Ustavni sud BiH odbio je kao neosnovanu apelaciju Banjalučanina Đorđa Rađena protiv presude Okružnog suda Banjaluka kojom je odbijen njegov tužbeni zahtjev za isplatu 5.000 KM na ime povrede ugleda i časti zbog klevete.
Presudu o Rađenovom tužbenom zahtjevu prvo je, u februaru 2020. godine, donio Osnovni sud Banjaluka, a odnosila se na tri teksta koje je na svom blogu objavio Slobodan Vasković i u kojima se Rađenovo ime pominjalo u kontekstu događaja u vezi s ubistvom Davida Dragičevića i njegovih izjava koje je dao policijskim organima o pljački njegove kuće u banjalučkom naselju Lauš.
U decembru iste godine presudu je potvrdio i Okružni sud Banjaluka koji je istakao da “sloboda izražavanja uživa najviši stepen zaštite u demokratskom društvu, posebno kada se izražavanje odnosi na pitanja od političkog ili javnog interesa, koje može biti ograničeno samo u određenom broju slučajeva”.
Obrazloženo je i da su odredbama Zakona o zaštiti od klevete predviđeni slučajevi u kojima je isključena odgovornost za klevetu, između ostalog, ako se radi o izražavanju mišljenja koje ne podliježe dokazivanju istinitosti.
Okružni sud je potom analizirao sporno izražavanje, nakon čega je izveo zaključak da je tuženi Vasković “u spornim tekstovima iznio svoje mišljenje o događaju koji je pokrenuo sveobuhvatnu javnu polemiku”.
Nezadovoljan presudama sudova u Banjaluci, Rađen je podnio apelaciju Ustavnom sudu BiH, a koja je razmatrana na sjednici krajem marta ove godine.
Prema Rađenovom mišljenju, u konkretnom slučaju se radi o ozbiljnoj i zlonamjernoj kleveti i teškim optužbama koje su gotovo uništile njegov ugled, a nikako o izražavanju mišljenja.
“Apelant tvrdi da nezadovoljstvo radom nadležnih institucija ne može biti opravdanje za štetu koja mu je učinjena. Izvršenje krivičnog djela, neprofesionalan rad nadležnih institucija i sporno izražavanje, stavili su njega i članove njegove porodice na metu medija i neopravdanog gnjeva javnosti. Apelant je zbog spornog izražavanja okarakterisan kao saučesnik krivičnog djela, zbog čega je došlo do povrede ugleda i časti. Prema apelantovom mišljenju, redovni sudovi nisu postigli pravičan balans između njegovog prava na ugled i prava na slobodu izražavanja”, navedeno je u Rađenovoj apelaciji.
Prema mišljenju vijeća Ustavnog suda BiH, osnovno pitanje u predmetu je bilo da li su sudovi u Banjaluci svojim odlukama postigli pravičnu ravnotežu između Rađenovog prava na zaštitu ugleda, koji je element njegovog privatnog života, i prava novinara/blogera na slobodu izražavanja.
“U principu, ta prava zaslužuju jednako poštovanje”, navodi ovaj sud.
Prvo pitanje koje se postavlja, navode iz Ustavnog suda BiH, je da li se, u smislu zakonske definicije, Vasković može smatrati „novinarom“.
“Iako nove informativne platforme, uključujući i blog, ne potpadaju pod zakonsku definiciju „novinara“, one sve više imaju sličnu ili jednaku ulogu u javnim debatama onoj koju su tradicionalno imali institucionalizovani mediji. Imajući u vidu navedeno, kao i okolnosti konkretnog predmeta, Ustavni sud smatra da se tuženi može smatrati „novinarom“ koji na svojoj internet stranici – blogu objavljuje tekstove koji se tiču korupcije, kriminala i sl.”, navedeno je u sudskoj odluci.
Takođe, Ustavni sud smatra da je nesporno da je sve što se dovodi u vezu s još nerazjašnjenim ubistvom Davida Dragičevića od velikog interesa za javnost, a analizirali su i to da li se Đorđe Rađen može smatrati javnom ličnosti.
“Postao je poznat široj javnosti nakon što su mediji objavili da je prijavio pljačku svoje kuće baš zato što je pljačka dovedena u vezu s Davidom Dragičevićem. U toku istrage ubistva, nadležni organi su ispitali njegovu prijavu i o tome izvještavali javnost. Mediji su pratili događaj. Takve okolnosti potaknule su tuženog da na blogu objavi tekstove u kojima je propitivao apelantovu ulogu u tragičnom događaju i njegovu navodnu vezu s nadležnim organima MUP-a RS. Stoga, Ustavni sud smatra da je, u kontekstu tog događaja, apelant nesporno postao poznat široj javnosti”, navodi se, između ostalog, u odluci Ustavnog suda BiH.
U konačnici, prihvatili su obrazloženje Okružnog suda Banjaluka i odluku da je u konkretnom slučaju “postignuta pravična ravnoteža između Rađenovog prava na ugled i prava Vaskovića na slobodu izražavanja”.
(MONDO)