U Norveškoj je otkriveno ogromno nalazište takozvanih kritičnih sirovina. Ono bi, kako se očekuje, moglo da smanji zavisnost EU od Rusije i Kine.
Švajcarac Majkl Vurmser je bio bankar, investitor i konsultant. A onda je upoznao nove poslovne partnere iz Norveške. Njihova ponuda: kupovina pet licenci za unosna nalazišta fosfata u Norveškoj, koja su se i prije toga našli na "meti" norveških univerziteta i Norveške geološke državne agencije (NGU).
Iako ova priča na prvi pogled ne zvuči baš spektakularno, ipak se radi o jednom od najzanimljivijih otkrića u Evropi. U međuvremenu je reagovala i EU – ali i Kina. Majklova kompanija tvrdi da je ona otkrila najveće nalazište te vrste sirovina u svijetu. Radi se, po procjenama, o najmanje 70-80 milijardi tona raznih ruda, piše Dojče Vele.
Njegova kompanija počela je sa analizom tla na području Dalane, na rijetko naseljenom jugozapadu Norveške. Osim fosfata, otkrili su još dve vrste važnih minerala: vanadijum i titanijum.
Vanadijum je trenutno u najužoj konkurenciji za ono što bi se moglo nazvati "sirovinom budućnosti". Već danas se oko 10 odsto ukupne količine vanadijuma koja se eksploatiše širom svijeta koristi za proizvodnju baterija visokog kapaciteta.
Vanadijum-baterije su puno bolje od raširenih litijum jonskih baterija. Brži je proces "punjenja" baterija, a može se i deset puta češće napuniti i isprazniti da ne "popusti" njihova izvorna snaga. Osim toga, vanadijum-baterije se može i reciklirati.
Na početku niko nije ni pretpostavljao da bi se moglo raditi o zalihama "gigantskih razmjera", kaže Vurmser za Dojče Vele.
U međuvremenu Norge Mining, Majklova kompanija, posjeduje 46 licenci za eksploataciju na području od oko 420 kvadratnih kilometara – to je otprilike četiri puta više od površine Pariza. Vrijednost sirovina 2012. godine je procijenjeno na oko 30 milijardi evra – treba napomenuti da se tada polazilo od pretpostavke da se ruda nalazi samo na dubini do 100 metara.
Britanska savjetodavna kompanija SRK je, po nalogu Norge Mininga, nakon geoloških bušenja 2020. izračunala da bi se moglo raditi o oko 70 do 80 milijardi tona fosfatne rude. To bi dakle bile najveće svjetske zalihe fosfata, rezerve koje su veće i od onih u Maroku (oko 50 milijardi tona) ili Kini (tri milijarde), saopštio je Norge Mining.
Osim toga, radi se i o zalihama od oko 4,5 milijardi tona vanadijuma. Norge Mining ne navodi koliko su velike rezerve titanijuma.
"Kritične sirovine" za EU
Norveške mega-zalihe probudile su i interesovanje EU-a: fosfati, vanadijum i titan se nalaze na listi "kritičnih sirovina", lista koju Evropska komisija vodi još od 2011. Na njoj je oko 30 rijetkih ruda i drugih minerala koje smatraju važnim za klimatsku i ekonomsku politiku – ruda koje većim dijelom mora da se uvozi.
Tri spomenute sirovine EU po nekim procjenama do sada je uvozila iz Kine (preko 60 posto), oko 20 odsto iz Rusije, a ostatak iz Kazahstana, Maroka i nekih drugih afričkih zemalja.
Potreba za njima će verovatno da raste, samo kod vanadijuma za 58 odsto do 2030, govore neke procjene.
Evropska komisija je potvrdila da vodi pregovore s vlastima u Norveškoj oko isporuke "kritičnih sirovina".
(Mondo)