Deset hiljada stanovnika evropskih gradova umiru prerano svake godine zbog zagađenog vazduha, utvrdili su naučnici u studiji koja je rangirala više od 800 gradova prema riziku od rane smrti od dva vodeća zagađivača.
Studija objavljena u stručnom časopisu "The Lancet Planetary Health" analizirala je rizik od izloženosti azot dioksidu - otrovnom plinu, jednom od izduvnih gasova automobila, i izloženosti sitnim česticama koje mogu uključivati dim, prašinu i pepeo.
Naučnici su poslije toga kreirali internet alat koji omogućava stanovnicima da vide rang listu svojih gradova zajedno s podacima koji upoređuju njihov kvalitet vazduha sa onim u drugim urbanim središtima.
"Gradovi su žarišta zagađenog vazduha", rekao je jedan od autora studije sa Instituta za globalno zdravlje iz Barselone, dodajući kako se nada da će internet stranica za upoređivanje podataka pomoći u podizanju svijesti o "tihom ubistvu".
"To je vrlo dobar alat za ljude da vide šta se događa u njihovom gradu i stvarno bi trebalo iskoristiti tu informaciju za podsticanje na akciju", izjavio je.
Naučnici su u novoj studiji koristili podatke specifične za gradove o kvalitetu vazduha kako bi izračunali koji se postotak smrtnih slučajeva može pripisati izlaganju azotovom dioksidu i sitnim česticama.
Oko 51.000 prevremenih smrti od sitnih čestica i 900 od azotovog dioksida moglo bi da se spriječi svake godine kad bi gradovi smanjili zagađenje na nivo koji preporučuje Svetska zdravstvena organizacija.
Madrid je na vrhu po zagađenju od azot dioksida i do sedam odsto svih prirodnih smrti prouzrokovano je tim zagađivačem. Poslije prijestonice Španije slijede Antverpen, Torino, Pariz i Milano.
Gradovi u italijanskoj dolini Po, južnoj Poljskoj i istočnoj Češkoj imaju najveći rizik od smrti od sitnih čestica, koje dolaze iz šireg spektra aktivnosti, uključujući industriju i grejanje u domaćinstvima.
Sjevernoevropske zemlje poput Islanda, Norveške i Švedske dominiraju na listi gradova sa najnižim postotkom smrti od azot dioksida i sitnim česticama, a među njima se našla i Pula u Hrvatskoj.
Zagađenje vazduha odgovorno je za oko sedam miliona preranih smrti širom sveta svake godine, pokazuju podaci Ujedinjenih nacija koji smatraju da bi taj rizik trebalo tretirati kao pitanje ljudskih prava.
(Novosti/MONDO)
