Svaka beba koja se rodi u Bosni i Hercegovini, po osnovu ukupnog javnog duga države, odmah je zadužena 2.858 KM, odnosno 1.462 evra.
U poređenju s državama regiona, građani BiH su, ipak, manje zaduženi, imajući u vidu da je svaki stanovnik Srbije, po osnovu ukupnog javnog duga države, zadužen 1.567 evra, Crne Gore skoro 2.000 evra, dok svaki građanin Hrvatske duguje više od 4.000 evra. Zaduženost po stanovniku u Sloveniji iznosi 3.570 evra, a u Makedoniji 1.500 evra, pišu "Nezavisne novine" u izdanju za nedjelju.
S obzirom na to da javni dug Bosne i Hercegovine trenutno iznosi 4,5 milijarde evra i da on čini nešto manje od polovine bruto domaćeg proizvoda (BDP) države, BiH još nije na kritičnoj tački od javnog duga, koja je u Evropskoj uniji postavljena na 60 odsto BDP-a, kažu u Centru za novu politiku Srbije.
"Imajući u vidu da većina zemalja Evropske unije ima viši udio javnog duga u BDP-u, Bosna i Hercegovina nije visoko zadužena zemlja. Srbija stoji nešto bolje od BiH s 38 odsto BDP-a", kaže ekonomista Goran Nikolić, direktor Centra za novu politiku Srbije.
Prema preliminarnim podacima Centralne banke BiH, spoljni dug javnog sektora BiH krajem septembra je iznosio 5,8 milijardi KM, u šta su uključene tranše po osnovu stand-by aranžmana s Međunarodnim monetarnim fondom, povučene do 30. septembra 2010. godine.
"Prema procjeni Ministarstva finansija i trezora BiH i nadležnih entitetskih ministarstava finansija, unutrašnji dug javnog sektora krajem prošle godine je iznosio oko 3,04 milijarde KM", navode u Službi za odnose s javnošću Centralne banke BiH.
Prema riječima Aleksandra Ljuboje, predsjednika Sekcije za bankarstvo Udruženja ekonomista RS, SWOT, zaduženost BiH u protekle dvije godine ima trend rasta, te dodaje da je dodatno zaduživanje u zemljama u razvoju, odnosno u posttranzicijskom periodu, način opstanka.
"Gorka činjenica je da, ukoliko želimo vratili stare dugove, moramo praviti nove. Ovakav stav sigurno nije popularan i može se tumačiti kao krajnja neodgovrnost. Dodatna zaduženja u uslovima deficita budžeta, socijalnih problema, stagnacije realnog sektora, može dobiti epitet krajnje neodgovornosti i izazvati zabrinutost", smatra Ljuboja.
Najveći dio duga Bosne i Hercegovine ugovoren je u najčešće korištenim svjetskim valutama: evro, dolar, SDR (Special Drawing Rights) i CPU (Currency Poll Unit).
Polazeći sa stanovišta da je više od polovine duga BiH ugovoreno u evrima, te da naš režim deviznog kursa počiva na valutnom odboru i fiksnom kursu konvertibilne marke i evra (1KM = 0,5112902 EVRO), preostali dio duga podložan je promjenama, u zavisnosti kretanja kursa evra prema drugim valutama.
Zaduženost po zaposlenom 5.500 evra
Svaki stanovnik Republike Srpske, kako ističe Aleksandar Ljuboja, predsjednik Sekcije za bankarstvo Udruženja ekonomista RS, SWOT, zadužen je nešto ispod 750 evra, dok je svaki stanovnik BiH zadužen s nešto manje od 850 evra.
Dodaje da, posmatrano iz tog ugla, BiH spada u zemlje s visokom zaduženošću.
"Recimo, u Srbiji zaduženost po zaposlenom je oko 2.000 evra, u Makedoniji 1.700 evra, u Sloveniji 7.200, dok je u Hrvatskoj čak 10.000 evra, a u Crnoj Gori i BiH 5.500 evra", objašnjava Ljuboja.
(MONDO)
