U riziku od izumiranja: Botaničari identifikovali 33 globalne tačke sa hiljadama nepoznatih biljaka

Botaničari su identifikovali 33 "mračne tačke" širom svijeta gdje hiljade biljnih vrsta vjerovatno čekaju da budu otkrivene, pokazuju rezultati novog istraživanja.

Od palme na Borneu koja cvijeta pod zemljom do orhideje sa Madagaskara koja svoj život provodi rastući na drugim biljkama, istraživači i dalje otkrivaju desetine novih vrsta svake godine.

Novi projekat koji vodi britanska Kraljevska botanička bašta u Kjuu skreće pažnju na dijelove svijeta gdje bi naučnici trebalo da usmjere potragu jer u tim oblastima se potencijalno nalazi više od 100.000 biljnih vrsta za koje se vjeruje da su neotkrivene, a od kojih bi većina mogla da bude u opasnosti od izumiranja.

Naučnici su identifikovali oblasti bogatog biljnog diverziteta od Madagaskara do Bolivije.

Studija, objavljena u specijalizovanom časopisu New Phytologist, nadovezuje se na analizu istraživača iz Kjua predstavljenu prošle godine koja je otkrila da će tri četvrtine svih neopisanih biljnih vrsta vjerovatno biti u opasnosti od izumiranja.

Naučnici vjeruju da nepoznate vrste mogu da vode do budućih otkrića lijekova, goriva ili drugih inovacija.

Profesor Aleksandar Antoneli, direktor naučnog sektora centra u Kjuu i jedan od autora studije, istakao je da je cilj istraživanja bio da se pomogne u boljem ciljanju očuvanja i ubrzanju stope otkrića biljaka, upozoravajući da će mnoge vrste, pri trenutnoj stopi identifikacije, izumrijeti prije nego što ikada budu poznate nauci.

"Mi štitimo 30 odsto planete pod trenutnim ciljevima UN – ali ne znamo koje oblasti da zaštitimo ako nemamo prave informacije. Prethodna istraživanja su pokazala da biolozi nisu bili posebno efikasni u dokumentovanju biodiverziteta. Vraćali smo se na ista mjesta iznova i iznova i tako zanemarivali neka područja na kojima može živeti mnogo vrsta", objasnio je Antoneli.

Većina regiona je u Aziji – čak 22 oblasti označene su kao oblasti na kojima su potrebna dalja istraživanja i uključuju ostrvo Sumatru, istočne Himalaje, Asam u Indiji i Vijetnam.

U Africi su preporučeni Madagaskar i južnoafričke provincije Kejp, dok su Kolumbija, Peru i jugoistočni Brazil istaknute oblasti u Južnoj Americi.

Skoro sve oblasti se preklapaju sa oblastima koje su već identifikovane kao "vruće tačke" biodiverziteta. Riječ je o oblastima planete koje su bogate životom, ali im preti uništenje.

Dr Semjuel Pironon, biolog na Univerzitetu kraljice Meri u Londonu, počasni naučni saradnik u naučnom centru u Kjuu i jedan od autora rada kaže da su se sve zemlje saglasile da očuvaju i obnove biodiverzitet, uključujući biodiverzitet biljaka.

"Kako da to uradimo ako ne znamo o kojoj vrsti govorimo ili kakav je biodiverzitet i gde možemo da ga obnovimo?", pita se dr Pironon.

Građani i naučnici zajedno otkrivaju nove vrste

Mnoge zemlje u kojima su prepoznate nedovoljno istražene oblasti imaju ograničen kapacitet za formalnu identifikaciju vrsta i istraživači se nadaju da će njihova analiza inspirisati buduću saradnju između istraživačkih institucija i lokalnog stanovništva širom svijeta.

Naučnici upozoravaju da građani ne bi trebalo da sami sakupljaju vrste zbog strogih međunarodnih zakona o remećenju biodiverziteta širom planete, kao i potencijalnog ugrožavanja opstanka vrsta.

Fotografisanje biljaka u ovim oblastima i njihovo objavljivanje na platformama, to jest nalozima posvećenim biljnim vrstama, moglo bi da bude od velike pomoći.

"To je sjajna prilika za jačanje partnerstava između naučnika i građana, jer se platforme kao što je iNaturalist oslanjaju na obje grupe. Ljudi fotografišu stvari za koje misle da su zanimljive ostatku sveta, a naučnici su ključni jer pomažu u identifikaciji te vrste", poručio je dr Pironon.

Sljedećeg mjeseca vlade će se sastati na samitu o biodiverzitetu Kop16 u Kaliju, u Kolumbiji, u organizaciji Ujedinjenih nacija. To će biti prvi susret od 2022. godine i dogovora o ciljevima za sprečavanje gubitka života na Zemlji u ovoj deceniji.

(RTS)