Opština Ribnik, koja se nalazi u sjeverozapadnom dijelu Republike Srpske, je ekološki čista sredina, bogata vodama i šumama, kao i rijetkim speoleološkim fenomenima, među kojima se izdvaja jama Ledana.
Oko 70 odsto opštine pripada brdsko-planinskom pojasu, odnosno opština se nalazi na nadmorskoj visini od 260 do 1.480 metara. Srednje visoke planine Dimitor, Šiša, Lisina, Osoje i Manjača čine većinu teritorije obrasle šumom sa velikim planinskim pašnjacima Crkveno, Resonovača, Jarčište, obronci Dimitora i Manjački plato.
RIJEKE RIBNIK I SANA SU SVOJEVRSNI DRAGULJI
Izvori rijeke Ribnik su udaljeni oko četiri kilometra od istoimenog naselja Ribnik na 300 metara nadmorske visine. Rijeka astaje od nekoliko manjih izvora koji neposredno poslije izbijanja na površinu zemlje već formiraju pravi riječni tok. Rijeka Ribnik je duga približno osam kilometara i predstavlja jedan od najkraćih tokova. Na samom izvoru rijeke Ribnik se gnijezde sive čaplje.
U koloniji nerijetko i više od 100 parova gradi gnijezda visoko u krošnji drveća. Mladi na sigurnoj visini mirno posmatraju životinje i ljude koji povremeno ovuda prolaze, fotografišu ili pecaju.
Direktor Javne ustanove Turistička organizacija Ribnik Svjetlana Elez rekla je Srni da rijeka Ribnik po svojoj ljepoti, bogatstvu flore i faune, zasigurno spada u sam vrh evropskih top destinacija mušičarskog ribolova.
"Ako postoji rijeka koju svaki mušičar mora da doživi onda je to Ribnik. Istovremeno i pitoma i divlja, ona će zbuniti i najmaštovitije vezače mušica jer je biodiverzitet ove rijeke fascinantan, a priroda i zelenilo koji je okružuju oduzimaju dah", objašnjava Elezova i dodaje da je bitna stvar za početnike i dubina ove rijeke jer ju je moguće gaziti kompletnom dužinom toka bez straha od "kupanja", što ribolov čini ugodnim i opuštenim.
Kroz Ribnik protiče i Sana, jedna od najčistijih i najljepših rijeka u BiH. Dobila je ime od starih Rimljana zbog svoje čistoće i ljekovitosti, a etimološki korijen njenog naziva je imenica "sanus", što znači zdravlje.
Legenda kaže kako su poslije krvavih bojeva s ilirskim plemenima, izranjavani rimski legionari liječili povrede pored njenih čistih virova i brzaka. Impresionirani njenim tajnovitim ljekovitim svojstvima, legionari rijeci dadoše takvo ime.
"Sana nastaje od tri jaka kraška vrela, čiji se tokovi na jednom mjestu spajaju u jedinstvenu riječnu maticu. Ovom biseru u srcu Krajine se na njenom putu pridružuju brojni veći ili manji izvori, tvoreći sa gustom i zelenom šumom i netaknutom prirodom pravi raj na Zemlji", priča Elezova.
LOVNI TURIZAM SIMBOL RIBNIKA
Pored ribolovnog turizma, Ribnik je poznat i po lovnom turizmu. Lovište "Ribnik" površine 47.352 hekatar je jedno od najuređenijih i najljepših u Republici Srpskoj.
Raznovrsni šumski tereni sa mnogobrojnim planinskim pašnjacima, koje presijecaju rijeke Sana i Ribnik i čist nezagađen vazduh davali su oduvijek kompletan ugađaj ljepote lova i odmora u lovu.
Na području lovišta su izgrađeni savremeni lovno-tehnički objekti sa pratećim hranilištima za osmatranje, prihranu i odstrel divljači. Da ovo područje ima šta ponuditi pokazuju i brojni posjetioci iz inostranstva, te vrhunski odstrijeljeni trofeji sa najvišim ocjenama, među kojima su trofej risa, medvjeda, vuka, divlje svinje i velikog tetrijeba.
