Svake sedmice jedna žena u Republici Srpskoj umre od raka grlića materice, statistički su podaci EU. Redovnim pregledom ova vrsta raka može da se otkrije u ranoj fazi, kada je 100 odsto izlječiv.
U Republici Srpskoj na 100.000 žena dolazi 30 novootkrivenih slučajeva. U Srbiji je situacija malo bolja pa na 100.000 žena dolazi 20 novootkrivenih, u Hrvatskoj 14, dok je Slovenija najbolja od zemalja u regionu, te se kod njih na 100.000 žena otkrije svega osam do devet novih slučajeva.
Rizici zа rаzvој rаkа grlićа mаtеricе prеdstаvljајu nеzаštićеni sеksuаlni оdnоsi, sа mоgućnоstimа rаzvоја infеkciја, pоstојаnjе drugih оbоljеnjа kоје smаnjuјu imunоlоšku оtpоrnоst оrgаnizmа, pоzitivnа pоrоdičnа аnаmnеzа i pаtоlоškе prоmјеnе nа drugim gеnitаlnim оrgаnimа.
“Karcinom grlića materice je bolest reproduktivnog doba, što znači da žene najčešće obolijevaju u doba kada treba da rađaju i kada su najproduktivnije za društvo. Ono što je, ako se može reći dobra osobina kod ove vrste raka, je to što u organizmu može da bude prisutan u predstadiju i do 15 godina, kada se može otkriti i izliječiti u potpunosti sa malim operativnom zahvatom”, rekao je ginekolog Milovan Milić, povodom evropske sedmice prevencije raka grlića materice.
Prema njegovim riječima, kada rak pređe u invaziju, liječenje je jako komplikovano sa najčešće tragičnim završetkom. Kako bi se to spriječilo jako je važno preventivno djelovati.
Redovan ginekološki pregled (jednom godišnje), zlatno je pravilo u otkrivanju bolesti u premalignoj fazi. Preventivni pregledi su PAPA pregled i kolposkopija, s tim da kolposkopija ipak bolje prikazuje stanje grlića materice, pa se u dosta evropskih zemalja obavezno radi pri redovnom ginekološkom pregledu.
BiH se, kada je riječ o obolijevanju od raka grlića materice, nalazi na drugom mjestu u Evropi. Lošija od nas je samo Letonija.
“Poželjno je barem jedan od ova dva pregleda uraditi, a ukoliko nalaz ukazuje na promjenu onda treba uraditi definitivnu dijagnostiku biopsijom koja je 98 do 100 odsto pouzdana”, kaže Milić.
Kod žena u reproduktivnoj dobi rano otkrivanje raka grlića materice je jako bitno, jer je tada potpuno izlječiv, bez posljedica za buduću majku.
“Bez obzira na to, sve žene od 20 do 65 godina starosti trebaju raditi redovan pregled. Kada je bolest u premalignoj fazi zahvata mali dio grlića materice, ali ima tendenciju širenja prema drugim organima. Liječenje je i lakše i jeftinije. Ukoliko je bolest već uznapredovala najčešće se završava tragično”, kazao je ginekolog Tomislav Jekić.
Doktori su saglasni da je vаkcinаciја prоtiv HPV-a nајеfеktivniја mјеrа primаrnе prеvеnciје. Riječ je o prevenciji koja podrazumijeva vakcinaciju mlađe populacije, odnosno djevojčica i dječaka uzrasta od 9 do 15 godina.
“Današnje HPV vakcine pokrivaju 97 odsto tipova raka grlića materice i to je najbolja zaštita. Zemlje koje su provele vakcinaciju stanovništva ovom vakcinom, poput Australije, praktično više nemaju oboljelih od raka grlića materice”, naglasio je doktor Milić.
Na žalost, ove vakcine u BiH nema, i pitanje je da li će je i kada biti. Doktor Milić ističe da, iako je ova vakcina možda skupa, sigurno je za kompletno zdravstvo jeftinija od liječenja uznapredovalog stadija ovog tipa raka.
“S obzirom da u našoj zemlji ove vakcine nema, ostaje nam prevencija redovnim pregledima žena. Najbolje bi bilo napraviti nacionalni skrining, odnosno pozvati sve žene od 20 do 65 godina na pregled. To je uradila Slovenija, koja je time pojavu raka grlića materice smanjila za dvije trećine”, rekao je Milić.
Prema statistici bolnice "Jelena" u periodu od pet godina (2015-2019) urađeno je 10.512 papa pregleda i otkriveno 97 početnih oblika karcinoma grlića materice. Definitvnom dijagnostikom urađeno je 584 operacija (biopsija) čime je otkriveno 12 invazivnih karcinoma.
"To znači da smo u posljednjih pet godina dijagnostifikovali 139 žena sa malignim ćelijama na grliću materice, što je u prosjeku 28 žena godišnje", istakao je doktor Milić.
/Preuzimanje teksta, vijesti, fotografija i video snimaka dozvoljeno uz vidljivo navođenje izvora i linka ka Mondo portalu/