Crkve brvnare predstavljaju poseban raritet ovih područja jer su uglavnom locirane u selima oko Banjaluke i Prijedora. Jedna od njih se nalazi uz magistralni put između Bronzanog Majdana i Omarske, na tridesetom kilometru zapadno od grada na Vrbasu.
Posvećena prazniku prenosa moštiju Svetog Oca Nikolaja, crkva brvnara u selu Jelićka jedna je od najljepših primjera sakralne drvene arhitekture iz sredine devetnaestog vijeka. Na natpisu, urezanom iznad zapadnih vrata, navodi se da je izgrađena 1841. godine, a njen graditelj je bio Jovo Čanak iz Prijedora.
Prema legendi crkva je prvobitno bila izgrađena na lijevoj obali rijeke Gomjenice, a onda, zbog bolje sigurnosti, tokom jedne noći rastavljena i prenešena na današnju lokaciju.
Ovi objekti zanimljivi su i domaćim i stranim gostima zbog specifičnosti gradnje od drveta. Crkva je izgrađena od glatko tesanih brvana od hrastovine. Temeljna brvna podvale (podložnice) nekada su ležale na zemlji sve do intervencije koja se desila od 1890. do 1895. godine, kada je, između ostalog, dozidan i kameni temelj.
Za postanak i podizanje ove drvene crkve vezano je dosta narodnih predanja. Kako navodi Petar Momoirović u svom radu "Dvije drvene crkve u bosanskoj krajini" legenda o postanku crkve u Jelićkoj dovodi se u vezu sa knezom Timara, Radišom. (Timar je prostrana ravnica u donjem toku Gomionice, između planine Kozare i banjalučke Vrhovine. op.a.)
"Kod njega je služilo neko "zalutalo Ture". Poslije nekog vremena naišla je osmanska vojska kroz selo i od kneza su odveli slugu. Sluga je izučavao škole u Carigradu i postade paša. U želji da se oduži knezu Radiši koji je brinuo ranije o njemu odluči da mu dozvoli da sagradi umjesto male crkve koja je bila nalik kućici, veću novu crkvu na sadašnjoj lokaciji. Narod je ovu crkvu nazvao Radišina crkva", navodi Momoirović.
Zbog dotrajalosti drvenog krova stare crkve brvnare, 1978. godine urađen je novi pokrov. Detaljna sanacija enterijera izvršena je 2010. godine kad je, između ostalog, urađen novi ikonostas, ikone su restaurirane, te obnovljena manja galerija za hor.
Crkva je jednobrodna sa petostranom apsidom, dužine devet i širine pet i po metara. Na zapadnoj strani nalaze se masivna vrata, sa lučnim nadvratnikom, ukrašena plitkom rezbarijom raznovrsnih motiva.
Neobična ljepota arhitekture od drveta: Posjetili smo crkvu brvnaru između Banjaluke i Prijedora (FOTO/VIDEO)
Pored stare crkve brvnare, u periodu od 1965. do 1991. godine, izgrađena je nova crkva posvećena istom svetitelju. Crkva brvnara u Jelićkoj je u maju 2005. godine proglašena nacionalnim spomenikom BiH.
Početkom 20. vijeka u Krajini je bilo oko 100 crkava brvnara, dok ih danas u ovoj regiji ima svega desetak koje su pretežno locirane u selima oko Banjaluke i Prijedora. Nakon Drugog svjetskog rata sačuvane su isključivo od strane lokalnog stanovništva.
(Mondo, Dušan Volaš)
/Preuzimanje teksta, vijesti, fotografija i video snimaka dozvoljeno uz vidljivo navođenje izvora i linka ka Mondo portalu/