U prošloj godini je u Republici Srpskoj stopa fertiliteta iznosila 1,47 djece po ženi, što predstavlja blagi porast, ali je i dalje ispod nivoa potrebnog za prostu reprodukciju stanovništva za šta je nepohodno da žena rodi barem dva djeteta.
Iz Republičkog zavoda za statistiku su, uoči Svjetskog dana stanovništva koji se obilježava 11. jula, naveli da je prošle godine ukupna prosječna starost majke pri rođenju djeteta povećana na 29,8, dok je starost pri prvom porođaju dostigla 28,2 godine.
Iz Zavoda napominju da institucije Republike Srpske izdvajaju znatna sredstva za pronatalitetnu politiku, ali i sugerišu da je za osnaživanje mladih da grade porodice kakve žele neophodno osigurati uslove u kojima će moći da biraju roditeljstvo ranije ne pod pritiskom, nego u stabilnosti.
"Promjena trenda nije u podsticanju rađanja po svaku cijenu, već u uklanjanju prepreka koje mladima onemogućavaju da roditeljstvo vide kao ostvarivu i poželjnu životnu odluku", naglasili su iz Republičkog zavoda za statistiku.
Neke od aktivnih populacionih mjera na republičkom nivou su pomoć za opremu novorođenčeta, materinski dodatak, dodatak na djecu za prvo, drugo, treće i četvrto dijete u zavisnosti od materijalnog položaja porodice, reda rođenja i uzrasta djece, te pronatalitetna naknada za treće i četvrto rođeno dijete.
Aktivna populaciona mjera je i refundacija naknade plate za vrijeme korištenja porodiljskog odsustva, program za obezbjeđivanje biomedicinski potpomognute oplodnje, besplatni udžbenici za učenike osnovne škole, te stambeni krediti za mlade bračne parove do navršenih 30 godina.
Iz Zavoda su naveli da ove mjere ne treba posmatrati kao izolovane inicijative, već kao dio strategije osnaživanja mladih koja ne uslovljava roditeljstvo, nego ga čini dostupnim, bezbjednim i dostojanstvenim.
Odlaganje roditeljstva predstavlja sve izraženiji demografski i društveni fenomen u većini evropskih država, pa tako i u Republici Srpskoj, čije institucije izdvajaju znatna sredstva za podsticanje rađanja i podršku roditeljima i djeci, naveli su iz Republičkog zavoda za statistiku.
Ove godine Svjetski dan stanovništva posvećen je osnaživanju mladih da grade porodice po svojoj mjeri – onda kada žele, kako žele i u okruženju koje pruža podršku i sigurnost.
U vremenu globalnih demografskih izazova, ekonomske neizvjesnosti i socijalnih promjena, ovo pitanje je od suštinskog značaja za budućnost jedne države.
Obilježavanje Svjetskog dana stanovništva ustanovljeno ustanovio je Upravni savjet Razvojnog programa UN 11. jula 1989. godine. Prvi put se o uspostavljanju Svjetskog dana stanovništva razmatralo 1987. godine kada je svjetska populacija prešla pet milijardi.
(Srna)
