Berlinski zid je pao prije 30 godina, ali nevidljiva barijera i dalje dijeli Njemačku na dva dijela i iako razlike polako blijede, one su i danas prisutne.
Ushićene mase su 9. novembra 1989. počele da ruše betonsku blokadu koja je dijelila Zapadnu od Istočne Njemačke, nekoliko sati pošto su komunističke vlasti Demokratske Republike Njemačke (DDR) objavile ukidanje ograničenja putovanja za građane te zemlje.
Propaganda i strah zamijenjeni su osjećajem slobode i jedinstva, a pad Zida koji je simbolički označio kraj komunizma u Evropi, probudio je nade miliona dotadašnjih Istočnih Nijemaca, navodi Si-En-En (CNN).
Kapitalistička Savezna Republička Njemačka i DDR ujedinile su se za manje od godinu dana od pada Berlinskog zida, 3. oktobra 1990. godine.
Mnoge razlike koje su postojale između dva dijela sada jedinstvene države, naročito ekonomske, smanjene su, navodi profesor sociologije na berlinskom Univerzitetu Humbolt Štefen Mau za CNN.
"Ali i dalje postoje snažne razlike u stavovima i mentalitetu. Velike su razlike između istoka i zapada kad je riječ o tome kako ljudi vide bivšu DDR, koliko vjeruju demokratskim institucijama, kako gledaju na elite ili na medije, kao i u odnosu prema Rusiji", kazao je Mau.
Razlikuje se i kako građani vide sebe i svoju zemlju.
"Većina zapadnih Nijemaca rekla bi da više nema razlike, da su izbrisane tokom transformacije, dok bi većina istočnih Nijemaca kazala da i dalje postoji upečatljiva razlika između istoka i zapada zemlje", naveo je njemački sociolog.
Dodao je da neka istraživanja pokazuju da se mnogi istočni Nijemci, i to polovina njih, i dalje osjećaju kao "građani drugog reda".
Kad je riječ o ekonomiji, bruto domaći proizvod (BDP) po glavi stanovnika iznosio je 1991. godine 9.701 evro na prostoru bivšeg DDR-a, a na zapadu 22.687 evra.
Iako je veliki dio tog jaza nestao u prethodne tri decenije, istok i dalje zaostaje za zapadom i po BDP-u i po prihodima.
Vodeći ekonomista Berenberg banke Holger Šmiding rekao je za CNN da preostale razlike izviru iz činjenice da većina najbogatijih Nijemaca živi na zapadu.
Šmiding je kazao da dok se istočni gradovi približavaju zapadnim po životnom standardu, "veliki izuzetak od toga je da vodeće, velike kompanije i visoki prihodi nedostaju na istoku".
Prema Institutu za ekonomska istraživanja iz Halea, svega 36 od 500 najvećih njemačkih kompanija ima sjedište na istoku zemlje.
Šmiding je dodao da dok se jaz između istoka i zapada smanjivao, pojavio se drugi - između urbanih i ruralnih regiona Njemačke, a pošto je istok načelno više ruralan od zapada, ta nova ekonomska podjela odražava prethodnu.
Među onima koji zauzimaju najelitnije pozicije u zemlji takođe je ubjedljiva većina sa zapada.
"Tri četvrtine vodećih pozicija na istoku Njemačke zauzimaju ljudi koji imaju zapadnonemačko porijeklo", kazao je Mau.
Istok Njemačke je manji od zapada i po površini i po broju stanovnika. Ako zanemarimo Berlin, na prostoru bivšeg DDR-a živi 12,5 miliona ljudi, a na zapadu više od 66 miliona.
Od 18 fudbalskih ekipa koje igraju u Bundesligi, najvišem rangu takmičenja, svega dva su sa istoka.
Zapad ima mnogo više osvajača olimpijskih medalja, ali kada se računa po glavi stanovnika, istok je u solidnom vođstvu.
Ukupno gledano, stanovništvo nekadašnje Istočne Njemačke je starije, siromašnije i ima više muškaraca, a razlog je veliki egzodus istočnih Nijemaca s te teritorije poslije pada Berlinskog zida. Procjenjuje se da je od ujedinjenja s istoka na zapad prešlo oko dva miliona ljudi, a od toga su dvije trećine žene.
Mau objašnjava da su se u DDR-u muškarci i žene prilično rano vjenčavali, ali i razvodili, i da je na istoku bila visoka stopa razvoda.
"Tako da su žene bile krajnje nezavisne, a ne samo dio muškarčeve karijere, imale su svoje karijere i imale su visoko samopouzdanje", kazao je Mau.
Žene sa istoka bile su mnogo bolje u integraciji u zapadno društvo od muškaraca koji se nisu tako dobro prilagođavali.
Danas su dvije trećine mješovitih, istočno-zapadnih emotivnih veza između žene s istoka i muškarca sa zapada.
Zaposlenost žena je i dalje viša na istoku nego na zapadu, a jaz među polovima po pitanju prihoda znatno je manji.
Iako je Njemačka ujedinjena već tri decenije, razlike u obrazovanju i dalje postoje širom zemlje.
Đaci na istoku postižu bolje rezultate na testovima čitanja i matematike, a mnogo bolje na maturskim ispitima na kraju srednje škole.
Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj, vodeći svjetski autoritet za upoređivanje obrazovnih sistema, navela je da je sistem u Zapadnoj Njemačkoj bio fokusiran na rano svrstavanje djece u grupe po sposobnostima, dok je sistem u DDR-u bio pravičniji.
Poslije pada Zida, istok je težio da sve radi na zapadni način, čak i u obrazovanju. Istraživač na Univerzitetu Oksford Bastijan Bethojzer kaže da je to uticalo na smanjenje jednakosti u pristupu obrazovanju na istoku.
Politički, Njemačka je i dalje veoma podijeljena. Birači u nekadašnjem komunističkom dijelu zemlje mnogo su više skloni da glasaju za krajnje desnu Alternativu za Njemačku.
Mau navodi da je to djelimično rezultat doživljene traume, pošto je život mnogih istočnih Nijemaca bio težak poslije ujedinjenja, dok se društvo oko njih transformisalo svjetlosnom brzinom.
"Mnogi ljudi su bili nezaposleni, prošli su kroz duge periode nesigurnosti ili čak egzistencijalne krize, i kao rezultat toga nisu spremni da prihvate veću promjenu", naveo je Mau.
I neke druge razlike su opstale. Zvanična statistika pokazuje da se na istoku rađa mnogo više djece čiji roditelji nisu vjenčani, u poređenju s konzervativnijim i religioznijim zapadom. Na zapadu i dalje ima više žena koje nemaju djecu.
Ljudi na zapadu posjeduju više automobila. Istočni Nijemci rjeđe idu u prodavnice i preferiraju supermarkete, dok zapadni Nijemci radije idu u manje prodavnice i češće.
Razlikuju se i ukusi. Istočni Nijemci ostaju lojalni nekim svojim starim brendovima kao što je Vita kola, istočnonjemačka verzija koka-kole.
Ljudi na zapadu jedu znatno više mesa, navodi CNN.