Kažu da je Đurđic po brojnosti svečara na osmom mjestu slava u Srba.
Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici, danas slavi Đurđic, praznik koji čuva sjećanje na prenos moštiju svetog velikomučenika Georgija u novi hram.
Svetog Georgija ili svetog Đorđa/Đurađa - kako je ovaj svetac poznat među narodom, pravoslavni Srbi slave dva puta u godini.
Sveti Đorđe ili Đurđevdan slavi se u proljeće, na dan njegovog stradanja u vrijeme rimskog car Dioklecijana 23. aprila po starojulijanskom, odnosno 6. maja po gregorijanskom kalendaru.
Na današnji dan slavi se Đurđic, u znak sjećanja na dan prenosa moštiju ovog sveca iz Nikomidije (sada Izmir u Turskoj) u Lidu Palestinsku.
Na pravoslavnim ikonama i srednjovekovnim freskama sveti Georgije je predstavljen kako na konju, u vojvodskom odijelu sa krstastim mačem ubija aždaju koja je simbol paganske vjere. Ipak, postoji razlika kako se ovaj svetac oslikava za jedan a kako za drugi praznik.
Na ikonama za praznik Đurđic, ovaj svetac se predstavlja kao pješak u stojećem stavu sa kopljem ili mačem u ruci.
U srednjevjekovnim pravoslavnim hramovima i manastirima, na freskama on se nalazi u redu sa svetim ratnicima, borcima za hrišćanstvo, koje predvodi sveti arhangel Mihajlo, predstavnik sila dobra i čistote novozavetne vjere.
Koji su običaji za Đurđic?
Đurđic u crkvenom kalendaru nije upisan crvenim slovom, ali je nevezano za to veoma važan i poštovan praznik među vjernicima, pa se tako na ovaj dan ne rade teški poslovi i ručni radovi.
Takođe, strogo je zabranjeno loviti vukove, jer će lovce u suprotnom zadesiti velika nesreća i maler koji će ih pratiti cijele sljedeće godine.
Dani od Đurđica do Svetoga Mrate nazivaju se Mratinci ili Vučiji dani jer je sveti Mrata zaštitnik vukova. U ovom periodu mratinaca običaj je da se ništa ne daje iz kuće, ne prede se vuna i niti se pere. Krojači i obućari odmaraju, a žene ne rade ručne radove.
U selima zapadne Srbije običaj je da se u ove dane, ćuteći i u ranu zoru, na kućnom pragu kolje crno pile ili mlad crni pijetao.
Prethodno se piletu ili pjevcu zaveže crnim koncem kljun da ne bi pustio nikakvog glasa. Odsječena pileća glava vezivala se crvenim koncem o verige, pa se sa njom bajalo u vrijeme dolaska vukova.
Vjerovanja za ovaj praznik
Kult svetog Đorđa najprije se ustalio među višim slojevima srednjevjekovnog društva. Za svog zaštitnika uzimali su ga viteški redovi i neki gradovi, da bi se brzo proširio i u narodu i postao rasprostranjen u cijeloj Evropi.
Narod ovog svetitelja ubraja u zaštitnike, koje su ljudi u nevolji prizivali. Vjeruje se da sveti Đorđe voli da se odazove nevoljnicima i da im pomogne.
Pojavljuje se u obliku mladog viteza na konju, a naročito rado pomaže onima koji slave njegov dan.
Sam Đurđic nema posebne običaje i u Srbiji se proslavlja isto kao i sve druge krsne slave.
Kažu da je Đurđic po brojnosti svečara na osmom mestu slava u Srba. Đurđic je i gradska slava Novog Sada, kao i Bora.
Nepokretni je praznik - ukoliko padne u mrsni dan, sprema se mrsna trpeza, a ukoliko padne u posni dan (srijeda, petak), sprema se posna hrana.
Na liturgijama u pravoslavnim hramovima pominje se stradanje svetog Đorđa.
Bio je izložen najmonstruoznijim mukama
Sveti Georgije rođen je u maloj Aziji, u bogatoj i uglednoj hrišćanskoj porodici, ali je kao dijete ostao bez oca i sa majkom se preselio u Palestinu.
Kada je odrastao, car Dioklecijan ga je postavio za vojnog zapovjednika, a kasnije i za vojvodu, međutim za vrijeme Dioklecijana organizovan je najveći progon hrišćana. Đorđe je na jednom saboru govorio protiv ovakvog odnosa prema hrišćanima, a tada je caru priznao da je i sam hrišćanin.
Zbog toga je Dioklecijan naredio da Đorđa stave na muke - osudio ga je na okove, tamnicu i strašna mučenja koja nisu promijenila njegova ubjeđenja.
Car je tražio od Đorđa da se pokloni pred kipom boga Apolona da bi mu poštedio život. On je, međutim, prišao statui Apolona i prekrstio je, našta se statua srušila, a sa njom i sve druge u hramu.
Vidjevši to, Dioklecijanova žena Aleksandra je viknula: "I ja vjerujem u Boga koji Đorđu daje toliku snagu."
Car je zbog toga naredio da se Đorđu i Aleksandri odrubi glava. Pogubljen je 23. aprila po starom kalendaru ili 6. maja po novom 303. godine.
Želio je da počiva u Palestini
Vjeruje se da je u noći uoči stradanja, sveti Georgije video Hrista, koji mu je na glavu stavio vijenac pobjednika i rekao da će uskoro biti sa njim. Sveti Georgije je to snoviđenje ispričao svom slugi i zamolio ga da njegovo tijelo prenese u Palestinu, zavičaj njegove majke.
U vrijeme cara Konstantina hrišćani su u Lidu u Palestini sazidali hram svetog Georgija. Prilikom osveštanja hrama prenesene su i mošti svetitelja, nakon čega su se tu, po predanju, dogodila "bezbrojna čudesa".
Hram je inače dva puta rušen ali i obnavljan.
Prvo rušenje se zbilo 1010. godine, a obnovljen je na sam praznik Đurđic, i zbog toga se ovaj praznik ponekad naziva i Obnovljenje hrama Svetog velikomučenika Georgija.
Drugi put, hram su porušili muslimani u vrijeme trećeg krstaškog rata.
(Mondo)
