Narodna skupština RS zakazala je za sutra posebnu sjednicu, na zahtjev srpskog člana Predsjedništva BiH Milorada Dodika, a u materijalu koji je pripremljen za sutrašnje zasjedanje, pred poslanicima će se naći i nekoliko zaključaka.
Za sjednicu je predložen dnevni red sa samo jednom tačkom - Ocjena rada visokog predstavnika, primjena Aneksa 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH u periodu razgovora o imenovanju novog visokog predstavnika. Кolegijum skupštine RS je odobrio obraćanje Dodika u trajanju od 90 minuta.
U sutrašnjem skupštinskom materijalu pod nazivom “Informacija o primjeni Aneksa 10 Dejtonskog sporazuma”, se ističe da je “visok predstavnik uveliko prekoračio ulogu dodijeljenu Aneksom 10”, te da je u vezi s tim “u potpunosti opravdano ignorisanje diktata visokog predstavnika nametnutih kršenjem ograničenja njegovih ovlašćenja”.
“Osim toga, poštovanje suvereniteta BiH i vladavina prava nalažu zatvaranje Кancelarije visokog predstavnika. Neizabrani strani zvaničnik bez ikakve odgovornosti, koji je prisvojio neograničena izvršna, zakonodavna i sudska ovlašćenja koja ne podliježu nikakvoj reviziji, nespojiv je sa pojmom suvereniteta i evropskim putem BiH”, stoji u zaključcima koji će se sutra naći pred poslanicima.
Nadalje, dodaje se da BiH mora postati zemlja koja može da upravlja sama sobom, da bi se mogla kvalifikovati za članstvo u Evropskoj uniji.
“Ovo neće biti moguće sve dok visoki predstavnik bude prisutan u BiH i dok bude prisvajao ovlašćenje da putem odluka nameće zakone, mijenja ustav i kažnjava kako mu se prohtije, uz potpuno prenebregavanje dejtonskog ustavnog sistema i međunarodnog prava”, dodaje se.
Navodi se i to da, ako BiH želi da postane država sa punim suverenitetom i članica Evropske unije, prisustvo visokog predstavnika u BiH mora se okončati.
“Uzevši u obzir sve navedeno, kao i značajan doprinos visokih predstavnika produbljivanju nerazumijevanja i netrpeljivosti između konstitutivnih naroda kao nosilaca suvereniteta BiH, krajnje je vrijeme da, umjesto novog pokušaja bespravnog i nezakonitog imenovanja novog visokog predstavnika, Кancelarija visokog predstavnika bude zatvorena”, zaključuje se.
Osim toga, u materijalu za sutrašnju posebnu sjednicu se podsjeća i na zaključke Narodne skupštine RS iz novembra 2019. godine, kada je razmatrana - Informacija o neustavnoj transformaciji dejtonske strukture BiH i uticaju na položaj i prava Republike Srpske, te doneseni zaključci kojima se, između ostalog, odbacuju “bonska ovlaštenja” visokog predstavnika.
U sutrašnjoj informaciji se podsjeća i nastanak kancelarije OHR-a, daju analize pravnih stručnjaka, te obrazlažu povrede međunarodnog i domaćeg prava nastale djelovanjem visokog predstavnika.
Aneks 10 Dejtonskog sporazuma, potpisalo je pet strana: Hrvatska, Savezna Republika Jugoslavija, Republika Bosna i Hercegovina (koja više ne postoji), Federacija BiH i Republika Srpska.
U članu 1.2. Aneksa 10 konstatovano je da „U pogledu složenosti sa kojima su suočene, strane traže postavljanje visokog predstavnika koji će biti imenovan u skladu s relevantnim rezolucijama Savjeta bezbjednosti UN, kako bi pomogao stranama u njihovim naporima da mobilišu te, po potrebi, koordinišu aktivnostima organizacija i agencija koje su uključene u civilne aspekte mirovnog rješenja…”
Naredni član 2. Aneksa 10 precizira „zadatke“ koji će, u cilju pomoći stranama, obavljati visoki predstavnik postavljen na njihov zahtjev. Ovaj član pod nazivom „mandat i metode koordinacije i saradnje“ definiše striktno ograničen mandat, na osnovu kog visoki predstavnik ima obavezu da učestvuje u tim aktivnostima i da „prati”, „održava tijesan kontakt sa stranama”, „pomaže”, „učestvuje na sastancima”, „daje smjernice“ i „izvještava”.
Кonačno, jedina nadležnost koja je eksplicitno dodijeljena visokom predstvniku Aneksom 10 jeste nadležnost za tumačenje „ovog Sporazuma o sprovođenju civilnog dijela mirovnog rješenja“ kako glasi zvaničan naziv Aneksa 10.