Višedecenijski sukob

Zašto ratuju Jermenija i Azerbejdžan? Kratka istorija Nagorno-Karabaha od osamdesetih do danas

Autor mondo.rs

Sukob između dvije zemlje izbio je još 1988. kao rezultat zahtjeva etničkih Jermena za nezavisnost pokrajine Nagorno-Karabah u Azerbejdžanu i ujedinjenju sa Jermenijom, u momentu kada se rušio Sovjetski savez.

Izvor: Tanjug/AP Photo/HOGP Armenian Defense Ministry

Sam rat oko teritorije trajao je od 1992. do 1994. godine. Završio se potpunom ili djelimičnom kontrolom Jermenije nad Nagorno-Karabahom i sedam pridruženih teritorija.

Prekid vatre dogovoren je 1994. godine čime su okončana krvoprolića koja su odnijela živote 30.000 ljudi.

Više od milion ljudi je raseljeno. Azerbejdžanci su napustili Jermeniju, Nagorno-Karabah i pridružene teritorije, dok su Jermeni napustili svoje domove u Azerbejdžanu.

Ova regija je od 1994. godine pod kontrolom etničkih jermenskih snaga za koje Azerbejdžan kaže da uključuju i trupe iz Jermenije. Zahtjev Nagorno-Karabaha za nezavisnost nije priznala nijedna zemlja.

Višedecenijski pregovori uz posredništvo OSCE-a, Minsk grupe koja predstavlja Francusku, Rusiju i Sjedinjene Države, ipak nisu riješili spor dvije zemlje.

Nakon prekida vatre Nagorno-Karabah i područje Azerbejdžana oko njega, ostalo je gotovo pod kontrolom Jermenije.

Od tada počinju decenije manjih, ali smrtonosnih sukoba duž linije kontakta i zajedničke granice.

Kontakt linija dugačka oko 200 kilometara, razdvaja jermenske i azerbejdžanske snage, a prema mjerenju Međunarodne krizne grupe, iz 2015. godine na ovom prostoru zabilježena su 272 incidenta. Najmanje 236 osoba je ranjeno i ubijeno u tom periodu.

Zašto novi sukobi?

Posljednji veliki sukobi desili su se 2016. godine, a posljednji čarke između dvije strane dogodile su se u julu ove godine kada je vozilo azerbejdžanske vojske učestvovalo u incidentu na granici. 

Kada je riječ o današnjem sukobu, Jermenija navodi izvjesne provokacije koje stižu iz Azerbejdžana, dok je ostatak svijeta osuđuje navodeći da je upravo jermenska vojska prekršila sporazum o prekidu vatre.

Kako su saopštili zvaničnici, oružane snage Jermenije oborile su dva azerbejdžanska helikoptera i pogodili su tri tenka.