U Prijedlogu Deklaracije predsjednika Kuzmanovića se ističe da je Dejtonski mirovni sporazum garant utvrđenog teritorijalnog integriteta RS
Naziv, postojanje, teritorija i puni kapacitet ustavnih nadležnosti Republike Srpske, kao pravne, političke i ekonomske kategorije zasnovane na Dejtonskom sporazmu, su nesporni - navodi se u Prijedlogu Deklaracije predsjednika RS Rajka Kuzmanovića o osnovama za razgovore o eventualnim promjenama Ustava BiH i o zaštiti interesa RS.
U Deklaraciji, napisanoj na devet stranica, o kojoj će parlament RS rapsravljati 27. februara na posebnoj sjednici, ističe se da je Dejtonski mirovni sporazum garant utvrđenog ustavnopravnog modela i teritorijalnog integriteta BiH kao i teritorijalnog integriteta RS, kojoj po osnovnom principu o teritorijalnoj podjeli BiH pripada 49 odsto njene teritorije.
Neophodno je, navodi se, obezbijediti zastupljenost entiteta i ravnopravnost tri konstitutivna naroda u zajedničkim institucijama BiH.
U Deklaraciji stoji da se zadržavaju ustavni principi o entitetskom glasanju u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH i ustavni principi zaštite utvrđenog vitalnog interesa entiteta, kao i vitalnog nacionalnog interesa tri konstitutivna naroda u BiH.
U Deklaraciji se ističe da prenos nadležnosti sa RS na institucije BiH može da se vrši samo na osnovu sporazuma enteta.
"Nakon analize efikasnosti, funkcionalnosti i ekonomičnosti vršenja nadležnosti prenesenih sa entiteta na zajedničke institucije BiH, može se pokrenuti proces povrata onih nadležnosti entiteta čiji prenos nije opravdan, niti je održiv. Ustavom je potrebno propisati proceduru prenosa i povrata nadležnosti", navodi se u Deklaraciji.
U ovom dokumentu stoji da je, posebno u kontekstu ostvarivanja međunarodnih aktivnosti i pregovora u procesu ispunjavanja uslova evropskih i evroatlanskih integracija, potrebno obezbijediti konsenzus entiteta o pitanjima značajnim za članstvo u Evropskoj uniji.
"Kada je riječ o evropskim i evroatlanskim organizacijama i asocijacijama, potrebno je osnovati zajedničke delegacije, te obezbijediti da entiteti samostalno sklapaju ugovore iz domena specijalnih paralelnih veza sa susjednim državama i mogu da vode međunarodne aktivnosti koje ne ugrožavaju teritorijalni integritet BiH", precizira se u Deklaraciji.
RS je spremna da učestvuje u razgovorima o ustavnim promjenama u BiH u skladu sa ovom platformom, a te promjene, kao složen i dugotrajan proces, moraju biti rezultat konsenzusa i kompromisa, jer je i sama BiH rezultat kompromisa.
U procesu izgradnje ustavne demokratije u BiH, promjene Ustava BiH treba da predstavljaju izraz univerzalnih demokratskih principa sa uvažavanjem političkog okvira datog Dejtonskim mirovnim sporazumom za funcionisanje parlamentarne demokratije u savremenoj državi i društvu.
Osnovni princip bilo kakvih promjena ustavnopravnog uređenja BiH, piše dalje u Deklaraciji, jeste da se polazi od sadašnjeg stanja složenog državnog uređenja, da BiH bude uređena kao složena država, u kojoj je jedna jedinica - RS sa svojim nepromijenjenim teritorijalnim, organizacionim i funkcionalnim statusom, pri čemu su entieti, ravnopravne jedinice i imaju karakter kosnitutivnih dijelova složene državne organizacije BiH.
U ustavnim promjenama potrebno je, zbog njene nefunkcionalnosti i skupe organizacije, prioritetno razriješiti ustavnopravno uređenje Federacije BiH, uspostavljene Vašingtonskim sporazumom.
Ustavne promjene, dodaje se, treba vršiti na ustavom utvrđenom postupku, pri čemu bi se prethodno polazilo od pune saglasnosti entieta i tri konstitutivna naroda.
(Srna)
