U porti Crkve Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici kod Novog Goražda večeras je održana svečana akademija povodom 500 godina Goraždanske štamparije na kojoj je istaknut značaj jubileja koji je obilježio srpsku istoriju.
NJegovo visokopreosveštenstvo mitropolit dabrobosanski Hrizostom istakao je u večeranjoj besjedi da ovogodišnje sabiranje ima višestruko značenje, te da Donja Sopotnica i Novo Goražde zaslužuju posebno mjesto na kulturnoj mapi srpskog naroda, a poseban status u Republici Srpskoj.
"Ovo je naše duhovno obnavljanje u vjeri i dobrom primjeru čestitih LJubavića. Nijedan drugi balkanski, niti istočnoevropski narod nije posegnuo za presom, štamparijom, nije se potrudio da je donese svom narodu", istakao je mitropolit Hrizostom.
Srpski režiser Emir Kusturica istakao je da se danas obilježava nešto što je obilježilo srpsku istoriju, nešto što se zove trijumf hrišćanske kulture.
"U vremenu dehristanizacije zapadne Evrope, koja se završava na Bliskom Istoku, kad gledamo u Palmiru, sve ono što je bilo u usponu hrišćanstva kao spomenik, mi ostajemo jedni od rijetkih, svoju kulturu njegujemo, uprkos svim izazovima", naveo je Kusturica.
Profesor Filozofskog fakulteta Istočno Sarajevo Biljana Samardžić rekla je da je pola milenijuma prošlo od kad su braća LJubavići izučili štamparsku vještinu i pod pokroviteljstvom svoga roditelja u Veneciji štampali Služabnik 1519. godine.
"Štamparstvo kod Srba pokrenuto je samo 40 godina poslije Gutenbergovog umnožavanja knjige, a 20 godina poslije, pokrenuta je Goraždanska štamparija, koja je fenomen - kulturološki, istorijski i u svakom drugom pogledu. LJubavići su nam u amanet ostavili ćirilične knjige koje su svetionici naše kulturološke baštine i identita na ovim prostorima", istakla je Samardžićeva.
Direktor Sekretarijata za vjere Dragan Davidović napomenuo je rekao je da je Vlada Republike Srpske usvojila projekat proslave dva jubileja - 800 godina autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve i 500 godina Goraždanske štamparije.
Načelnik opštine Novo Goražde Mila Petković ukazala je da je štampanje prve ćirilične knjige u drugoj štampariji na Balkanu u to vrijeme imalo velikog odjeka da širi pismenost.
"Misionari se u svojoj misiji nisu zaustavili na jednoj ideji. Preko moćne Venecije uvezli su napredak koji je evo i poslije pet vijekova djelo vrijedno divljenja. Vrijeme je činilo svoje da dijelovi knjiga nestanu i predoređeni velikom silom opstanu kao trajan zalog nama", istakla je Petkovićeva.
U kulturno - umjetničkom programu nastupili su Srpsko prosvjetno društvo "Sloga" iz Sarajeva, Braća Teofilović, glumac Slobodan LJubičić i vokalni ansambl "Isidor Bajić".
Akademiji su prisustvovali načelnici opština Višegrad, Čajniče, Rogatica, te brojni predstavnici društvenog i kulturnog života.
Organizatori svečane akademije su Javna ustanova Narodna biblioteka "Božidar Goraždanin" i opština Novo Goražde.
U Hramu Svetog Georgija u Donjoj Sopotnici 1519. godine Božidar Goraždanin je osnovao prvu štampariju na ovim prostorima i drugu na Balkanu, odmah poslije cetinjske.
U ovoj štampariji, koju je Goraždanin prenio iz Venecije u Sopotnicu, štampane su ćirilične crkvene knjige do 1523. godine, kad je pod najezdom Turaka preseljena u Trgovište u Rumuniju.