Skupština Srbije usvojila je u četvrtak Zakon o zabrani diskriminacije, koji je ranije izazvao burne reakcije u javnosti.
Za zakon koji je čak bio povlačen iz skupštinske procedure na zahtjev verskih zajednica, glasalo je 127 poslanika iz vladajuće koalicije i Liberalno demokratske partije.
Protiv zakona glasalo je 59 poslanika, uglavnom opozicionih stranaka, ali i poslanici iz Jedinstvene Srbije koji su dio vladajuće koalicije, kao i jedan poslanik Partije ujedinjenih penzionera. Poslanici Srpske napredne stranke nisu učestvovali u glasanju.
Zakon zabranjuje diskriminaciju po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porijekla, rođenja, vjeroispovijest i s obzirom na zdravstveno stanje. Diskriminacija je, prema zakonu, zabranjena i po osnovu političkog ili drugog uvjerenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta.
Njime je utvrđena opšta zabranu diskriminacije na načelu jednakosti i propisuje oblike i slučajeve diskriminacije, kao i postupke zaštite od diskriminacije.
Zakon ustanovljava povjerenika za zaštitu ravnopravnosti kao samostalanog državnog organa, nezavisanog u obavljanju poslova utvrđenih zakonom.Nadležnost povjerenika je da ukazuje na nedozvoljene oblike ponašanja i da izriče preventivne mjere opomene.
Povjerenika bira Skupština na period od pet godina, na prijedlog skupštinskog odbora nadležnog za ustavna pitanja. Svaka poslanička grupa ima pravo da predloži Odboru kandidata za povejrenika.
Za povjerenika može biti izabran državljanin Srbije koji je diplomirani pravnik, ima najmanje deset godina iskustva na pravnim poslovima u oblasti zaštite ljudskih prava.
Zakon predviđa i sudsku zaštitu od diskriminacije, a propisano je da su kazne prekršajne, u skladu sa Zakonom o prekršajima. Zakon utvrđuje da svako ima pravo da ga nadležni sudovi i drugi organi javne vlasti Srbije efikasno štite od svih oblika diskriminacije.
Svi su jednaki i uživaju jednak položaj i jednaku pravnu zaštitu, bez obzira na lična svojstva, a svako je dužan da poštuje načelo jednakosti, odnosno zabranu diskriminacije.
Oblici diskriminacije su neposredna i posredna diskriminacija, kao i povreda načela jednakih prava i obaveza, pozivanje na odgovornost, udruživanje radi vršenja diskriminacije, govor mržnje i uznemiravanje i ponižavajuće postupanje.
Novčane kazne za kršenje ovog zakona iznose od 10.000 dinara do 100.000 dinara (od 120 do 1.200 evra).
Taj zakonski prijedlog povučen je iz skupštinske procedure 4. marta, dan prije nego što je trebalo da se nađe na prvoj sjednici redovnog proljećnog zasjedanja republičkog parlamenta. U skupštinsku proceduru vraćen je nakon što su razmotrene primjjedbe verskih zajednica.
Ključne primjedbe vjerskih zajednica bili članovi 18. i 21, koji se odnose na zabranu diskriminacije u pogledu vjerskih prava i seksualne orijentacije.
Kako je rečeno u Vladi nakon razmatranja primjedbi odbačene su primedbe verskih zajednica koje bi promenile karakter zakona, a prihvaćene su pojedine sugestije i neki termini su precizirani.
U članu 18. je precizirano da se neće smatrati diskriminacijom postupanje sveštenika i vjerskih službenika koje je u skladu sa doktrinom, uverenjima ili ciljevima crkava i verskih zajednica registrovanih u skladu sa zakonom.
Iz člana 21. izbrisan je stav tri koji se odnosi na transseksualce, jer je njegova suština sadržana u drugim odredbama istog prijedloga u kojima je predviđena zabrana diksriminacije prema rodnom identitetu i seksualnoj orijentaciji.
U članu 21, koji je izazvao najviše polemike, navodi se da je seksualna orijentacija privatna stvar i da niko ne može biti pozvan da se javno izjasni o svojoj seksualnoj orijentaciji. Svako ima pravo da se izjasni o svojoj seksualnoj orijentaciji, a diskriminatorsko postupanje zbog takvog izjašnjavanja je zabranjeno, piše u tom članu.
Zakon je jedan od uslova za stavljanje Srbije na bijelu šengen listu, a nadzor nad sprovođenjem zakona vrši ministarstvo nadležno za ljudska i manjinska prava.
(agencijeMONDO)