo tih naroda na samoopredjeljenje, koje je garantovano i zaštićeno Ustavom BiH", dodaje se u tekstu.
Izvještaj naglašava da prijedlozi koji ignorišu osjetljivu istoriju i kompleksan nacionalni sastav BiH u korist nerealne i utopističke vizije unifikovane i centralizovane države, predstavljaju ili ciničan pokušaj obezbjeđenja nadmoći bošnjačkoj većini ili budalasti trijumf nade nad iskustvom.
Vlada Republike Srpske ukazuje da su od zaključenja Dejtonskog sporazuma, mnogi visoki predstavnici postupali nezakonito, poput kolonijalnih namjesnika agresivno nastojeći da krajnje decentralizovanu zemlju kakva je propisana Ustavom BiH, zamijene unitarnom državom koja je bila ratni cilj bošnjačke vojske.
Tokom godina visoki predstavnici su, putem pravno besmislenih odluka i prisile, ispunili dobar dio tog plana, uspostavivši gomilu novih institucija na nivou BiH, formiranih suprotno podjeli vlasti utvrđenoj Ustavom BiH, navodi se u izvještaju.
U tekstu se napominje da Ustavni sud BiH, pod kontrolom dvoje bošnjačkih i troje stranih sudija, pruža blanko podršku diktatima visokog predstavnika i koristi svaku priliku da oslabi ustavom garantovanu autonomiju entiteta.
Izvještaj ističe da ni sve navedeno ne zadovoljava političko Sarajevo.
U Izvještaju se navodi i da utvrđena platforma najuticajnije bošnjačke političke stranke, SDA, zahtijeva potpuno ukidanje dejtonske strukture - uključujući entitete i mehanizme zaštite konstitutivnih naroda - s ciljem stvaranja unitarne države koja bi bila pod isključivom kontrolom samo jednog konstitutivnog naroda - Bošnjaka.
"Sve aktivnosti i politike zvaničnika SDA, u svim institucijama BiH, agresivno teže postizanju navedenog cilja kroz sistematično razvlašćivanje entiteta i redukovanje učešća Hrvata i Srba u političkom i građanskom životu BiH", dodaje se u izvještaju.
U tekstu se precizira da je aktuelna kriza u BiH prouzrokovana ili pogoršana odstupanjima od Dejtona, te da strane koje nastavljaju da za nefunkcionalnost BiH okrivljuju pojedine političare ili dejtonski ustav time stvarnost izvrću naglavačke.
Glavni uzrok disfunkcionalnosti BiH nije zaoštrena retorika ili struktura dejtonske formule, već uporno odbijanje SDA da prihvati i pridržava se dejtonskih odredbi koje konstitutivnim narodima nalažu ravnopravnost u vršenju vlasti, ističe se u Izvještaju.
"Nažalost, neustavna centralizacija nadležnosti, koju su proizvele nezakonite odluke i prisila visokih predstavnika, urušila je dejtonski koncept", zaključak je Vlade Srpske.
U izvještaju se napominje da uzrok disfunkcionalnosti BiH nije Ustav BiH, nego neustavna centralizacija vlasti koja je najveći izvor čestih sporenja i zastoja koji su obilježili institucije na nivou BiH.
(Srna, Mondo)