Kancelarija Visokog predstavnika u BiH objavila je saopštenje o načinu na koji je Kristijan Šmit imenovan na tu funkciju. U OHR-u, što je suprotno stavovima Republike Srpske, tvrde da za imenovanje nije potreban dokument Savjeta bezbjednosti UN.
Saopštenje OHR-a prenosimo u cjelosti.
"Članom V Aneksa 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini (GFAP) definisano je da je visoki predstavnik konačni autoritet u regionu u pogledu tumačenja navedenog sporazuma o implementaciji civilnih aspekata mirovnog rješenja. Pitanje nominovanja/imenovanja visokog predstavnika direktno je povezano s tumačenjem Aneksa 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir.
Na osnovu teksta Aneksa 10 jasno je da imenovanje visokih predstavnika, (što nije slučaj sa imenovanjem vojnih snaga – IFOR, sada EUFOR- ALTHEA, u skladu sa Aneksom 1A) ne vrši Savjet bezbjednosti UN-a, iako ono mora biti u skladu sa odgovarajućim rezolucijama. Praksa Savjeta za implementaciju mira (PIC) jasno pokazuje da visokog predstavnika na tu funkciju imenuje Upravni odbor Savjeta za implementaciju mira, te da je ta praksa “u skladu s rezolucijama Savjeta bezbjednosti UN-a”, počevši od donošenja Rezolucije 1031(1995) od 15. decembra 1995. godine.
Upravni odbor Savjeta za implementaciju mira (UO PIC) je 27. maja 2021. godine “zvanično imenovao”¹ gospodina Kristijana Šmita za visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu. Postupajući po zahtjevu Upravnog odbora PIC-a da u skladu s tim obavijesti generalnog sekretara UN-a, prethodnik gospodina Šmita, visoki predstavnik Dr Valentin Incko, uputio je 3. juna 2021. godine pismo generalnom sekretaru UN-a Nj.E. gospodinu Antoniju Guterešu kojim ga informiše o odluci Upravnog odbora Savjeta za implementaciju mira da zvanično imenuje gospodina Šmita. U tom pismu, gospodin Incko je takođe naveo da će gospodin Šmit preuzeti dužnosti visokog predstavnika 1. avgusta 2021. godine, kad njegova ostavka stupi na snagu.
To što Savjet bezbjednosti UN-a u svojim rezolucijama koje se tiču situacije u Bosni i Hercegovini nije izričito naveo imenovanje visokog predstavnika nije presedan: nakon što je Upravni odbor Savjeta za implementaciju mira 15. decembra 2005. godine zvanično imenovao Dr Kristijana Švarc-Šilinga za visokog predstavnika za Bosnu i Hercegovinu, on je dužnost preuzeo 31. januara 2006. godine, a Savjet bezbjednosti UN-a na sličan način nije izričito spominjao to imenovanje u svojim kasnijim rezolucijama koje se tiču situacije u Bosni i Hercegovini.
Izraz podrške Savjeta bezbjednosti UN-a nije pravno neophodan za stupanje na snagu odluke Upravnog odbora PIC-a o imenovanju novog visokog predstavnika. Svi visoki predstavnici za koje je Savjet bezbjednosti UN-a izrazio dobrodošlicu i prihvatanje, uz izuzetak gospodina Karla Bilta, već su preuzeli funkciju u momentu kad se oglasio Savjet bezbjednosti UN-a. Iako Savjet bezbjednosti UN-a nije eksplicitno izrazio svoju saglasnost, to nije uticalo na vršenje dužnosti visokog predstavnika povjerenih Dr Švarc-Šilingu. Izražavanje podrške u rezolucijama nije obavezno.
U odgovoru na pitanje koje je uputila predsjedavajuća Predsjedništva Bosne i Hercegovine, Nj.E. gospođa Željka Cvijanović, generalni sekretar Ujedinjenih nacija Nj.E. gospodin Antonio Gutereš je 14. jula 2023. godine potvrdio da je Upravni odbor PIC-a nadležno tijelo za imenovanje visokog predstavnika.
Gospodin Kristijan Šmit je preuzeo funkciju i dužnosti visokog predstavnika 1. augusta 2021. godine. Od tada je generalnom sekretaru Ujedinjenih nacija i Savjetu bezbjednosti UN-a podnio četiri izvještaja o sprovođenju Opšteg okvirnog sporazuma za mir. Visoki predstavnik se lično obraća Savjetu bezbjednosti UN-a svake godine."
(MONDO)