Kako je crveni ruž za usne prešao put od simbola borbe za prava žena do seks simbola
Kada su pristalice pokreta za jednakost žena 1912. prošle pored njujorškog salona Elizabet Arden, ova kozmetičarka koja se strasno zalagala za prava žena, podržala ih je deleći im tube jarko crvenog karmina.
Predvodnice sifražetkinja Elizabet Kadi Stenton i Šarlot Perkins Gilman obožavale su taj crveni karmin jer je šokirao muškarce i žene su u to doba masovno nosile ruž jarke boje kao simbol pobune i oslobođenja.
"Za sifražetkinje nije postojao bolji simbol od crvenog karmina jer ne samo da je bio moćan već je i ženstven", rekla je autorka istorijata crvenog karmina Rejčel Felder. "Sifražetkinje su bile ženska snaga a ne samo snaga", dodala je ona.
Vekovima je crveni karmin bio simbol različitih stvari. U starom Egiptu nosila ga je elita, u drevnoj Grčkoj prostitutke, u Holivudu je bio simbol glamura.
Crvene usne bile su moćno oružje čije se značenje menjalo sa vekovima. Pre nego što su nakarminisane usne postale popularne početkom 20. veka, crvene usne su često bile povezivane sa moralno sumnjivim ženama: nepristojnim, seksualno nemoralnim, jeretičnim.
U Srednjem veku, crvene usne su bile znak šurovanja sa đvolom a šminka je bila povezivana sa "misterioznom, zastrašujućom ženstvenošću", kaže Felder za CNN.
U svojoj knjizi "Red Lipstick: An Ode to a Beauty Icon" Felder navodi da su crveni karmin prihvatile sifražetkinje u Evropi, Novom Zelandu i Australiji.
Inspirisana svojim američkim koleginicama, vođa britanskih sifražetkinja Emelin Pankerst je rado nosila crveni karmin.Uz crveni karmin, žene su se za svoja prava borile odbacivanjem korseta, nošenjem grudnjaka i uniseks odeće kakvu je dizajnirala Koko Šanel.
Potom su usledile "lude dvadesete" koje su dodatno doprinele popularnosti crvenog ruža.
Tokom Drugog svetskog rata, krvavo crveni karmin je bio smeli čin prkosa. Adolf Hitler je "mrzeo crveni karmin" zbog čega su ga žene u savezničkim zemljama masovno koristile u znak patriotizma i kao simbol borbe protiv fašizma.
Kada je cena karmina zbog taksi u Britaniji skočila, Britanke su usne bojile sokom od cvekle.
Sa muškarcima u ratu, žene su preuzele na sebe njihove poslove i ponosno su nosile taj crveni ruž kao simbol njihove otpornosti ali i "normalnosti" u teškim vremenima. Čak i čuvena Rosi, kulturna ikona američkih fabričkih radnica ima crvene usne.
Tokom Drugog svetskog rata, crveni karmin je bio obavezan rekvizit žena u američkoj vojsci. Kozmetički brendovi su iskoristili taj trend - Elizabet Arden je izbacila "pobedničku crvenu" dok je Helena Rubinštajn predstavila "regimentalnu crvenu".
Od Ardenove je američka vlada čak zatražila da napravi karmin i lak za nokte u crvenoj boji koje će nositi žene u vojsci. Njena "Montenzumina crvena" bila je u tonu sa oznakama na uniformi.
"Crveni karmin za žene tog doba je bio povezan sa osećajem samopouzdanja, otpornog i snažnog ženskog samopouzdanja", rekla je Felderova.
Posle rata, holivudske glumice poput Elizabet Tejlor stavljale bi crveni ruž da bi postigle glamurozni i samouvereni izgled.
Danas, i druge boje imaju ulogu u ženskim protestima - od roze šešira koji su dominirali Ženskim marševima 2017, do kukuljica iz "Sluškinjine priče" koje su se nosile na drugim protestima ali crveni karmin je i dalje neprikosnoven simbol borbe i otpora.
Setite se slike koja je 2015. bila viralna na svim mrežama - Makedonske koja ljudi štit policajca tokom protesta i ostavlja crveni trag poljupca.
U Nikaragvi su 2018. i žene i muškarci nosili crveni karmin i svoje fotografije postavljali po društvenim mrežama u znak protesta protiv vladine politike i u znak podrške aktivistkinji Marlen Čou koja je prkosila ispitivanju policije tako što je nosila crveni karmin.
Prošlog decembra, gotovo 10.000 žena u Čileu izašlo je na ulice noseći crne poveze preko očiju, crvene marame i krvavo crveni ruž kako bi protestovale protiv seksualnog nasilja u zemlji.
Krvavo crveni karmin i dalje je simbol prkosa, zaostavština žena koje su se borile za naša prava pre više od jednog veka.
Pratite Mondo.ba na Facebooku, Instagramu i Twitteru. Aplikacija je dostupna za IOS i Android telefone.