Negativna demografska kretanja, sve manji broj rođenih, odlazak cijelih porodica u inostranstvo, a sa kojima se suočava cijela Republika Srpska, čini se da se nigdje nisu odrazili toliko negativno kao u opštini Novi Grad.
Tako je ova opština, koja ima relativno dobar položaj i obiluje prirodnim ljepotama, iz kategorije srednje razvijenih prešla u nerazvijene opštine isključivo zbog emigracije stanovništva.
Prema ocjenama mještana, iseljavanje stanovništva iz Novog Grada posljednjih godina poprimilo je razmjere egzodusa, te tvrde da im ulice i naselja, sa izuzetkom par ljetnjih mjeseci, izgledaju avetinjski.
Za razliku od prije dvije do tri decenije kada je u centralnoj gradskoj školi u Novom Gradu upisivano šest do sedam odjeljenja jednog razreda, trenutno se “skupi“ jedva jedno odjeljenje. Ono što posebno demotiviše Novljane jesu i najave Hrvatske o mogućnosti izgradnje odlagališta radioaktivnog i nukleranog otpada u susjednoj opštini Dvor.
Ove navode za Mondo je potvrdio i načelnik Novog Grada Miroslav Drljača.
- U moje vrijeme, odjeljenja jednog razreda su išla od A do E, a direktori su se protivili da im se dovodi još djece iz okolnih naselja zbog prenatrpanosti. Danas se škole doslovno bore za svaku ulicu, kako bi bar održali postojeći broj učenika, a time i broj zaposlenih – kazao nam je Drljača.
On je podvukao da je, gledajući demografske parametre, Novi Grad daleko ispod prosjeka Republike Srpske, koji je ionako loš.
- Odlazi veliki broj mladih ljudi, cijele porodice, ljudi koji su u najboljoj radnoj snazi. Osnovni razlog je neizvjesnost, ne žele čekati nego odmah idu ka boljem životu i standardima u zemljama Evropske unije. U početku je to bila ekonomska priča, jer nisu mogli naći posao ili dobre uslove rada. Danas je to drugačije. Najavljuje odlazak na desetine ljudi koji, recimo, rade u Elektrokrajini ili Domu zdravlja. Ono što u posljednje vrijeme posebno negativno utiče na Novljane, jesu najave Hrvatske o izgradnji odlagališta nuklearnog otpada u našoj neposrednoj blizini, na Trgovskoj gori – objasnio je Drljača.
On je istakao da opština „živne“ tek par dana oko Nove godine i božićnih praznika, te na ljeto.
- Živimo kao neko turističko mjesto na Jadranu. Ljeti je atmosfera turistička, ljudi se vole vraćati ovdje. Pričali smo i sa ugostiteljima. Objašnjavaju da ljeti imaju posla, ali su ostatak godine u problemu. Razmatrano je i da zimi potpuno odjave posao – dodao je načelnik Novog Grada.
On ipak ističe da su neki drugi pokazatelji pozitivni, te da, na primjer, raste dobit nekoliko preduzeća koja posluju na ovom području, kao i broj registrovanih vozila.
U razgovoru sa nekim Novljanima, objašnjavaju za Mondo da su njihovi sugrađani najviše odselili u Sloveniju, Austriju i Njemačku.
- Kada sam ja kretao u školu, bilo je oko šest odjeljenja prvačića. U generaciji moje kćerke, u toj istoj školi ima samo jedno odjeljenje od 19 djece, a neka su već najavili da odlaze, pa je vjerovatno da će ih u drugo polugodište krenuti svega 14. Iseljavanje Novljana je masovno. U ovim jesenjim i zimskim mjesecima, ulice Novog izgledaju avetinjski, pa jedva da možete sresti nekoliko prolaznika – ispričao je za Mondo jedan 40-godišnji Novljanin.
Ministarka uprave i lokalne samouprave RS Lejla Rešić krajem prošle sedmice je potvrdila da je Vlada RS donijela odluku da za 2020. godinu opština Novi Grad iz kategorije srednje razvijenih pređe u nerazvijene opštine.
- Najveći uzrok pomjeranja, kada se radi o opštini Novi Grad, je demografsko kretanje – dodala je Rešićeva.