Svijet

KO DAJE IMENA OLUJAMA KOJE POGAĐAJU ZEMLJU? Najnoviju koja je opustošila Evropu nazvali "KIRAN", evo i zašto!

Autor Dragana Božić

Ubrzo su se mnoge druge zemlje složile sa logikom SAD i počele da imenuju važnije oluje.

Izvor: MONDO/Stefan Stojanović/screenshot vremeradar.rs

Evropski kontinent je prije nekoliko dana zahvatila jaka oluja po imenu Kiran, prethodio joj je Babet, a ranije smo se sreli sa Agnes. Praksa imenovanja oluja počela je 1950-ih u SAD sa idejom da bi ljudi bili prijemčiviji za vremensku prognozu i da bi lakše raspravljali i upoređivali glavne vremenske događaje ako bi imali ime nego ako bi se na njih pozivali generičkim opisom. Da je logika bila ispravna, potvrđuje i činjenica da ljudi širom svijeta znaju za uragan Katarina, ali niko ne govori o "uraganu koji je u avgustu 2005. pogodio jugoistok SAD". Ubrzo su se mnoge druge zemlje složile sa logikom SAD i počele da imenuju važnije oluje.

"Vjerujemo da je lakše pratiti vremensku prognozu na televiziji, radiju ili društvenim mrežama ako oluja ima ime. Već smo vidjeli da ona podiže svijest o teškim vremenskim uslovima čak i prije nego što stignu do određenog područja", rekao je Derik Rajal iz UK Met Office BBC. Ova kancelarija je 2015. godine u saradnji sa Irish Met Eireann pokrenula prvu kampanju 'Nazovi naše oluje'. Imena se biraju sa liste favorita za koju javnost glasa, a od 2019. u izboru učestvuje i Holandija, iz koje je stiglo i nekoliko prijedloga, ali je ove godine uvedena novina.

Meteorološki biro odlučio je da neke od oluja nazove po istaknutim naučnicima i meteorolozima – ljudima koji rade na tome da građani budu bezbjedni čak i tokom jakih nevremena. Jedna takva osoba je Ciaran Fearon (Kiran Feron), po kome je nazvana najnovija oluja nad evropskim kontinentom. Bio je državni službenik u Sjevernoj Irskoj, a njegov posao je bio da obezbijedi protok ključnih informacija o nivoima rijeka i obalnim poplavama.

Prva oluja sezone nazvana je Agnes po Agnes Mari Klerk, irskoj naučnoj spisateljici i astronomki. Svako može da registruje svoje ime ili ime nekog drugog, uz jedno ograničenje. Imena koja počinju na slova Q, U, X, Y i Z se ne koriste za oluje. Pored toga, Velika Britanija obično ima šest do sedam imenovanih oluja godišnje, što znači da su šanse za korišćenje imena u drugoj polovini abecede veoma male.

Nazivi se daju olujama čiji vjetrovi dostižu određenu brzinu i mogu da izazovu značajnu štetu. To se obično dešava kada bar jedna od meteoroloških agencija koje sarađuju smatra da bi trebalo izdati upozorenje građanima na predstojeće nevrijeme. U Evropi Norveška, Švedska i Danska djeluju zajedno u sjevernoj grupi, a Portugal, Španija, Luksemburg, Francuska i Belgija u jugozapadnoj grupi. Olujama od globalnog značaja upravlja Nacionalni centar za uragane. Tropske oluje se nazivaju kada njihovi vjetrovi dostignu brzinu od najmanje 65 km/h. Za njih se koristi šest lista koje vodi Svjetska meteorološka organizacija, a mijenjaju se svake godine u šestogodišnjem ciklusu.

 (MONDO/Večernji.hr)