Kultura

Godišnjica rođenja Petra Lubarde: Slikar, logoraš, profesor, a iznad svega - Srbin

Autor Vesna Kerkez

Slikar Petar Lubarda (1907-1974), član Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) i nekadašnje Jugoslovenske akademije nauka i umjetnosti, rođen je 27. jula 1907. godine.

Izvor: YouTube/Screenshot

Lubarda je ostavio pismo i zahtijevao da navedeni podaci budu dio svih biografskih navoda o njemu.

On je osnovnu školu pohađao je u Ljubotinju, na Cetinju i u Herceg Novom, a gimnaziju u Herceg Novom, Šibeniku, Sinju i Nikšiću, gdje počinje da slika.

Lubarda je studije slikarstva započeo 1925. godine u Umetničkoj školi u Beogradu, a nastavio kratko u Parizu 1926, da bi se vratio u Crnu Goru 1932, te iste godine došao u Beograd.

Njegova prva samostalna izložba bila je organizovana u Nikšiću 1925. godine, a potom su uslijedile u Parizu i Rimu 1927. i 1929. Lubarda je od 1927. godine učestvovao na mnogobrojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu.

On je bio član Društva srpskih umetnika "Lada" od 1938. godine, grupe "Samostalni" od 1951, te Udruženja likovnih umetnika Srbije, Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore i Saveza likovnih umetnika Jugoslavije.

Lubarda je ratne godine od 1941. do 1944. godine proveo u zarobljeništvu u logorima u Njemačkoj i Italiji.

Njegovog oca, kraljevskog oficira, strijeljali su partizani, pa je izvjesno vrijeme, kao ideološki nepodoban, Lubarda imao problema u umjetničkoj karijeri.

Lubarda je od 1945. godine radio kao profesor na Likovnoj akademiji u Beogradu, a 1946. otišao je na Cetinje, gdje je učestvovao u fomiranju prvih stručnih likovnih ustanova u Crnoj Gori.

On postaje dopisni član SANU 1959, a redovni 1961. godine. Lubarda je u Akademiji ostavio pismo u kojem zahtijeva da se pri svakom izlaganju njegovih djela obavezno naglasi da je po narodnosti Srbin.

Likovni kritičari smatraju Lubardu jednim od najvećih srpskih slikara svih vremena i ističu da bi njegova djela "Bitka na Kosovu" i "Put u kosmos" mogla da uđu u svaku antologiju svjetske umjetnosti.

Lubarda je slikarsku zaostavštinu poklonio Beogradu 1973. godine.

Ovaj veliki srpski slikar sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Godine 1997. ustanovljeno je najveće priznanje "Petar Lubarda", koje se dodjeljuje za likovnu umjetnost u Crnoj Gori.

BONUS VIDEO:

(Srna/MONDO)