Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici danas obilježavaju Vidovdan, kao podsjećanje na Kosovski boj ali i niz drugih velikih događaja koji su se kroz istoriju Srbima desili na ovaj datum.
Crkva daje pomen knezu Lazaru Hrebeljanoviću i srpskim ratnicima poginulim u bici s Turcima na Kosovu polju 1389. godine.
Srpsku vojsku protiv Turaka u toj bici predvodio je knez Lazar. Od tada, borba za oslobođenje zemlje od Turaka ukorijenjena je u srpsku tradiciju.
Vidovdan nije praznik radosti, ne igra se i ne pjeva, a ljudi se prisjećaju palih ratnika i obilaze njihove grobove.
U Srbiji će ovaj datum biti obilježen iz više razloga i nizom manifestacija. Predsjednik Republike Tomislav Nikolić predvodiće ceremoniju odavanja državnih i vojnih počasti i polaganja vijenaca na Spomenik kosovskim junacima u Kruševcu.
Povodom 626. godišnjice boja na Kosovu i kao pomen na stradanje Srba i kneza Lazara u bici protiv turske vojske na Kosovu polju 1389. godine, vijence na Spomenik kosovskim junacima položiće i gradonačelnik Kruševca Dragi Nestorović i predstavnici Ministarstva odbrane.
Na 101. godišnjicu sarajevskog atentata, svečano će biti otvoren spomenik Gavrilu Principu u Finansijskom parku u Beogradu, a otkriće ga predsjednici Srbije i Republike Srpske, Tomislav Nikolić i Milorad Dodik.
Spomenik Gavrilu Principu, na uglu Nemanjine i Sarajevske, visok je dva metra i težak oko 350 kilograma, a to djelo vajara Zorana Kuzmanovića je poklon Republike Srpske.
Vidovdan će biti obilježen i defileom kulturno umjetničkih društava "Vidovdanski sabor" na platou ispred Starog dvora u Beogradu. Sabor "Beogradski pobednik - Domaćine, otvaraj kapiju" organizovaće KUD "Srbija" u saradnji sa SPC.
Vidovdan će biti obilježen i u Obrenovcu, gdje će biti održana Međunarodna vidovdanska regata u kajaku i kanuu na mirnim vodama.
OBIČAJI NA VIDOVDAN
Muzejski savjetnik u Etnografskom muzeju u Beogradu Vesna Marjanović objasnila je da je u novijoj istoriji Vidovdan povezan sa Kosovskim bojem i stradanjem muškaraca u svim ratovima koji su dali živote za otadžbinu.
Navodeći da se tog dana u crkvama obavljaju pomeni za sve postradale u ratovima, ona je Tanjugu rekla da je narod Vidovdan vezao sa jedne strane za kneza Lazara i Kosovski boj, a sa druge, u arhaičnijoj varijanti, za izmišljenog sveca svetog Vida.
''Obavljani su određeni običaji posvećeni tom zamišljenom svetitelju obično zbog izlječenja od bolesti očiju'', rekla je Marjanović.
Kako kaže, ima sredina, u sjeverozapadnoj Srbiji i Vojvodini, gdje se iznosi svo tkanje što žene i djevojke rade kako bi se vidjelo koliko su vrijedne i pokazalo da je određeno domaćinstvo imućno.
''Ima sredina poput Mačve gdje su na taj dan velike zadušnice. Izlazi se do podne na groblje i donosi hrana, a riba obavezno'', rekla je Marjanović dodajući da je riba simbol, vrsta žrtve, svetom Vidu.
ŠTA SRBIMA SIMBOLIZUJE VIDOVDAN
Vidovdan, kao državni praznik Srbije, obilježava se radno, a u spomen na Kosovsku bitku, koja se odigrala 28. juna 1389. godine, odnosno 15. juna po starom kalendaru na Gazimestanu i predstavlja sjećanje na poginule u svim ratovima.
To je, prema mišljenju istoričara, važan datum u kolektivnoj svijesti srpskog naroda i jedan od temelja kolektivnog identiteta.
Simbolizuje, prema tom konceptu, slobodu, otpor tuđinu, njegovanje patriotizma, nacionalnog bića, viteštva i herojstva, ali i prekretnicu poslije perioda uspona pod vladarima iz dinastije Nemanjića.
Stradanju srpskih vojnika je posvećen spomenik podignut na Gazimestanu 1953. godine, rad Aleksandra Deroka, dok Spomenik kosovskim junacima, koji je otkriven 28. juna 1904. godine u okviru proslave stogodišnjice Prvog srpskog ustanka, u prisustvu kralja Petra prvog Karađorđevića, predstavlja simbol Kruševca i djelo je srpskog vajara Đorđa Jovanovića.
Poslije Kosovske bitke, tijelo kneza Lazara (1329-1389) je sahranjeno u manastiru Ravanica, a u seobi Srba pod patrijarhom Arsenijem Čarnojevićem krajem 17. veka je prenijeto u fruškogorski manastir Vrdnik.
U Ravanicu su mošti vraćene 1989, na 600-tu godišnjicu Kosovske bitke.
ŠTA SE DESILO NA KOSOVU POLJU
Na polju Kosovu 1389. odigrala se presudna bitka između srpske i turske vojske, koja je otvorila vrata Turcima za dalji prodor u Evropu.
Pretpostavlja se da je turski sultan Murat Prvi, koji je na Kosovo stigao sa sinovima Bajazitom i Jakubom, predvodio 40.000 vojnika, a da je srpski knez Lazar Hrebeljanović sakupio 25.000 boraca.
Među borcima nije bilo kraljevske kuće Mrnjavčevića, čije zemlje srpski velikaši nisu ni pomislili da brane osamnaest godina ranije u Maričkoj bici, kada su poginuli kralj Vukašin i brat mu despot Jovan Uglješa, zapravo Turci načeli srpske zemlje. Osvajanje je završeno drugim padom srpske despotovine 1459. godine i okupacija je potrajalo nekih 340 godina, do Srpske revolucije (1804-1835).
