Pitanje treba li Sjeverna Irska da se ujedini sa Republikom Irskom ili da ostane dio Ujedinjenog Kraljevstva dijeli ljude već više od stotinu godina.
Kao što Severna Irska nije "obična" zemlja, tako ni izborni trijumf nacionalističke i levičarske partije "Šin Fejn" nije obična izborna pobjeda. "Šin Fejn" dobila je na lokalnim izborima održanim 07.05.2022. godine, 27 od 90 mesta u parlamentu, dok je Demokratska unionistička partija koja je dvije decenije dominirala u zakonodavnom tijelu Sjeverne Irske, osvojila 24 mjesta. Irska nacionalistička partija "Šin Fejn" je za ujedinjenje sa Republikom Irskom.
Riječ je o tektonskoj promjeni, s obzirom da su u stogodišnjoj istoriji Sjeverne Irske, od podjele ostrva na Republiku Irsku i Sjevernu Irsku, koja je ostala pod britanskom krunom, Sjevernom Irskom vladali unionistički, pro-Britanske protestantske partije, pa čak i od kasnih 1990-ih do danas, odnosno od potpisivanja Belfastskog sporazuma 1998. godine, čime je okončan period "nevolja", kako Irci i Britanci slikovito nazivaju period krvavog sukoba oko statusa Sjeverne Irske, prenosi Večernji list.
Tada je Sjevernoj Irskoj vraćena samouprava na osnovu podjele vlasti između unionista i nacionalista, odnosno protestanata i katolika. Nacionalistička propartijska "Šin Fejn" osvojila je 29 odsto glasova na istorijskim izborima i najviše poslaničkih mjesta u Stormontu, što je sve donedavno bilo potpuno nezamislivo. Ako se ovome doda činjenica da je "Šin Fejn" trenutno najjača politička snaga sa obje strane irske granice, i u Republici Irskoj i u Sjevernoj Irskoj, jasno je da je ovakav ishod, direktna posljedica Bregzita, zadao još jedan udarac britanskom premijeru Borisu Džonsonu, a dugoročno i jedinstvu Ujedinjenog Kraljevstva, dodao je Večernji list.
Iako bi pobjeda "Šin Fejna" označila istorijsku promjenu koja pokazuje sve manju podršku unionističkim partijama, to je za sada nerealna opcija, jer referendum o tom pitanju u Sjevernoj Irskoj treba da odbori zvanični London.
Takođe pobjeda znači da "Šin Fejn" ima pravo da bira prvog ministra u Belfastu prvi put otkako je Sjeverna Irska osnovana kao država sa većinskim protestantskim stanovništvom 1921. godine.
"Šin Fejn" je bio vodeći protivnik da Sjeverna Irska napusti Evropsku uniju zajedno s ostatkom Ujedinjenog Kraljevstva, a jedan stranački funkcioner je predložio referendum o ponovnom ujedinjenju dvije Irske odmah nakon objavljivanja rezultata referenduma u EU, što je ponovila Meru Lu Mekdonald, kao način rješavanja pitanja granice Irske.
Pitanje treba li Sjeverna Irska da se ujedini sa Republikom Irskom ili da ostane dio Ujedinjenog Kraljevstva dijeli ljude već više od stotinu godina, a krvavi građanski rat oko toga odnio je hiljade života. Sad bi moglo da dođe do pomaka.
(MONDO)