Mađarska je trajno izgubila pristup novcu u iznosu oko milijardu evra iz fondova EU 1. januara, jer sporovi između Budimpešte i Brisela otežavaju izlazak zemlje iz recesije.
Zamrzavanje fondova EU prema Mađarskoj dolazi u trenutku kada mađarska vlada ima ograničen fiskalni prostor, a budžetski deficit zemlje ove godine iznosi više od 4,5 odsto BDP-a. Sve to samo povećava političke tenzije u državi.
Mađarska ekonomija pala je za 0,7 odsto u trećem kvartalu, što je drugi uzastopni pad, a to znači da je zemlja ušla u tehničku recesiju usljed slabe potražnje u sektorima automobilske industrije, elektronike i farmacije, koji dominiraju njenom proizvodnjom.
Zajedno gledano, kako prenosi Financial Times, to smanjuje šanse premijera Viktora Orbana za reizbor 2026. godine.
Od ukupno 6,3 milijarde evra zamrznutih evropskih sredstava zbog zabrinutosti Brisela u vezi sa vladavinom prava, Budimpešta će trajno izgubiti 1,04 milijarde evra jer ta sredstva moraju biti dodijeljena do kraja 2024. ili nepovratno ističu.
Mađarska dodatno gubi milion evra dnevno zbog nezakonitog tretmana tražilaca azila, što će do kraja godine iznositi ukupno 200 miliona evra.
Ove kazne dolaze uz jednokratnu kaznu od 200 miliona evra koju je Evropski sud pravde (ECJ) izrekao u junu zbog kršenja pravila o azilu i nepoštovanja prethodne presude. Sveukupno, 19 milijardi evra iz fondova namijenjenih za oporavak nakon pandemije i drugih resursa EU ostaje blokirano.
Janoš Boka, ministar za EU poslove Mađarske, izjavio je sredinom decembra da je "veoma teško" ne tumačiti povlačenje sredstava kao "politički pritisak", i dodao da će Budimpešta preduzeti korake da, kako je kazao, otkloni ovu diskriminatornu situaciju.
Opozicija u Mađarskoj optužila je Orbanovu vladu za ekonomske probleme.
Sredstva EU vjerovatno će ostati blokirana sve do izbora, jer nijedna strana nije spremna da popusti po pitanjima koja smatra fundamentalnim, uključujući mjere protiv korupcije, nezavisnost pravosuđa i tretman manjina i tražilaca azila u Mađarskoj.
(MONDO/EUpravo zato/biznis.rs)
