Društvo

Počinje ljetno računanje vremena: Večeras spavamo sat kraće

Autor Vesna Kerkez

Ljetnje računanje vremena počeće noćas pomjeranjem kazaljki na časovniku za jedan sat unaprijed.

Izvor: saksorn kumjit/Shutterstock.com

Kazaljke na časovniku biće pomjerene sa dva na tri časa.

Ljetno računanje vremena počinje posljednje nedjelje u martu u dva časa, a završava se posljednje nedjelje u oktobru.

Ljetno računanje vremena uvedeno je u Njemačkoj 1916. godine, u jeku Prvog svjetskog rata, kako bi dan trajao duže i tako se sačuvao ugalj koji je korišćen za osvjetljavanje. Gotovo čitav vijek praksa pomjeranja sata nije dovođena u pitanje u većem dijelu svijeta.

Tokom tog perioda, više od 140 država uvelo je praksu ljetnog računanja vremena, ali broj tih država znatno se smanjuje, te manje od 40 odsto zemalja u svijetu trenutno primenjuje ljetno računanje vremena.

Jedan od razloga koji se najčešće navodi kao motiv za napuštanje ljetnog računanja vremena jesu naučna istraživanja o uticaju pomjeranja sata na zdravlje ljudi, koja se sve češće sprovode u svijetu, a uglavnom pokazuju negativne posljedice te prakse.

Istraživanje iz 2016. godine u kojem je ispitana povezanost između pomjeranja sata i saobraćajnih nezgoda pokazuje da je od 2002. do 2011. godine prelazak na ljetno računanje vremena izazvao preko 30 smrtnih slučajeva, uz materijalnu štetu od 275 miliona dolara godišnje.

Najpoznatiji primjer države koja je odbacivala ljetno računanje vremena je Rusija, država koja se prostire kroz 11 vremenskih zona. Predsjednik Rusije Vladimir Putin je 2014. godine donio odluku da ta država odbaci praksu ljetnog računanja vremena. Od 26. oktobra te godine stanovnici Rusije više ne moraju da navijaju sat dvaput godišnje.

Dosad su i dvije američke države, Arizona i Havaji, odustale od promjene sata, a obe su usvojile stalno zimsko računanje vremena.

Kanadske provincije Saskačevan i Jukon su, sa druge strane, u međuvremenu usvojile trajno ljetno računanje vremena.

Za to vrijeme, države članice Evropske unije i države starog kontinenta koje nisu članice Unije nastavljaju sa smjenom ljetnog i zimskog računanja vremena. Naime, Evropski parlament je u martu 2019. godine izglasao da se naredne, 2020. godine ukine pomjeranje vremena dvaput godišnje, a države članice dobile su rok do aprila 2020. godine da se izjasne da li će koristiti ljetno ili zimsko računanje vremena.

Do konačne odluke nikada nije došlo, jer je u martu 2020. godine proglašena pandemija korona virusa, u većini država Evrope uvedene su stroge epidemiloške mjere, a izjašnjavanje o ovom pitanju nije nametnuto kao jedan od prioriteta.

Prema podacima sa sajta Statista, izvan Evrope i Sjeverne Amerike, mijenjanje časovnika se takođe praktikuje u Iranu, većem dijelu Meksika, Argentine, Paragvaja, Kube, Haitija, Levanta, Novog Zelanda i u dijelovima Australije.

(MONDO/Agencije)