Premijer Republike Srpske Radovan Višković svjedočio je danas u Okružnom sudu Banjaluka u odbranu bivšeg premijera Aleksandra Džombića kojem se sudi za krivično djelo zloupotrebe službenog položaja i ovlaštenja.
Džombiću se sudi zbog sumnji u malverzacije u vezi kredita “Energoliniji” iz Zvornika od 19,4 miliona KM iz 2012. godine.
Ovaj novac nikada nije vraćen, a jedno vrijeme ga je otplaćivala zvornička “Alumina” koja je bila jemac na kreditu i od ukupnog iznosa je vratila oko šest miliona KM. “Alumina” i “Energolinija” su inače sestrinske firme, koje su, uz još nekoliko drugih, napravili bivši vlasnici iz Litvanije, tako što su podijelili nekada homogenu grupaciju “Birač”.
Višković je ocijenio da su Litvanci to “vještački napravili iz samo njima poznatih razloga”, te da nijedna od tih firmi ne bi mogla samostalno poslovati.
Osim Viškovića, kao svjedok odbrane govorio je i gradonačelnik Zvornika Zoran Stevanović, a dok su obojica ocijenili da bi se bez spornog kredita “ugasila” privreda u ovoj regiji, predsjednik uprave u “Alumini” Mile Matić je izjavio da “problem nije bio odobravanje kredita, nego (ne)namjensko trošenje novca”.
Kasnije je na dodatna pitanja izjavio kako to nije njegova ocjena, nego kontrolora iz Investiciono-razvojne banke RS preko koje su plasirana sredstva.
Matić je svjedočio i kako su Litvanci izlačili novac iz RS u Litvaniju i na “nevina ostrva” (Djevičanska ostrva op.a.).
“Potraživanja “Alumine” prema Litvancima, njihovim firmama u Litvaniji i na ‘nevinim ostrvima’ iznose 122 miliona KM”, kazao je Matić.
Na opasku tužioca: “Znači, Litvanci su isisali pare i otišli”, Matić je odgovorio: “Tako kažu”.
On je posvjedočio i kako su od spornog kredita trebalo da budu napravljena dva kotla, odnosno peći za prelazak na ugalj, ali da je urađen samo jedan.
Višković je u vrijeme kada je kredit odobren bio izvršni direktor sektora za saobraćaj u firmi “Boksit” koja se bavila eksploatacijom i proizvodnjom rude boksit, glavne sirovine “Alumine” i Birač grupacije.
Naveo je da je, krajem 2011. i početkom 2012. godine, u vrijeme kada je “Energolinija” zatražila sporni kredit, cijena gasa bila visoka i da je postojala prijetnja da Birač stane sa proizvodnjom ukoliko ne pređe na jefiniji energent, odnosno ukoliko se ne izgradi peć na ugalj.
“To je, odgovorno tvrdim, spasilo Birač i povezane poslovne partnere, među kojima je i Boksit. Tu je radilo oko 1.500 ljudi, a ako računamo još oko 5.000 radnika iz povezanih firmi, pa i njihove porodice, radi se o 20.000 ljudi”, kazao je Višković.
On je podvukao da je kredit formalno-pravno odobren “Energoliniji”, iako je bila prezadužena i nije imala novčane tokove, dok je jedini “zdravi dio” grupacije bila “Alumina” koja je i garantovala vraćanje, i plaćala rate do kraja 2014. godine.
Na pitanje tužioca Radenka Jankovića: “Znate li ko će vratiti ostatak kredita?”, Višković je odgovorio “A što bih ja to trebao znati”.
“Ostaće nevraćen”, dodao je tužilac.
“Pa, nisam siguran”, kazao je Višković.
O okolnostima iz tog perioda svjedočio je i gradonačelnik Zvornika Zoran Stevanović, koji je i tada bio na istoj poziciji.
I on je podvukao da je bilo neophodno obezbijediti kredit kako bi se uradila rekonstrukcija kotla i prešlo na jefiniji egergent.
“Da to tada nije urađeno, danas fabrika ne bi radila. Ili bi otišla u staro gvožđe ili bismo imali četiri, pet godina mrtve privrede u našem kraju”, dodao je.
Džombića optužnica tereti da je svjestan svog uticaja, iskoristio položaj i ovlaštenja, prekršio odredbe zakona i zanemarujući kreditnu (ne)sposobnost “Energolinije” potpisao odluku da se iz sredstava Evropske investicione banke (EIB) preko IRB-a RS, ovoj zvorničkoj firmi dodijeli kredit.
U optužnici se navodi da je novac samo djelimično, u iznosu od oko deset miliona KM, iskorišten za tražene investicije, a ostalo je iznijeto iz BiH.
(Mondo)