Građani Srpske sve manje podržavaju ulazak BiH u Evropsku uniju, dok je za NATO povećena tolerancija, podaci su prvog kruga istraživanja mišljenja o EU i evroatlantskim integracijama koje su uradili Fakultet političkih nauka i Agencija za razvoj preduzeća "Eda".
Istraživanje je sprovedeno putem telefonskih poziva između 1.000 ispitanika sa područja Republike Srpske u okviru projekta „Broadening debates on NATO integration in the Republic of Srpska“ (Proširene rasprave o NATO integracijama u Republici Srpskoj).
Za razliku od rezultata istraživanja iz 2019-2020 godine, kada je ulazak u EU bezuslovno podržavalo preko 60 odsto stanovništva, sada je ta podrška pala na svega 40,8 odsto. S druge strane, uslovljeni ulazak BiH u Evropsku uniju, ukoliko to učini Srbija, ove godine podržava više građana u odnosu na prethodne dvije – 13,5 odsto.
Jedan od glavnih razloga trenutnih stavova građana jesu aktuelna politička dešavanja.
“Rezultati uporedne analize ukazuju na značaj aktuelnih društveno-političkih dešavanja na formiranje i mijenjanje stavova građana Republike Srpske o evroatlantskim integracijama. U tom kontekstu, dalje opadanje bezuslovne podrške ulasku u EU može biti dovedeno u vezu sa nametanjem dopuna Krivičnog zakona Bosne i Hercegovine kojima se zabranjuje i kažnjava negiranje genocida, odnosno političkom krizom u BiH koja je usljedila nakon navedenog čina bivšeg Visokog predstavnika Valentina Incka”, navodi se u rezultatima istraživanja.
Što se tiče ulaska BiH u NATO, upoređujući rezultate prethodna tri kruga istraživanja gdje su građani imali izričito negativan stav, ove godine zabilježen je nešto manji otpor.
“Značajniji pad otpora prema (bez)uslovnom ulasku u NATO prevashodno treba posmatrati u svjetlu smirivanja političkih tenzija u Bosni i Hercegovini koje su usljedile nakon što je Predsjedništvo BiH potpisalo dolument ‘Program reformi Bosne i Hercegovine 2020’ u novembru 2019. godine”, piše u rezultatima istraživanja.
Ono što je ostalo nepromijenjeno u prethodnim, ali i u ovom istraživanju jesu emocije na osnovu kojih građani kreiraju stavove o ulasku BiH u NATO, a kao glavni razlog nameću se ratna dešavanja 90-ih godina.
Istraživanje je pokazalo da se većina građana Srpske informiše putem televizije (58,4%), dok sve medije koristi svega 18% građana.
Dok građani prema NATO i EU imaju formirane stavove, a zanimljivo je istaći da su prema aktuelnim političkih dešavanjima u BiH nezainteresovani - bar ako je suditi prema istraživanju.
“Gotovo polovina ispitanika nije imalo formiran stav o tome da li će aktuelno odbijanje političkih predstavnika iz Republike Srpske da učestvuju u radu državnih institucija imati dalekosežne posljedice po ulazak BiH u EU. Slična situacija je bila primjetna i kod pitanja koje se odnosilo na ispitivanja stavova o daljoj svrhovitosti postojanja Kancelarije visokog predstavnika (OHR) u kontekstu njenog doprinosa evroatlantskim integracijama BiH, tj. 43,2% ispitanika nije imalo formiran stav o ovoj temi”, navodi se u rezultatima istraživanja.