Većina građana Srbije – 95 odsto – umire prirodnom smrću, pri čemu izrazito dominiraju smrti prouzrokovane oboljenjima krvnih sudova.
Od njih umire čak 57 odsto od ukupnog broja stanovnika koji umiru prirodnom smrću.
Bolesti krvotoka fatalnije su za žene, jer je od 1991. godine, broj žena umrlih zbog ove bolesti porastao za 25 odsto, a muškaraca za oko 13 procenata, piše "Politika".
U razvijenijim zapadnim zemljama zabeležen je trend opadanja stopa smrtnosti od ovih uzroka, što je glavni razlog povećanja životnog veka u tim zemljama.
Prema podacima iz istraživanja „Smrtnost i uzroci smrtnosti stanovništva Srbije”, koje je sprovela profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu dr Biljana Radivojević, drugi najveći uzrok smrtnosti u Srbiji predstavljaju različite vrste malignih tumora, a naročito je poražavajući podataka prema kojem je u poslednjih 15 godina broj obolelih porastao za 40 odsto.
Osim bolesti krvnih sudova i malignih tumora, koji su skoro ujednačeno uzročnici smrti i za muškarce i žene, postoje i određeni uzročnici koji su specifični za svaki pol.
Tako, kod muškaraca treći najčešći uzrok smrti su povrede, trovanja i nasilne smrti. Od posledica nasilja u 2006. godini stradalo je 5,3 odsto od ukupnog broja umrlih muškaraca i 2,2 odsto žena.
U grupu nasilnih smrti spadaju nesrećni slučajevi, ubistva i samoubistva, a tu apsolutno dominiraju muškarci iz svih starosnih grupa, naročito oni od 15 do 34 godine. Paradoks je naročito izražen kada se ima u vidu da je ista ta grupa najmanje pogođena kod smrtnosti sa prirodnim uzrokom.
Na trećem mestu kod žena u 2006. godini bili su uzroci u grupi „Simptomi, znaci i drugi nenormalni klinički i laboratorijski nalazi”. Iza ovog složenog naziva kriju se uzroci smrti koji nisu jasni, a koji se u lekarskim evidencijama svrstavaju pod „ostalo”.
Prema rečima Biljane Radivojević, u ova nedovoljno definisana stanja u većini slučajeva spadaju bolesti respiratornog sistema. Uočeno je da procentualno učešće ovih uzroka smrti zavisi i od nivoa zdravstvene prosvećenosti stanovništva, ali i od mogućnosti traženja i dobijanja adekvatne medicinske zaštite.
Kada je reč o prosečnom trajanju života, ljudi u Srbiji imaju razloga za zadovoljstvo, s obzirom na to da je očekivani životni vek danas za dvadesetak godina duži nego pre 100 godina.
Naime, u prvoj polovini 20. veka muškarci su živeli 53 godine, a žene 56, dok je ta granica sada pomerena na 71 godinu kod muškaraca, odnosno 76 kod pripadnica nežnijeg pola. Kada se uporede podaci o našem prosečnom životnom veku sa trajanjem života u ekonomski razvijenijim zemljama, stiče se utisak da još nismo dostigli željeni nivo. U zemljama EU žene prosečno žive 81, a muškarci 75 godina.
Istraživanje dr Biljana Radivojević ukazuje da su se stope smrtnosti smanjivale u drugoj polovini 20. veka.
U svim starosnim grupama stopa smrtnosti muškaraca viša je nego kod žena, a najznačajnija razlika je u grupi sredovečnog stanovništva. Ovu razliku stručnjaci objašnjavaju delovanjem bioloških i socijalnih faktora.
Budući da je uticaj biološke razlike među polovima na smrtnost još nedovoljno ispitan, jedini vidljivi razlozi su oni prouzrokovani socijalnim činiocima. Kao najčešći socijalni uzročnici veće stope smrtnosti jačeg pola navode se veća rasprostranjenost alkoholizma i pušenja i veća zastupljenost nasilnih smrti među muškarcima.
Dr Biljana Radivojević ukazuje na jedan statistički podatak po kojem smo usaglašeni sa svetskim trendovima. Naime, model vodećih uzroka smrti u Srbiji veoma je sličan sa onim u razvijenim zemljama.
(MONDO)