Svijet

Makron u Pekingu: Šta posjeta znači da odnose Kine, EU i Amerike?

Autor Željko Svitlica

Glavna poruka koju je kineski lider Si Đinping imao za svog francuskog kolegu Emanuela Makrona koji je ove sedmice posjetio Peking jeste: ne dopustite da se Evropa uvuče u "igranje američke igre" - piše list Politiko.

Izvor: Shutterstock

Peking želi izbjeći da EU padne pod još veći uticaj SAD-a, u vrijeme kada Bijela kuća vodi sve odlučniju politiku za suzbijanje geopolitičke i vojne snage Kine.

Godinu dana dug rat Rusije protiv Ukrajine ojačao je savez između Evrope i SAD-a, uzdrmao globalnu trgovinu, "oživio NATO" i prisilio vlade da razmatraju druge pesimističke scenarije u budućnosti. Istovremeno, u Pekingu i dalje vide Vašington kao svog strateškog neprijatelja (a i obrnuto).

Ove sedmice, Kina je pojačala svoj kontranapad okrenuvši se "šarmiranju". Si je dočekao Makrona u najveličanstvenijem od svih mogućih mjesta - Velikoj dvorani naroda u Pekingu, zajedno s predsjednicom Evropske komisije Ursulom fon der Lajen.

Makronu je čak priređen doček kao da je "rokenrol superstar", kada su mu mladi Kinezi skandirali na ulici.

Ovo je u oštroj suprotnosti s načinom na koji se Kina odnosi prema američkim zvaničnicima, posebno otkako je američki državni sekretar Entoni Blinken otkazao put u Peking zbog afere sa špijunskim balonima, ranije ove godine.

Američki i kineski političari znaju da je politika Evrope prema Pekingu daleko od riješene - ovo je i prilika i rizik za obe strane. U posljednjih nekoliko mjeseci, Amerikanci su napravili pravu kampanju oko tvrdnje da je Kina spremna da pošalje oružje Rusiji, istovremeno kada u SAD traje afera oko opasnosti dopuštanja kineskim tehnološkim kompanijama da imaju neograničen pristup evropskim tržištima.

TikTok (u vlasništvu Kine) zabranjen je na vladinim i administrativnim telefonima u nekoliko država u Evropi, uključujući institucije EU u Briselu. Američki pritisak takođe je doveo do toga da Holandija planira da uvede nove kontrole izvoza na prodaju napredne opreme za proizvodnju poluprovodnika Kini.

Ipak, čak i "suzdržana" Ursula fon der Lajen, bivša njemačka ministrica obrane, odbacila je ideju potpunog razdvajanja Evrope od kineske ekonomije. Iz perspektive Pekinga, to je još jedna značajna razlika u odnosu na neprijateljsko poslovno okruženje koje se signalizira iz SAD.

Samo ove nedjelje, 36 kineskih i francuskih preduzeća potpisalo je nove ugovore ispred Makrona i Sija, što je, kako su kineski državni mediji rekli, znak „neopadanja povjerenja evropskih preduzeća u kinesko tržište“. 

Peking vidi Makrona kao prirodnog partnera koji će pomoći da se izbjegne zastoj u odnosima EU i Kine, posebno u eri nakon Angele Merkel.

Makronova spremnost da se angažuje na bilo kojoj strani – uključujući njegove veoma kritikovane kontakte sa Putinom uoči početka rata protiv Ukrajine – učinila ga je pravim sagovornikom za Kinu jer je Peking nastojao da zabije klin između evropskih i američkih strategija prema Kini.

Strateška autonomija, fokus francuske spoljne politike, dopada se Kini, koja tu ideju vidi kao dokaz udaljenosti Evrope od SAD. Makron je rekao Siju dan ranije da Francuska promoviše „evropsku stratešku autonomiju“ i da joj se ne sviđa „blokovska konfrontacija“. „Francuska ne bira strane“, rekao je on, prenosi Politiko.

(Mondo)