Danas je zbog posljedica zaraze korona virusom u 82. godini preminuo mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije
Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije (Radović) je rođen na Božić 7. januara 1938. godine u Barama Radovića u Donjoj Morači, od oca Ćira i majke Mileve.
Njegovo svetovno ime je Risto.
Amfilohije je potomak vojvode Mine Radovića, jednog od prvih plemenskih crnogorskih kapetana, koji je prisajedinio Moraču Crnoj Gori 1820. godine.
Budući mitropolit je proveo djetinjstvo u patrijarhalnoj porodici, koja je ostala vjerna pravoslavnom načinu života i u vremenima narastajućeg ateizma pod komunističkom vlašću.
Duhovno ga uzdigli otac Justin i starac Pajsije
Osnovnu školu je završio u manastiru Morači, a Bogosloviju Sv. Save u Rakovici u Beogradu. Diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 1962. godine. Uporedo sa Bogoslovskim fakultetom, studirao je klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu.
Veliki uticaj na duhovno uzrastanje mitropolita Amfilohija izvršili su Prepodobni otac Justin Popović, veliki bogoslov i duhovnik svetogorski, starac Pajsije.
Poslije završenog fakulteta, postdiplomske studije nastavlja u Bernu i Rimu, gdje je magistrirao na Istočnom pontifikalnom institutu (1965). Odatle odlazi u Pravoslavnu Crkvu Grčke, gdje boravi sedam godina i prima sveštenički čin.
On je u Atini u tom periodu odbranio doktorat o Sv. Grigoriju Palami, a poslije godinu dana provedenih na Svetoj Gori, odlazi za profesora na Pravoslavni institut Sv. Sergija u Parizu, a od 1976. godine postaje docent, pa redovni profesor na Bogoslovskom fakultetu Sv. Jovana Bogoslova u Beogradu (kasnije Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu), na katedri za Pravoslavnu pedagogiju (katihetiku) sa metodikom nastave. U dva mandata bio je i dekan fakulteta.
Odlukom Nacionalnog komiteta društvenih nagrada Rusije 2001. godine odlikovan je i Ordenom Lomonosova, koji mu je uručen na svečanosti u Kremlju u prisustvu oko 4.000 uglednih zvanica. Za počasnog člana Slovenske akademije književnosti i umjetnosti izabran je 2015. godine.
Govorio je grčki, ruski, italijanski, njemački i francuski jezik, dok je u naučnom radu koristio starogrčki, latinski i crkvenoslovenski.
Amfilohije na vrhu hijerarhije SPC-a
Sveti arhijerejski sabor SPC ga je izabrao maja 1985. godine za Episkopa banatskog. Ustoličen je u Vršcu 21. jula 1985. godine.
Odlukom Svetog arhijerejskog sabora SPC Episkop banatski Amfilohije je decembra 1990. godine izabran za mitropolita crnogorsko-primorskog sa sjedištem na Cetinju, a svečano ustoličenje je izvršio patrijarh srpski Pavle sa episkopima 30. decembra 1990. godine u Cetinjskom manastiru.
Mitropolit Amfilohije je nosilac drevnih titula: Egzarh Sveštenog trona pećkog, kao i Arhiepiskop cetinjski.
On je bio član Svetog Arhijerejskog Sinoda SPC u više saziva.
Mitropolit Amfilohije je od samog ustoličenja krenuo u sveukupnu obnovu života Pravoslavne Crkve u Crnoj Gori.
Uz pomoć sveštenstva i naroda, podstakao je obnovu, kao i podizanje novih crkava i manastira. On je ubrzo po dolasku u Crnu Goru, na Cetinju osnovao Izdavačko-informativnu ustanovu "Svetigora".
U službi duhovno-prosvetne misije, mitropolit Amfilohije je pokrenuo osnivanje velikog broja crkvenih horova, duhovnih centara i knjižara.
Mitropolit Amfilohije se pored teologije i filozofije bavi i esejistikom, prevodilaštvom i poezijom, a objavio je više djela.
On je bio član Udruženja književnika Srbije i Udruženja književnika Crne Gore, i dobitnik mnogih književnih nagrada.
Uticao i na politička i društvena dešavanja
Veliki uticaj Amfilohije je ostvario i na politički život u Crnoj Gori.
On je zaslužan u organizovanju litija i borbi protiv spornog crnogorskog zakona o slobodi vjeroispovjesti, a višemjesečne litije širom Crne Gore ostavile su veliki uticaj na izborne rezultate.
Poslije 30 godina Demokratska partija socijalista Mila Đukanovića je izgubila vlast u Crnoj Gori, a aktuelni mandatar za sastav nove crnogorske vlade Zdravko Krivokapić je na veče izborne pobede opozicije u Crnoj Gori otišao kod Amfilohija i poljubio mu ruku.
Inače, Amfilohije se često oglašavao i o drugim političkim i društvenim dešavanjima u Srbiji, pa je tako ostao upamćen u javnosti kao najveći glasnogovornik protiv Parade ponosa u Beograda, kada se uvijek oglašavao pred taj događaj sa veoma oštrim izjavama.
On se do posljednjeg dana borio za SPC u Crnoj Gori, za Kosovo u sastavu Srbije, ali i očuvanje srpskog identiteta u Crnoj Gori.
U jednom intervjuu 2017. godine mitropolit Amfilohije objasnio koja je njegova uloga i kome jedino polaže račune.
"Mitropoliti cetinjski imaju svoju težinu i sada se ja moram brinuti o svom narodu. Niko se ne pita što se papa bavi svim mogućim pitanjima svjetskim, moralnim, društvenim. A koja je razlika između rimskog pape i mitropolita cetinjskog Amfilohija? Uvijek kada krenem sa Cetinja uzmem blagoslov od Svetog Petra Cetinjskog i u povratku njemu polažem račune. Poštujem ja vlast, ali on mi je na prvom mestu", rekao je tada mitropolit.
(Mondo)