Metreveli (47) je obavljala niz direktorskih pozicija u stranim obavještajnim službama i u britanskoj agenciji MI5.
Britanska spoljnopolitička obavještajna služba MI6 po prvi put će dobiti direktorku, objavio je premijer Kir Starmer. Ovo je prvi put da je žena na ovoj poziciji.
Na čelo ove službe u jesen stupa Blez Metrueli, dugogodišnja obavještajka koja je u MI6 došla još 1999. godine, a sada će naslijediti dosadašnjeg šefa, ser Ričarda Mura, kao 18. osoba na toj poziciji.
Metrueli (47) trenutno vodi sektor tehnologije i inovacija u MI6 poznat kao "odjeljenje Q", po uzoru na čuvenog "Q" iz filmova o Džejmsu Bondu, a ranije je obavljala više direktorskih funkcija i u MI6 i u domaćoj bezbjednosnoj službi MI5. Diplomirala je socijalnu antropologiju na Kembridžu i veći dio karijere provela je na operativnim zadacima na Bliskom istoku i u Evropi.
Starmer je poručio da je njeno imenovanje istorijsko i da dolazi u trenutku kada je uloga obavještajnih službi važnija nego ikada.
"Ujedinjeno Kraljevstvo se suočava sa prijetnjama bez presedana, od agresora koji šalju špijunske brodove u naše vode, do hakera koji sofisticiranim sajber napadima pokušavaju da poremete naše javne sisteme".
Metrueli, koja je prošle godine odlikovana ordenom Svetog Mihaila i Svetog Đorđa, izjavila je da je ponosna što joj je ukazano povjerenje da vodi službu.
"MI6 igra ključnu ulogu, zajedno s MI5 i GCHQ, u zaštiti britanskog naroda i promovisanju interesa Ujedinjenog Kraljevstva u inostranstvu. Radujem se nastavku tog posla sa hrabrim agentima MI6 i brojnim međunarodnim partnerima".
Prvi put ikada
Za razliku od MI5 i GCHQ, koji su ranije već imali žene na čelu, MI6 je od osnivanja 1909. godine uvijek imao muškarca na toj poziciji. MI5 su svojevremeno vodile Stela Rimington i Eliza Meningam-Buler, dok je En Kist-Butler trenutno prva žena na čelu GCHQ.
Ovo imenovanje je, pišu britanski mediji, slučaj u kome "život imitira umjetnost" jer su gledaoci filmova o Bondu godinama gledali Džudi Denč kao šeficu MI6 poznatu pod imenom M.
U skladu s tradicijom, šef MI6 poznat je interno kao "C" i jedini je član službe čiji identitet se javno saopštava. Posljednjih godina ta uloga ima i nešto vidljiviji javni profil uključujući povremene govore i objave na društvenim mrežama.
Mandat dosadašnjeg šefa, ser Ričarda Mura, bliži se kraju nakon skoro pet godina na funkciji, koju je preuzeo u septembru 2020. godine. U britanskim obavještajnim krugovima pet godina se smatra maksimalnim trajanjem mandata, poslije čega šefovi najčešće prelaze u privatni sektor ili savjetničke vode.
Za razliku od Metrueli, koja je čitavu karijeru provela u bezbjednosnim strukturama, Mur je bio diplomatski kadar poznat po ulozi ambasadora u Turskoj, gdje je uspostavio bliske odnose s predsednikom Redžepom Tajipom Erdoganom.
U njegovom mandatu MI6 je imala zapaženu ulogu u brojnim međunarodnim krizama, a naročito je bila istaknuta pošto je agencija javno i tajno upozoravala na namjeru Vladimira Putina da pokrene invaziju na Ukrajinu, što se i dogodilo u februaru 2022.
Metrueli, koja trenutno vodi tehnološki sektor poznat kao "Q odeljenje", druga je žena (koliko je poznato) koja je do sada obavljala tu funkciju, iako filmski "Q" u više od 60 godina franšize nikada nije bio žena.
(MONDO/EUpravo zato)