Ko je Miraš Dedeić, raspop koji se fotografisao sa ustašama?

Miraš Dedeić, kojeg u Crnoj Gori pojedini nazuvaju "mitropolitom Mihailom", vođa je kanonski nepriznate Crnogorske pravoslavne crkve, koja se svim silama, i uz pomoć vlasti u Crnoj Gori, trudi da bude uvažena u pravoslavnom svetu, što joj apsolutno ne polazi za rukom.

Proteklih dana, vremešni Miraš je preivukao pažnju regionalne javnosti, ispalivši prilično oštre optužbe, kritike i opservacije u vezi sa Srbima i Srbiji, njenoj negativnoj ulozi u ratu u bivšoj Jugoslaviji, rekao je da je "u Srebrenici izvršen genocid" i slično... A nekada je Miraš pričao nešto sasvim drugačije, branio je Slobodana Miloševića i pravdao je napad na Dubrovnik, nazivajući ga "srpskim gradom", a Franju Tuđmana je nazivao "slovenskim Hitlerom"...

Ovaj čovek, koji ima 81 godinu, prethodnih dana je boravio u Zagrebu, gde je davao intervju za jednu televiziju u kojem je negativno govorio o Srbiji, a pritom se slikao sa osobama koji su se svojevremeno fotografisali u nacističkim uniformama, sa sve ustaškom ikonografijom. Taj čovek sada želi da upravlja imovinom za koju Srpska pravoslavna crkva treba da dokaže da je njena (kako to traži Zakon o slobodi veroispovesti u Crnoj Gori)...

Taj zakon, koji je čak i Sveta stolica i njen prvi čovek - papa Franja - dočekala negativno, povod je za velike i masovne proteste u mnogim crnogorskim gradovima u organizaciji Mitroipolije Crnogorsko-primorske, mada su predstavnici vlasti u Crnoj Gori skloni da kažu da je reč o "politizovanim protestima" i da ih organizuje prosrpska opozicija. 

MIraš Dedeić je kontroverzna ličnost. Rođen je 1938. godine u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, nakon što je studirao pedagogiju na Univerzitetu u Prištini, diplomirao je teologiju na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 1969. godine.

Zanimljiva je ranija izjava kotorskog protojereja Momčila Krivokapića, koji važi za jednu od nauglednijih sveštenih glavak u Boki kotorskoj, a koji je studirao sa Dedeićem. On je u izjavi za TV Herceg Novi u septembru 2019. godine izneo tvrdnju da Dedeić "nikada na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu nije izašao u redovnom roku na ispite kada i drugi, već je svaki put po završetku godine sve ispite polagao u vanrednom roku"  (intervju pogledajte OVDE).

Za Miraša Dedeića postoji niz informacija koja ne govore u prilog njegovoj ličnosti, karakteru, "čojstvu".

Danas je sklon da ode do Zagreba i tamo udara po Srbiji, a svojevremeno je, na početku rata u bivšoj Jugoslaviji bio veoma angažovan na odbrani lika i dela Slobodana Miloševića, Franju Tuđmana je uporedio sa Adolfom Hitlerom, negirao je bilo kakve optužbe da se pravi "Velika Srbija...

U intervjuu rimskom žurnalu "Il Popolo" iz 1991. godine, Dedeić je govorio ovako:

"Vojska federacije Jugoslavije (JNA) je ušla u Hrvatsku samo da bi zaštitila Srbe koji tamo žive i da ne dozvoli genocid kakav se desio za vrijeme Drugog svjetskog rata, u toku koga je, pod rukovodstvom Anta Pavelića, bilo ubijeno 500.000 Srba, u logoru Jasenovac. To su žrtve svireposti Miroslava Filopovića Majstorovića, fratra franjevačkog reda, koji je bio koordinator tog masakra. Kao što su htjeli tada, tako i danas Hrvati žele da zbrišu Srbe sa svoje teritorije. Tako da je ovo rat koji vode Hrvati protiv Srba koji žive na njihovoj teritoriji... Vojsku federacije čine ljudi iz svih djelova Jugoslavije i njome uopšte ne upravljaju Srbi. Zar bi savezna vojska mogla da bude srpska, ako je komandant Kadijević - Hrvat, a njegov zamjenik Brovet - Slovenac? Napad na Dubrovnik, koji je svojevremeno bio crnogorski i kao takav predviđen za prestonicu Crne Gore, objašnjavam time što se u njemu Srbi i Hrvati nemilosrdno međusobno ubijaju. Ratna mornarica federacije pokušava da preko tog napada uđe u grad i doprinese mirnom životu. A slovenski Hitler, Franjo Tuđman, naredio je da se blokiraju kasarne savezne vojske i poslao je hrvatske rezerviste da opkole vojnike savezne vojske da ovi ne bi spriječili Hrvate da protjeraju Srbe iz Hrvatske".

Svojevremeno su na Cetinju bili organizovani antiratni protesti, demonstracije zbog napada na Dubrovnik, a Miraš Dedeić je tada bio na drugoj strani, da bi se potom pojavio kao "duhovni vođa" baš na Cetinju.

"Njegovo Blaženstvo Arhiepiskop Cetinjski i Mitropolit Crnogorski", kako se Miraš Dedeić titulira na zvaničnom sajtu Crnogorske pravoslavne crkve, svojevremeno je bio izbačen sa regionalne konsultacije sa predstavnicima verskih zajednica o Inicijativi za osnivanje regionalne komisije za utvrđivanje činjenica o ratnim zločinima i drugim teškim povredama ljudskih prava u bivšoj Jugoslaviji.

