Talas vrućine u jednoj od najhladnijih oblasti na svijetu uzrokovao je šumske požare i zaprijetio sibirskom gradu Jakutsku katastrofom u obliku gustog, otrovnog dima.
Smatra se da visoki nivoi čestica, a možda i hemikalija, uključujući ozon, benzen i vodonik cijanid, čine ovo jednim od najgorih zagađivača vazduha u svijetu u istoriji. Lokalne vlasti upozorile su 320.000 stanovnika da ostanu u zatvorenom kako bi izbjegli gušenje dimom od požara koji bi mogao oboriti prošlogodišnji rekord, piše Gardijan.
Satelitska analiza pokazuje da su posljednjih dana nivo PM2.5, odnosno malih čestica koje mogu ući u krvotok i oštetiti ljudske organe, porasle iznad 1.000 mikrograma po kubnom metru, što je 40 puta više od preporučenih sigurnosnih nivoa Svjetske zdravstvene organizacije.
U utorak su monitori kvaliteta vazduha u Jakutsku izmjerili nivo PM2.5 od 395 mikrograma.
#Gravitas| Extreme weather has triggered forest fires in Canada, the US and Russia.
— WION (@WIONews)July 21, 2021
Even Earth's coldest winter city in Siberia is burning.@palkisutells you how the window of climate action is closing fast.pic.twitter.com/uA1GaJxYZ5
Ovo spada u ekstremnu kategoriju "vazdušne apokalipse", koja po definiciji nosi "neposredne i teške efekte za sve".
Na ruskim društvenim mrežama mogu se pronaći fotografije očitanja, koja su više od 17 puta lošija od prosjeka čak i u najzagađenijim gradovima Indije i Kine.
CNN piše da su velika područje prekrivena izmaglicom, a šumski požari se probijaju kroz šume, koje su suve nakon sedam dana vrućina. Požari su veliki, a vjetrovi jaki - dim putuje čak do Aljaske.
A burning Siberia impacts us all. A melting permafrost could trigger enormous amounts of methane to be released.https://t.co/eYs4Zie3ei
— 350 dot org (@350)July 20, 2021
Naučnici smatraju da je ljudski faktor u klimatskim promjenama važan uzrok ovih događaja.
Jakutsk, glavni grad ruske sjeveroistočne federalne republike Sahe, poznate i kao Jakutija, najhladniji je zimski grad na planeti, ali zbog globalnog zagrevanja ljetnje temperature ovde rastu najmanje 2,5 puta brže od svetskog prosjeka.
Prošle godine, tokom neobično dugotrajnih vrućina u širem sibirskom području, temperature su bile najmanje pet stepeni iznad prosjeka od januara do juna, što je dovelo do topljenja vječnog leda, urušavanja zgrada i stvaranja neobično ranog i intenzivnog početka sezone šumskih požara.
Almost 200 wildfires are raging across Siberia, burning almost 2 million acres. Russian officials blamed the climate crisis after record heat and drought.
— AJ+ (@ajplus)July 19, 2021
50+ towns are covered in smoke, with flights banned and residents told to stay inside: "Our eyes are burning."pic.twitter.com/KAinyVYzLA
Naučnici kažu da se ovo događa zbog izduvnih gasova, industrijskih emisija, krčenja šuma i drugih ljudskih aktivnosti, ističe Gardijan. Vojni avioni korišćeni su za natapanje šuma vodom.
Neke očajne zajednice navodno su čak angažovale djecu u borbi protiv požara. Sve u svemu, radi se o najvećoj operaciji gašenja požara u ovoj regiji od raspada Sovjetskog Saveza.
Zastrašujući video-snimci iz regiona pokazuju gusti crni dim i crveni plamen pored Kolija, koji je u sovjetsko vrijeme bio poznat kao "Put kostiju" zbog stotina hiljada zatvorenika koji su umrli tokom gradnje. Od tada je ovaj glavni put zatvoren. Turisti na brodu na rijeci Leni objavili su mobilne snimke svog krstarenja pored zapaljenih brda.
#Siberiais burning up . . . as that#ChineseHoaxthat is#ClimateChangekeeps on catching people unawares . . . the coldest place on earth has become engulfed in flames.pic.twitter.com/JtxO7bRmIB
— Dr Can Erimtan (@TheErimtanAngle)July 22, 2021
Dim šumskih požara sadrži više toksina nego najzagađenija urbana sredina.
Mark Parington, viši naučnik iz Kopernikusa, rekao je da analiza atmosferskih aerosola iz vatre u Sahi sugeriše nivo površinskih PM2,5 iznad 1.000 mikrograma po kubnom metru vazduha, zajedno sa ostalim potencijalnim sastojcima kao što su ozon, amonijak, benzen, vodonik cijanid i organski aerosoli.
Poređenja radi, godišnji prosjek u gradovima poznatim po smogu kao što su Peking, Hotan, Nju Delhi iznosi između 100 i 110.
(MONDO/Index.hr)
