Tuarezi su polunomadski narod koji živi u Sahari.
Tuarezi praktikuju islam, ali od puberteta pa nadalje, lica prekrivaju muškarci, a ne žene. Nevinost mlade ne smatra se važnom. Muškarac može da bude kažnjen ako se ponaša nepristojno prema svojoj ženi, a žena može da zatraži razvod i izbaci muža na ulicu. Zbog ovih običaja, Tuarezi su dugo smatrani primjerom muslimanskog matrijarhata, ali ispostavlja se da je situacija složenija.
U Africi živi više od dva miliona Tuarega, polunomadskog naroda koji je od davnina naseljavao pustinju Saharu, iako su danas mnogi od njih stalno naseljeni i žive u gradovima. Tuarege je lako prepoznati po izgledu - muškarci hodaju pokriveni.
Sami sebe su nazivali "ljudima u maramama", dok je u zapadnom svijetu prihvaćen naziv "plavi ljudi", jer su u prošlosti njihove marame obično bile bojene u indigo.
Prema tuareškoj tradiciji, kada dječak dostigne zrelost, njegova porodica mu priređuje ceremoniju inijacije. Tada dobija veliku maramu. Jedan kraj se obavija oko glave poput turbana, a drugi kraj prekriva lice. Od tog trenutka, on se tokom cijelog života kreće pokriven i veoma rijetko skida maramu. Nepristojnim se, na primjer, smatra pokazivanje lica potencijalnoj vjerenici ili, nakon vjenčanja, svekrvi.
Iako se često opisuje da kod Tuarega žene vladaju, antropološki izvori poput onih koje bilježi Encyclopedia.com pokazuju da je zapravo reč o matrilinearnoj, a ne matrijarhalnoj kulturi. To znači da se porijeklo i nasljedstvo prate preko majčine linije, a ne da žene imaju potpunu političku moć.
U praksi, žene zaista uživaju veća prava nego u mnogim drugim muslimanskim zajednicama u Africi. Posjeduju svoju imovinu, zadržavaju je i nakon razvoda, a brak mogu da prekinu svojom odlukom, što potvrđuju i zapisi Mongabay.com. Upravo ta sloboda u izboru partnera i imovinska nezavisnost doprinijeli su slici Tuarega kao "naroda gde muškarci služe ženama".
Ipak, kako navodi i National Geographic, formalna politička vlast u zajednici i dalje pripada muškarcima, dok žene imaju presudnu ulogu u očuvanju kulturnih običaja, vođenju domaćinstva i prenošenju jezika tamahaq, koji se uči prvenstveno od majke.
Muški veo, poznat kao tagelmust ili litham, ima dvostruko značenje. Praktično, štiti od pustinjskog sunca i vjetra, a simbolično, označava prelazak iz djetinjstva u odraslo doba i predstavlja znak časti i poštovanja. Prema istraživanju objavljenom na Qantara.de, veo se ne skida ni u prisustvu većine članova porodice, a posebno se vodi računa da ga mladić ne ukloni pred ženama iz porodice svoje supruge.
Danas, broj Tuarega mjeri se u milionima, a oni nastavljaju da žive rasuti širom Sahare i Sahela. Svoje običaje prilagođavaju savremenom životu, ali i dalje čuvaju ono što ih čini jedinstvenima u svijetu - muškarac sa velom preko lica i žena koja slobodno pokazuje svoje lice.
(MONDO)