Velika količina divljači i prelijepi pejzaži omogućuju i foto-lov. Tradicija bavljenja lovom na ovom području stara je više od 100 godina.
SPELEOLOŠKI UNIKATI U RIBNIKU
Jama Ledana je najveći ledeni podzemni objekat Republike Srpske koji se nalazi na južnim padinama planine Bobija u mjestu Vučja poljana na području opštine Ribnik. Okružena je bujnim četinarskim šumama.
Elezova priča da je velika ledena masa formirana od desetina slojeva leda različitih debljina, a bregovi od leda su visine do 15 metara.
"Unutrašnjost pećine još nije dovoljno istražena i predstavlja interesantan speleološki fenomen koji pokazuje razvoj ledenih naslaga i nakita u ledu nastalih usljed specifičnosti morfoloških klimatskih uslova", navodi Elezova.
Jama Ledana je pod zaštitom Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske i prirodno je dobro treće kategorije.
Vlada Republike Srpske je 26. septembra 2012. godine donijela odluku o zaštiti, te je jama Ledana stavljena pod zaštitu kao spomenik prirode, odnosno podzemni oblik karstnog reljefa sa vertikalnim ulazom i velikim horizontalnim podzemnim galerijama.
Među mnoštvom neistraženih ribničkih speleoloških fenomena je i Mačkića pećina smještena u kompleksu Mačkića stijene sa kojih se pruža fascinantan pogled na planine Klekovaču, Grmeč, Osječenicu, Šišu, Bobiju, Ždralicu, Mulež i Plješevicu. Ime je dobila po selu Mačkići, a udaljena je tri kilometra od naselja Sitnica.
Mačkića stijene su zanimljive i po tome što je tu nastanjen orao krstaš, koji se nalazi na crvenoj listi zaštićenih vrsta Svjetske unije za očuvanje prirode.
Elezova priča da pećina ima dva velika ulaza i mnogo manjih koji se nalaze na većoj visini ove stijenske mase.
Prema njenim riječima, unutrašnjost pećine je relativno bogata pećinskim nakitom, ali još nije dovoljno istražena.
Za ljubitelje adrenalina je na stijenama Mačkića kamen opremljeno 15 sportsko-penjačkih smjerova, što je dio iz projekta "S prirodom u društvu" koje je sprovelo speleološko ekološko društvo SPED "Mačkića kamen" preko platforme "Via Dinarika".
U neposrednoj blizini Mačkića pećine su obilježene i planinarska i biciklistička staza ukupne dužine 35 kilometara, a uređeni su i vidikovci za posmatranje prelijepog pejzaža.
MANASTIR TRESKAVAC
Ispod Dimitora, uz rijeku Rastoku, u selu Treskavac u Ribniku izgrađena je svetinja Svetoarhangelski manastir Treskavac, odnosno manastir Svetog Arhangela Miahila. Treskavac je izolovano i mirno mjesto koje ponosno skriva manastirski kompleks, koji je još u fazi obnove i izgradnje.
SPOMENIK IVE LOLE RIBARA
U Gornjem Ribniku se nalazi spomenik Ive Lole Ribara, gdje je ovaj narodni heroj prvobitno i sahranjen.
Na internetu se može pročitati da je Lolina sahrana održana u Jajcu, odmah poslije Drugog zasjedanja AVNOJ-a, te da je poslije odavanja počasti tijelo sahranjeno na tajnom mjestu u okolini Glamočkog polja, kako ne bi palo u ruke neprijatelja.
Malo je poznato da je to tajno mjesto, u stvari, Gornji Ribnik, na neka dva kilometra od sadašnjeg administrativnog centra opštine. Tek kasnije su, 1948. godine, Lolini posmrtni ostaci svečano prenijeti u novoizgrađenu Grobnicu narodnih heroja na Kalemegdanu.
POGLEDAJTE FOTO-GALERIJU
(Draga Lekić, Srna)