U Šamcu će se od 16. do 19. aprila održati treći festival "Milica" u čast Milice Babić Andrić, prve srpske školovane kostimografkinje, pionirke pozorišne i filmske kostimografije na ovim prostorima, supruge nobelovca Ive Andrića.
Milica Babić rođena je u Šamcu 1909. godine u trgovačkoj porodici, otac Stevan Babić bio je trgovac, a majka Zorka Babić (rođena Pisarević) podsticala je kćerke da se bave umjetnošću. Bila je naš prvi školovani kostimograf, koja je svoje obrazovanje sticala u Beču, Parizu i Berlinu.
Bila je udata za diplomatu, pravnika i književnog prevodioca Nenada Jovanovića, a nakon njegove smrti stupila je u brak sa književnikom, nobelovcem Ivom Andrićem s kojim je nakon dodjele Nobelove nagrade živjela u Herceg Novom gdje je i preminula, 1968. godine.
Uradila je oko 300 kostimografija za pozorišne predstave, operu i balet u periodu od 1930. do 1964. godine. Stalno je bila zaposlena u Narodnom pozorištu Beogradu, a sarađivala je i sa pozorištima iz Zagreba, Sarajeva, Novog Sada, Niša, Ljubljane, Skoplja... U Sarajevu je radila na osnivanju prvog baleta, a u Dubrovniku kao član Upravnog odbora na osnivanju prvih Dubrovačkih ljetnih igara.
Osim što je pionirka pozorišne kostimografije, Milica Babić opremila je i naše prve igrane filmove. Godine 1934. preuzima još jedan posao koji se u našim prilikama mora smatrati pionirskim. U novoosnovanoj Glumačkoj školi Narodnog pozorišta u Beogradu Milica Babić postaje prvi predavač za predmet Istorija kostima i perike koji obuhvata raspon od antike do druge polovine 19. vijeka, uključujući predmete Nacionalna nošnja i Moderna stilizacija kostima. Takođe, bila je profesorica i na prvoj Filmskoj akademiji u Beogradu.
Dok je boravila u Berlinu, u diplomatskoj misiji kao pratnja svom prvom suprugu, Nenadu Jovanoviću, Andrićevim atašeom za štampu, bila je dopisnik Politike.
Za rad na polju kostimografije dobila je nekoliko značajnih nagrada. U prvom redu to je Orden sa zlatnim vijencem kojim je 1949. godine odlikovao predsjednik Republike. Prva je dobitnica nagrade Sterijinog pozorja u Novom Sadu za kostimografiju u predstavi "Kir Janja" 1956. godine, u izvođenju zagrebačkog pozorišta. Kao zaslužni građanin odlikovana je plaketom grada Beograda 1964. godine.
Njen lik i djelo prekrivao je zaborav. U njenom rodnom gradu kao i na području cijele Republike Srpske do pokretanja ovog projekta nije realizovan niti jedan drugi projekat čiji bi cilj bio popularizacija lika i djela Milice Babić Andrić
Centar za kulturu Šamac u saradnji sa Opštinom Šamac već tri godine radi na ovom projektu. Kroz projekat ostvrena je saradnja sa najznačajnijim ustanovama kulture iz regiona: Narodnim pozorištem u Beogradu, Muzejom grada Beograda, Muzejom pozorišnih umetnosti Srbije, Zavičajnim muzejom Travnik i Rodnom kućom Ive Andrića, Kancelarijom za kulturnu diplomatiju iz Beograda i Kulturnim centrom Ivo Andrić iz Višegrada.
Prošle godine uz podršku Opštine Šamac, Ministartsva prosvjete i kulture RS i Eparhije zvorničko-tuzlanske otvorena je i Spomen kuća Milice Babić Andrić. U Spomen kući nalazi se građa iz Muzeja grada Beograda, Muzeja pozorišne umetnosti Srbije i Muzeja Narodnog pozorišta Srbije. Takođe, urađene su i tri replike kostima na osnovu originalnih skica Milice Babić Andrić. Ministarstvo prosvjete i kulture upisalo je Milicu Babić Andrić u red znamenitih ličnosti Republike Srspke uz Ćopića, Kočića, Dučića itd.
PROGRAM TREĆEG FESTIVALA MILICA
Festival će otvoriti prvak srpskog glumišta, Tihomir Stanić, monodramom "Na drini ćuprija".
Drugog dana festivala, u Galeriji Stari sat, prezentacijom istorijata, muzejske i kulturne djelatnosti predstaviće se Kuća nobelovca Iva Andrića iz Herceg Novog. Posjetioci izložbe imaće priliku da vide lične predmete Milice Babić Andrić i Ive Andrića koji se čuvaju u Kući nobelovca Iva Andrića u Herceg Novom.
Takođe, drugog dana festivala, u Spomen kući Milice Babić Andrić, biće otvorene i radionice kostimografije u kojima će učešće uzeti polaznici iz Travnika i učenici osnovnih i srednje škole iz Šamca. Radionice će biti održane i svih narednih dana tokom trajanja festivala.
Trećeg dana festivala, u Kino sali Šamac, posjetioci će imati priliku pogledati predstavu "Djelidba" u izvođenju Kamernog teatra 55 iz Sarajeva, u režiji Aleša Kurta. Kamerni teatar je, sa skoro šest decenija postojanja, jedno od najaktivnijih pozorišta u BiH i regionu.
Četvrtog dana festivala, u Galeriji Stari sat, biće otvorena izložba radova nastalih na radionicama kostimografije.
(Mondo)