"Ja sam prvi episkop, odnosno mitropolit koji se poklonio žrtvama u Srebrenici, i to dva ili tri puta, i u Hrvatskoj kad se nije pojavio nijedan predstavnik nijedne crkve. Dakle, mislim da ovdje učestvuju ljudi koji su učestvovali u ratnim zločinima u toku ovog nesretnog građanskog rata u Jugoslaviji uopšte", izjavio je tom prilikom Miraš Dedeić.

Dedeić je najpre bio bio uposlen kao paroh Grčke pravoslavne crkve u Rimu, gde je dospeo nakon što je ondašnji mitropolit crnogorsko-primorski Danilo odbio da ga primi u redove sveštenstva Srpske pravoslavne crkve. "Padre Mikele", kako su ga u Rimu zvale komšije, isticao se, dakle, kao zastupnik političke platforme Slobodana Miloševića i često je rado bio citiran u listovima koji su bili bliski nacionalističkim krugovima u Beogradu.

Građanima Italije "padre Mikele" je objasnio da je rat počeo zbog želje hrvatskog vodstva da preuzme srpske teritorije. Za bombardovanje Dubrovnika je tvrdio da se događa zbog toga što je Tuđman, koga je nazvao "slovenskim Hitlerom", blokirao kasarne kako bi proterao Srbe iz srpskog grada Dubrovnika. Miloševića je pohvalio zbog vraćanja Kosova i Vojvodine u okvire Srbije i pozivao da se Istra pripoji Italiji.

"Govoreći kao Srbin želio bih da se, kada se uspostavi trajni mir, Srbija i Hrvatska definitivno odvoje, budući da ova dva naroda ne mogu živjeti više zajedno u miru", zaključio je Dedeić u tom intervjuu.

Dakle, taj "padre Mikele", koji je danas značajno promenio vokabular (mada, u suštini to je isti vokabular samo je promenio strane), u u Rimu je uspostavio samostalnu crkvu kao lice raščinjeno u Grčkoj pravoslavnoj crkvi u Rimu zajedno sa grupom drugih raščinjenih lica - dakle laika, a ne sveštenika - poreklom iz Srbije i Bosne i Hercegovine.

Njegove nevolje druge prirode počinju 1994. godine, kada ga je supruga, prema pisanju većine medija, uhvatila u preljubi i napustila, a ondašnji mitropolit Grčke pravoslavne crkve u Italiji Spiridon stavio pod zabranu činodejstvovanja. Dedeić je svoju suspenziju, u pismu mitropolitu zagrebačko-ljubljanskom Jovanu (SPC) od 16. maja 1995. godine, pravdao grčkim zamjeranjem, jer je organizovao "srpsku crkvenu opštinu u Rimu". Mitropolita Jovana je u pismu molio da ga primi u SPC za parohijskog sveštenika, jer "u Rimu živi dosta dugo, zna skoro svaku srpsku kuću i što su mu Srbi veoma privrženi, pa bi tu mogao najviše da uradi za korist Srpske pravoslavne crkve".

 Dedeić je odbijen, pa je počeo da traži novu versko-nacionalnu alternativu i pronalazi je u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi, nevladinoj organizaciji, koju su 1993. godine osnovali ljudi privrženi ideji crnogorske nezavisnosti, pre svega okupljenim u Liberalnoj partiji. Zanimljivo je da se Dedeićevo traganje za poslom poklopilo sa upražnjenim mestom poglavara CPC-a, budući da je preminuo dotadašnji njen prvi mitropolit Antonije Abramović, protiv kojeg su u Ruskoj zagraničnoj crkvi u Americi podignute optužbe za pedofiliju.

Počinje brz uspon Dedeića i stvari kreću nabolje oko Crnogorske pravoslavne crkve, što je mnogima podiglo obrve i dalo za pravo da pomisle da bez državnih struktura to ne bi bilo moguće.

Dedeić je, uz pomoć sličnih nekanonskih pravoslavnih crkvenih organizacija iz Bugarske i Ukrajine (izopštenih od strane carigradskog patrijarha), ustoličen za arhiepiskopa nacionalne Crnogorske pravoslavne crkve. Od nekadašnjeg srpskog transformisao se u crnogorskog nacionalistu, što je bio trend koji je zahvatio celokupno crnogorsko rukovodstvo, na čelu sa Milom Đukanovićem (koji je, poput Miraša, svojevremeno takođe bio na strani Slobodana Miloševića).

Jačanjem pozicije, rasli su i apetiti Dedeića, čija se nevladina organizacija u medijima počinje izjednačavati sa Mitropolijom crnogorsko-primorskom (SPC) i njenim poglavarom Amfilohijem Radovićem.

Koristeći sve bolji položaj, Dedeić i njegove pristalice počinju da zauzimaju crkve u vlasništvu SPC, proglasivši takve postupke povratom crkava koje je SPC "otela" nakon 1918, uprkos činjenici da je Mitropolija crnogorsko-primorska direktna naslednica zetske episkopije, koju je u 13. veku utemeljio osnivač autokefalne crkve u srpskoj srednjovjekovnoj državi, Rastko Nemanjić, odnosno sveti Sava.

U Crnoj Gori je sada aktuelna priča oko Zakona o slobodi veroispovesti, a predstavnici Mitropolije ističu da je namera Đukanovića da "otme crkvenu imovinu i pokloni je Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi". Da li sledi novo jačanje pozicije vremešnog Miraša Dedeića?