Atomski sat u novoj kineskoj svemirskoj laboratoriji, kažu kineski inženjeri, tačniji je od najtačnijeg američkog sata Američkog nacionalnog instituta za standarde i tehnologiju. Sat će kasniji jednu sekundu na svakih milijardu godina.
Sprava nazvana CACS (skraćenica od Cold Atomic Clock in Space - hladni atomski sat u svemiru) počela je da radi ove nedelje zajedno sa ostalim instrumentima Tjangonga-2, kineske druge orbitalne laboratorije, javlja ruski državni "RT".
Kineski mediji javljaju da će taj sat kasniti tek jednu sekundu na svakih milijardu godina, dok američki NIST-F2 atomski sat, koji Sjedinjenim Državama služi kao glavni standar za tačno vreme i frekvenciju, kasni sekundu na svakih 300 miliona godina.
"Ovo je prvi hladni atomski sat koji radi u svemiru i primenjivaće se u vojne i civilne svrhe", kaže profesor Su Žen sa Šangajskog instituta za optiku i preciznu mehaniku, koji je učestvovao u izradi sata.
Atomski časovnik koristi vibracije atoma za merenje vremena, jer su konstantne dok god je temperatura ista.
Definicija sekunde ustanovljena 1967. godine glasi da predstavlja "9.192.631.770 vibracija atoma cezijuma 133".
U hladnom atomskom satu, atomi se hlade laserom kako bi se smanjio efekat kretanja atoma na merenja. CACS ide i dalje, pa eliminiše i dejstvo gravitacije, jer je postavljen u svemiru.
Kineski inženjeri su morali da smanje sat da bi mogao da bude poslat u svemir. Čitava naprava može da se smesti u prtljažnik automobila, dok je američki NIST-F2, uz pripadajuću opremu, veličine sobe.
CACS je pušten u rad pre nego što je Evropska svemirska agencija u orbitu lansirala svoj atomski sat, nazvan "Faraon". To lansiranje je planirano za sledeću godinu. Amerikanci su obustavili sličan projekat zbog kresanja budžeta.
Za razliku od "Faraona", koji korisiti tradicionalni dizajn sa atomima cezijusa, kineski časovnik koristi atome rubidijuma. Inženjeri tvrde da rubidijum ima bolje performanse, odnosno da obezbeđuje preciznije merenje vremena i pouzdaniji je.
CACS nije najtačniji časovnik na svetu. Nemački istraživači napravili su eksperimentalni atomski sat, koji koristi jone iterbijuma i precizniji je od "klasičnih" cezijumskih satova.
Nemačka sprava se, međutim, koristi samo za pokazivanje, dok je kineski CACS namenjen praktičnoj upotrebi.
Knezi planiraju da unaprede svoj Bejdu sistem satelitske navigacije sinhronizacijom signala sa novog orbitalnog atomskog sata.
