Jezive scene pamte i danas svi koji su prije 18 godina na TV ekranima posmatrali napad na kule bliznakinje u Njujorku...
Danas se navršava 18 godina od terorističkih napada na Njujork i Vašington 11. septembra 2001. godine, u kojima je poginulo gotovo 3.000 ljudi i koji su promijenili svijet, a borba s terorizmom, koja je poslije toga počela, još uvijek traje.
Napade su izveli pripadnici terorističke Al Kaide, a taj tragičan događaj označio je početak američke i zapadne globalne kampanje protiv terorizma, koja je rezultirala ratovima u Avganistanu i Iraku, otvaranjem zatvora u Gvantanamo beju, jačanjem bezbjednosnih mjera i agencija na uštrb građanskih sloboda, velikim povećanjem vojnog budžeta.
Rat protiv terorizma još traje, ali su Al Kaidu, čiji je lider Osama bin Laden ubijen, zamijenili njeni ogranci i Islamska država, protiv koje se bitka vodi na Bliskom istoku, u Siriji i Iraku, a na meti terorista našle su se proteklih godina i evropske prijestonice.
Ipak, poslednjih godinu dana, islamisti su potisnuti u velikoj mjeri iz Iraka i Sirije.
A kako je sve izgledalo tog 11. septembra 2001?
Napadi prije 17 godina počeli su udarima dva oteta aviona koji su srušili "kule bliznakinje" poslije čega je usledio udar trećeg aviona na zgradu Pentagona u Vašingtonu. Na kraju je oboren avion u Pensilvaniji.
Akcija 19 pripadnika Al Kaide počela je tako što su oteli četiri putnička aviona koji su uzletjeli sa aerodroma u Bostonu, Njujorku i Vašingtonu.
FILMOVI I SERIJE O 11. SEPTEMBRU (VIDEO)
Otmičari su ušli u kabine aviona i, koristeći noževe za sječenje papira, koje su prošvercovali u avion, ubili pilote i preuzeli kontrolu nad letjelicama.
Prvi avion "Amerikan erlajnsa" je, u 8.46 sati, udario u sjevernu kulu Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku, a nedugo potom drugi oteti avion kompanije "Junajted" udario je u južnu kulu, dok se treći oteti avion zabio u sjedište Pentagona.
Iz "kula bliznakinja" u Njujorku svega je 20 ljudi, koji su bili na spratovima iznad mjesta udara, uspjelo bezbjedno da napusti zgrade prije nego što su se urušile.
Među žrtvama 11. septembra bilo je i 372 stranaca, od kojih je i dvojica državljana Srbije.
Amerikanci tradicionalno obilježavaju godišnjicu napada čitajući imena poginulih i odajući im počast svjetlima na mjestu gdje su srušene "Kule bliznakinje". Takođe, održava se i šest minuta ćutnje. Četiri od tih šest minuta simbolizuju tačna vremena kad su četiri oteta aviona udarila u "Kule bliznakinje", Pentagon i u Pensilvaniji, a preostala dva predstavljaju trenutke kad su se urušili sjeverni i južni toranj Svjetskog trgovinskog centra. Ceremonija se održava u blizini dva bazena s vodopadima koji se nalaze na mjestima gdje su nekad stajali tornjevi.
Vladimir Tomašević je kobnog 11. septembra 2001. godine doputovao u Njujork iz Kanade. U Njujork je došao da bi prisustvovao seminaru iz informacione tehnologije, a u trenutku terorističkih napada Al Kaide bio je na posljednjem spratu jedne od kula bliznakinja Svjetskog trgovinskog centra, u prostorijama koje su se zvale „Prozori svijeta”.
Pored Vladimira Tomaševića, u terorističkim napadima 11. septembra 2001. godine, nastradao je još jedan Srbin – Bojan Kostić. On se u trenutku prvog udara otetog aviona na Svjetski trgovinski centar, kako je pisala "Politika", nalazio na 104. spratu u kancelarijama čuvene brokerske kompanije „Kantor Ficdžerald”. Minut poslije strahovite eksplozije Bojan je telefonom pozvao svoju vjerenicu Šveđanku Suzan i mirnim glasom joj ostavio poruku na sekretarici: „Avion je udario u zgradu, pokušaćemo da se evakuišemo”. Njegovo tijelo nikada nije pronađeno, a on je, sa još hiljadama nestalih u ruševinama STC, proglašen mrtvim.
Ogromne žrtve su pretrpjeli njujorški vatrogasci, čijih je 343 kolega poginulo u padu "bliznakinja", dok su pokušavali da pomognu povrijeđenima da napuste zgrade.
Kasnije su nadležne službe SAD ocijenile da je "mozak" napada bio Halid Šeik Muhamed, koji je uhvaćen u martu 2003. godine u Pakistanu, a u februaru 2008. godine optužen za ratni zločin.
Komandosi američke vojske izveli su u proljeće 2011. godine prepad na jedno imanje u Pakistanu gdje se krio Osama bin Laden, optužen da je odgovoran za terorističke napade na SAD i likvidirale ga, o čemu je Obama izvijestio naciju i cijeli svijet.
Amerika je za samo dva sata 11. septembra izgubila osjećaj neranjivosti. Ali iz tog šoka, straha i žalosti, kao uvijek u vrijeme velikih tragedija rodio se osećaj zajedništva i rodoljublja.
Na domovima širom zemlje preko noći su istaknute američke zastave, kongresmeni i senatori su na stepenicama Kongresa prevazišli stranačke podjele i zajedno pjevali "Bože blagoslovi Ameriku,"a volonteri širom zemlje nisu žalili napora da dođu i pomognu gdje je najpotrebnija.
