Izložba velike srpske slikarke Nadežde Petrović "Modernost i nacija" priređene povodom 150 godina od njenog rođenja svečano je otvorena u Muzeju savremene umjetnosti Republike Srpske.
Izložba se organizuje u saradnji sa Narodnim muzejom Srbije i predstavlja njihov najznačajniji izložbeni projekat u ovoj godini, koji je iniciran od strane Ministarstva kulture Srbije, budući da je izvršni savjet UNESKO-a izabrao Nadeždu Petrović za UNESKO ličnost 2023. godine. Tim povodom su izabrane institucije iz Srbije, Slovenije i Republike Srpske, među kojima je MSURS dobio čast da u Banjaluci predstavi ovu reprezentativnu izložbu.
Publika ima priliku da u potpunosti sagleda razvojnu liniju od minhenskog perioda, slika zemlje i naroda, impresionističkih epizoda i nacionalnog narativa, pa sve do djela koja nastaju u Parizu, kojima Nadežda Petrović ostvaruje pobjedu moderne slike.
"Umjetnički opus Nadežde Petrović nesumnjivo je pomjerio granice srpskog slikarstva, ohrabrio generacije umjetnika sa početka 20. vijeka ka novim umjetničkim dometima i usmjerio kasnije generacije. Reprezentativan likovni opus Nadežde Petrović na izložbi predstavljen je preko hronoloških tematskih cjelina kroz koje možemo da pratimo cjelokupni razvoj njenog pristupa slikarstvu i formiranje njenog autentičanog likovnog izraza", navode iz MSURS.
Nadežda Petrović je među velikanima srpskog slikarstva koji su ostavili neizbrisiv trag u Srbiji krajem 19. i 20. vijeka. Školovala se u Beograd i Minhenu, pisala je likovne kritike, bila je veliki humanitarac i dobrotvor, učestvovala je u osnivanju humanitarne organizacije Kolo srpskih sestara, te vođena idejom kulturnog ujedinjenja Južnih Slovena bila je inicijator pokretanja Prve jugoslovenske izložbe i umjetničke kolonije na Balkanu u Sićevu.
Kao bolničarka, učestvovala je u balkanskim ratovima i Prvom svjetskom ratu. Tada su nastala čuvena djela sa motivima Vezirovog mosta i Gračanice, te slike koje ostavljaju svjedočanstvo o tragičnoj sudbini srpskog naroda.
"...Mi ovdje živimo u neprekidnom jauku ranjenika, previjanju rana, pokliču naše junačke vojske, marševima njihovim, dočeku i ispraćanju njihovom na bojno polje, da ih otuda ranjene primamo i negujemo..." napisala je Nadežda na jednoj od dopisnica za vrijeme Prvog i Drugog balkanskog rata.
Za vrijeme Prvog svjetskog rata Nadežda Petrović je bila dobrovoljac Dunavske divizije, sa kojom učestvuje u borbi na Mačkovom kamenu. U zatišje 1915. godine Nadežda je otišla u Skoplje, gdje se sklonila njena porodica koja nije mogla da je odgovori od namjere da ode i na Valjevski front.
Epidemija pegavog tifusa harala je Valjevom, a krajem marta 1915. godine zaraza je zahvatila i Nadeždu Petrović koja je bolovala sedam dana i preminula 3. aprila 1915. godine.
Ovu junakinju ovjekovječio je i naš poznati slikar, pisac, pjesnik i dramaturg Đura Jakšić slikom "Djevojka u plavom" koja je postala njegovo najpoznatije djelo.
Izložba "Modernost i nacija" otvorena je do 26. septembra 2023 godine. Autori izložbene koncepcije i monografije koja je prati su prof. dr Lidija Merenik i prof. dr Igor Borozan sa katedre za Istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu.
(Mondo)