Grad Banja Luka i projektni Tim za aplikaciju Evropska prestonica kulture “Banja Luka 2024”, organizuju u ponedjeljak, 13. novembra, u 18 časova, prvi javni dijalog na temu “Evropska prestonica kulture: Banja Luka 2024”.
Mjesto održavanja je Dom omladine, razgovaraće se o tome šta je projekat "Evropska prestonica kulture", kakva su iskustva drugih gradova vezana za proces aplikacije i sprovođenja projekta, Zašto je Banjaluci projekat EPK potreban i kako da dođemo do kvalitetnog dokumenta Strategije razvoja kulture Banjaluke.
Gosti dijalog biće prof. dr Milena Dragićević-Šešić, šef UNESKO katedre za kulturnu politiku i menadžment, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Nemanja Milenković, direktor fondacije Novi Sad 2021, Berenika Nikodemska, koordinator programa AIR, Vroclav 2016 i Vladimir Rukavina, direktor Narodnog doma Maribor i Međunarodnog ljetnjeg festivala Lent, Maribor 2012
Projekat Evropska prestonica kulture (skraćeno: EPK) je postao ključna platforma za pozicioniranje gradova i katalizator za njihovu ekonomsku i kulturnu regeneraciju. U pitanju je najdugovječniji i najpoznatiji program razvoja kulture Evropske unije i sastavni dio programa Kreativna Evropa, koji Evropska komisija sprovodi od 1985. godine.
U periodu od 2020. do 2033, svake treće godine, pored uobičajena dva grada iz zemalja EU, titulu EPK će ponijeti i jedan grad iz zemlje kandidata/potencijalnog kandidata (BiH, Albanija, Srbija, Crna Gora, Makedonija) ili zemlje Evropske slobodne trgovinske zone (Norveška, Lihtenštajn, Island, Švajcarska). Specifično, to su 2021, 2024, 2027, 2030. i 2033. godina. Službeni poziv na koji se prijavljuju gradovi kandidati objavljuje se šest godina prije godine u kojoj se dodjeljuje titula. Poziv na koji se prijavljuje Banja Luka objavljen je 13. 10. 2017. godine, a rok za predaju aplikacije je 10. 10. 2018.
Uslovi za apliciranje na projekat Evropska prestonica kulture su: postojanje Strategije razvoja kulture grada, politička podrška i kontinuirani rast budžeta za kulturu od trenutka objavljivanja namjere o kandidovanju.
"Skupština Grada Banja Luka je, na sjednici održanoj 15. marta 2017. godine, jednoglasnom podrškom odbornika, usvojila odluku o kandidaturi Grada Banja Luka za učešće u programu Evropska prestonica kulture. Gradonačelnik je 19. aprila 2017. godine oformio Tim ”Banja Luka 2024” u sljedećem sastavu: Marko Bilbija (arhitekta, scenograf) – šef tima, Dijana Grbić (savjetnik gradonačelnika za kulturu, dramski umjetnik), Monika Ponjavić (teatrolog, teoretičar filma, scenograf), Zoran Galić (Desk Kreativna Evropa, producent), dr Sara Vujković (direktorica Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, istoričar umjetnosti-muzejski savjetnik), Mladen Banjac (istoričar umjetnosti-kustos), Sonja Đurić (muzičar i student produkcije). Timu se, u izradi dizajna, priključio i banjalučki dizajn studio Bunker, koji će tokom ovog procesa razvijati vizuelni identitet aplikacije", podsjećaju organizatori.
Tim „Banja Luka 2024“, kojem je povjerena izrada aplikacije, ali i dokumenta Strategije, je sa radom počeo u maju ove godine. Proces istraživanja i analize postojećeg stanja u kulturi, neophodnog za izradu Strategije, je u svojoj posljednjoj fazi.
"Prva faza analize postojećeg stanja podrazumijevala je niz istraživanja koja su sprovedena u nekoliko etapa, i to putem pismene forme (popunjavanjem upitnika), kroz individualne razgovore sa predstavnicima institucija, gradskih ustanova kulture, republičkih ustanova kulture i organizacija registrovanih na teritoriji Banjaluke, te kroz radne grupe. Na adrese institucija i javnih ustanova kulture, udruženja i organizacija nezavisnog sektora, do sada je poslano preko 140 upitnika", navode organizatori.
Tokom jula, avgusta i prve polovine septembra, pristupilo se drugom dijelu prve faze analize stanja, odnosno pojedinačnim intervjuima sa predstavnicima institucija, javnih ustanova kulture i organizacija. Sprovedeno je oko 90 intervjua čiji su rezultati poslužili kao polazna tačka za identifikovanje ključnih izazova, ali i potencijala u kulturnoj sceni Banjaluke.
Oktobar i novembar rezervisani su za sprovođenje razgovora sa radnim grupama za izradu Strategije, koje su organizovane prema oblastima. U pitanju su radne grupe koje u prosjeku, po oblasti, broje oko dvadeset članova, a sastavljene su iz predstavnika javnih ustanova kulture, organizacija, te istaknutih umjetnika i stručnjaka u kulturi. Plan je da Nacrt strategije razvoja kulture Banjaluke 2018-2028 bude gotov krajem januara 2018. godine. Banja Luka će tako početkom sljedeće godine dobiti prvi plan strateškog razvijanja njene kulturne scene.
Tokom oktobra je završena i izrada upitnika za istraživanje kulturnih potreba publike. Istraživanje, sa kojim se već krenulo u rad, će obuhvatiti 1000 ispitanika, građana Banjaluke, različitih demografksih grupacija, a preliminarni rezultati se očekuju početkom decembra. U pitanju je prvo istraživanje ovog tipa u Banjaluci koje, u saradnji sa Timom, sprovodi organizacija Perpetuum Mobile.
Paralelno sa istraživanjem i izradom Strategije, Tim radi i na formiranju koncepta projekta sa kojim će Banjaluka izaći pred Evropsku komisiju u oktobru sljedeće godine. Plan je da se sa konceptom u javnost izađe na proljeće, kada će biti raspisan i javni poziv za projektne ideje. Na javni poziv se mogu odazvati svi zainteresovani, a određene smjernice za koncipiranje projektnih ideja će javnosti, umjetnicima i kulturnim djelatnicima biti predstavljene putem fokus grupa koje će Tim organizovati početkom sljedeće godine, kao i putem prezentacija primjera dobre prakse.
„U kontekstu projekta Evropska prestonica kulture, neposredni kulturni, socijalni i ekonomski uticaji su česti, a sposobnost da se obezbijede dugotrajni efekti, postala je značajna i dragocjena u ključnim oblastima, kao što su promjena urbane slike grada i razvoj, kako kulturnog, tako i turizma generalno. Samim tim, odlukom da se Banja Luka kandiduje za ovu titulu, grad je ušao u proces jednog velikog razvojnog projekta čija je potencijalna dobit višestruka“rekli su iz Tima „Banja Luka 2024“