Region

"Umro je drug Tito": Prije 41 godinu nastao je muk, plakali su milioni (VIDEO)

Autor Tamara Jovanović

Tito je sahranjen u Kući cvijeća na Dedinju, gdje od 2013. godine pored njega počiva i supruga Jovanka.

Izvor: YouTube/Screenshot/egipt1974/Profimedia

Doživotni predsjednik Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije Josip Broz Tito preminuo je na današnji dan prije 41 godinu u Ljubljani.

Josip Broz Tito je preminuo 4. maja 1980. godine, u 15.05 časova, u Kliničkom centru u Ljubljani, tri dana pred svoj 88. rođendan. Tito je u januaru primljen u bolnicu zbog problema sa cirkulacijom, a prije smrti mu je amputirana noga, na šta nije htio da pristane dok god je bio svjestan. Već od sredine februara, bio je u vještačkoj komi.

Možda će vas zanimati

Vijest o Titovoj smrti Jugoslovenima je saopštio spiker Televizije Beograd Miodrag Zdravković.

"Umro je drug Tito. To su večeras saopštili Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije i Predsedništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije radničkoj klasi, radnim ljudima i građanima, narodima i narodnostima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije", glasila je vijest koja je odjeknula u cijelom svijetu.

Utakmice su prekinute, bioskopi su zatvoreni, plakali su milioni ljudi. Proglašena je sedmodnevna žalost, a kolone ožalošćenih čekale su prolazak Plavog voza sa posmrtnim ostacima Tita.

Vijest je fudbalere Crvene zvezde i Hajduka iz Splita sačekala na stadionu "Poljud" usred utakmice. Začuli su se krici i plač. Snimci sa stadiona na kom se u tom trenutku nalazilo 50.000 ljudi obišli su svet. Na njima se čulo kako "Poljud" plače i peva "Druže Tito mi ti se kunemo" i "Hej Sloveni".

Kovčeg sa Titovim posmrtnim ostacima stigao je sutradan Plavim vozom iz Ljubljane, preko Zagreba, u Beograd. Tri dana kasnije, na sahranu je došlo 700.000 ljudi. Prisutno je bilo 209 državnih delegacija iz 128 zemalja svijeta. Bio je to najposjećeniji pogreb nekog državnika u 20. vijeku.

Posljednju poštu osnivaču Pokreta nesvrstanih odali su 31 predsednik države, 22 premijera, četiri kralja, šest prinčeva i 11 predsednika nacionalnih parlamenata. Iz Hladnim ratom podijeljenog svijeta, u Beograd su doputovali državnici iz oba tabora.

Na sahrani su bili i Margaret Tačer, potpredsjednik SAD Volter Mondejl, Indira Gandi, Hosni Mubarak, Sadam Husein, Leonid Brežnjev, Nikolaj Čaušesku, švedski kralj Karl XVI Gustav.

Tito je sahranjen u Kući cveća na Dedinju, gdje od 2013. godine pored njega počiva i supruga Jovanka. Njegov grob je, uz obližnji Muzej Jugoslavije, još uvek odredište brojnih turista, posetilaca i poštovalaca iz bivših jugoslovenskih republika i cijelog svijeta.

Poslije prvog šoka, usledio je strah. Niko nije znao "kako će živjeti bez druga Tita". Neki opisuju da je u prvim trenucima nakon objave smrti zavladala potpuna neverica, a onda su ljudi bili spremni na to da će čak početi rat.

U danima koji su usledili nije bilo nikakvih proslava, a čak je i Đurđevdan ponegdje ostao nezabilježen. Država je žalila, pa su tako neki i maturanti ostali uskraćeni i za maturske proslave i ekskurzije.

Josip Broz Tito je rođen u Kumrovcu u tadašnjoj Austrougarskoj 7. maja 1892. godine. Postao je u to vrijeme najmlađi vodnik austrougarske vojske, a za vrijeme Prvog svjetskog rata su ga ranili i zarobili Rusi, pa je završio u radnim logorima u Rusiji.

Nakon Oktobarske revolucije, 1920. godine vratio se u novoosnovanu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca i u Zagrebu se učlanio u Komunističku partiju.

Po izbijanju Drugog svjetskog rata, postao je vođa Partizanskog pokreta otpora, a nakon njegovog završetka lider Jugoslavije u kojoj je uspostavljen novi društveno-politički poredak.

Bio je predsjednik Vlade od 29. novembra 1945. godine, a poslije 1953. predsjednik Saveznog izvršnog veća i predsjednik Republike. Kada su godinu dana kasnije te dvije funkcije razdvojene, ostao je do kraja života predsednik Republike, a od 1974. godine i predsjednik Predsjedništva SFRJ.

Imao je čin maršala Jugoslavije i položaj vrhovnog komandanta Jugoslovenske narodne armije. Jedan je od osnivača Pokreta nesvrstanih, čiji je jedno vrijeme bio i generalni sekretar.

(MONDO/RTS)