3R-MoS2

Veliko otkriće - stižu čipovi koji će moći vječno da čuvaju naše podatke, čak i u svemiru

Autor Dušan Volaš

3R-MoS2 je materijal 100.000 puta tanji od ljudske kose, koji provjereno može da izdrži više miliona ciklusa bez tragova degradacije.

Izvor: Shutterstock

Kineski naučnici tvrde da su stvorili inovativni feroelektrični materijal koji bi vijek trajanja čipova za skladištenje podataka učinio praktično beskonačnim. Novi materijal bi mogao da značajno smanji operativne troškove data centara, a zbog svojih sposobnosti bi bio pogodan i u ekspedicijama istraživanja dubokih voda i svemira.

Otkriće se smatra veoma važnim u tehnološkoj trci između SAD i Kine. Feroelektrični materijali već imaju široku primjenu u proizvodnji čipova za skladištenje podataka, kao i u senzorskim tehnologijama koje su ključne za razvoj vještačke inteligencije i drugih visokotehnoloških oblasti pogođenih sankcijama nametnutim od strane SAD.

Tokom 2022. godine najveći kineski proizvođač memorijskih čipova, Yangtze Memory Technologies, stavljen je na crnu listu SAD, što je kompaniji onemogućilo da kupuje američku opremu za proizvodnju čipova. Ovo je podstaklo Kinu da počne da ulaže značajna sredstva u razvoj i proizvodnju sopstvenih tehnologija.

Izvor: Shutterstock

Zbog svoje niske potrošnje energije, otpornosti na gubitke prilikom čitanja i velike brzine zapisivanje podataka, feroelektrični materijali se smatraju idealnim za proizvodnju čipova. Ovi materijali imaju sposobnost da brzo prelaze između različitih stanja kada su izloženi električnom polju. Međutim, tradicionalni rješenja su sklona feroelektričnom zamoru, što dovodi do dovodi do degradacije performansi tokom vremena.

Kako piše South China Morning Post, kineski naučnici su riješili ovaj problem poboljšanjem strukture materijala. Istraživanje je vodio profesor Žong Žičeng sa Instituta za tehnologiju i inženjering materijala, u saradnji sa kolegama sa univerziteta iz Čengdua i Šangaja.

U svom izvještaju, objavljenom u Science časopisu, naučnici objašnjavaju da se habanje materijala dešava zbog defekata koji se nakupljaju tokom procesa zapisivanja i čitanja podataka, blokirajući proces polarizacije. Proboj u oblasti skladištenja podataka postignut je kada je tim otkrio novu klasu feroelektričnog materijala, koji nije podložan zamoru.

Data centar
Izvor: SMARTLife/ Unsplash/ Taylor Vick

Koristeći simulacije na nivou atoma uz pomoć vještačke inteligencije, istraživači su otkrili da dvoslojni klizni feroelektrični materijali u cjelini mijenjaju položaj tokom prenosa naelektrisanja kada se postave pod električno polje. To sprečava kretanje i nakupljanje naelektrisanih defekata, tako da se umor izbjegava. Na osnovu ovog otkrića razvili su dvoslojni materijal 3R-MoS2, 100.000 puta tanji od prečnika ljudske dlake.

Testovi su pokazali nevjerovatnu izdržljivost novog materijala, koji nije pokazao znakove degradacije ni nakon više miliona ciklusa čitanja i zapisivanja. "To znači da nema ograničenja u broju operacija, za razliku od tradicionalnih feroelektrika koji omogućavaju samo desetine hiljada ciklusa“, objašnjava profesor He Ži, jedan od vodećih istraživača.

Zahvaljujući do sada nezabilježenoj izdržljivosti, 3R-MoS2 može se koristiti za skladištenje informacija u ekstremnim uslovima, bilo da je riječ o dubokim vodama ili svemiru. Pored toga, izuzetno tanke dimenzije materijala će značajno povećati gustinu skladištenja, što bi ga učinilo veoma korisnim za primjenu u data centrima.

Tehnološka trka između vodećih svjetskih sila je već dovela do drastičnog smanjenja cijene čipova za skladištenje podataka, pa su otpornija i pouzdanija rješenja svakako nešto što će u budućnosti biti od velike koristi krajnjim potrošačima. Pogotovo onim koji ne žele da ostanu bez dragocjenih uspomena i važnih fajlova.