Čavez bio je prvi u nizu ljevičarskih lidera koji su došli na vlast u Latinskoj Americi u posljednjoj deceniji.
Venecuelanski predsjednik Ugo Čavez preminuo je utorak u 58. godini poslije dvogodišnje borbe sa kancerom. Čavez, koji je proveo 14 godina na čelu Venecuele, bio je prvi u nizu ljevičarskih lidera koji su došli na vlast u Latinskoj Americi u posljednjoj deceniji.
Rođen je 1954, kao Ugo Rafael Čavez Frias u siromašnoj porodici u Sabaneti na zapadu Venecuele. Želio je da bude slikar, a zatim i profesionalni bejzbol igrač u američkoj ligi, prenosi Si-En-En (CNN).
Njegovo siromašno, ali srećno djetinjstvo u ruralnoj Venecueli, često mu je služilo kao osnova za anegdote kojima je obogaćivao svoje političke govore.
U kombinaciji sa izuzetnom harizmom njegovi skromni korijeni pomogli su mu da ostvari snažnu emotivnu vezu sa mnogim siromašnim Venecuelancima, koji su ga smatrali poput člana porodice.
Kao bivši potpukovnik Čavez je proveo veći dio svoje vojne karijere sarađujući sa drugim vojnicima ljevičarima na rušenju tradicionalnog političkog poretka.
Godine 1992. našao se na čelu prevrata protiv tadašnjeg predsjednika Karlosa Andresa Peresa koji je doživio neuspjeh, ali je to bio početak njegove političke karijere.
Kratak politički govor koji je održao, dok su ga odvodili u zatvor, sa svojim zaštitnim znakom na glavi, crvenom beretkom, ostavio je utisak na mnoge Venecuelance i utro mu put narodnog vođe.
Nakon što je pomilovan, Čavez je krenuo na turneju po zemlji, a pobjedu na izborima odnio je 1998. godine. Za mnoge birače predstavljao je novi početak nakon decenije vlada koje su viđene kao samodovoljne i korumpirane.
Privatni mediji i biznis lideri zauzeli su stav protiv Čaveza, a 2002. grupa opozicionih političara i disidenata iz redova vojske organizovala je puč. Čavez je uhapšen i prebačen u bazu na Karibima.
Na vlast su ga vratili dva dana kasnije lojalni oficiri iz vojske i pristalice.
Čavez je tada optužio SAD da stoje iz puča i rekao da strahuje da bi mogao da bude ubijen.
Kao predsjednik uživao je veliku podršku siromašnih zbog velikog ulaganja države u zdravstvene i obrazovne programe što je finansirano od izvoza nafte.
Podršku je dobijao i zbog konfrontacije sa SAD, koju je okarakterisao kao dekadentnu, ratno huškačku imperiju.
Nekoliko puta je zaprijetio da će zaustaviti isporuku nafte u SAD, kao kada je optužio tadašnjeg predsjednika Džordža Buša da je podržao puč 2002, ali to nikad nije učinio.
SAD su ostale najveće tržište za izvoz venecuelanske nafte, ali je Čavez takođe povećao izvoz na tržište Kine i države sa antizapadnom politikom poput Bjelorusije, Irana i Sirije.
Inspirisan svojim prijateljem i mentorom, kubanskim liderom Fidelom Kastrom, Čavez je, prema svojim kritičarima, vodio Venecuelu radikalnim putem, nacionalizujući veći dio ekonomije.
Poput Kastra, bio je poznat po svojim govorima, koji su se često protezali duboku u noć. 2012. oborio je sopstveni rekord, govoreći bez prestanka gotovo 10 sati, naveo je Rojters.
Čavez se dva puta ženio. Ima tri ćerke i sina. Od druge žene razveo se 2000. godine. Malo je poznato o njegovom privatnom životu kao predsjednika, ali je često pominjao da uživa da gleda bejzbol na TV, da čita i sluša narodnu muziku.
Sredinom 2011. je saopštio javnosti da se liječi od kancera. Bio je na četiri operacije na Kubi, kao i na iscrpljujućoj hemoterapiji i radijaciji. Dva puta je saopštio da je izliječen.
U oktobru 2012. je ponovo izabran za predsjednika sa 55 odsto osvojenih glasova, ali je bio previše bolestan da bi položio zakletvu za svoj novi šestogodišnji mandat, koji je trebalo da počne 10. januara.
Vrhovni sud Venecuele je donio odluku da on ostaje predsjednik, čak iako se nalazi u bolnici.
Sa Kube je avionom prebačen u februaru u Venecuelu, gdje je odmah smješten u bolnicu u Karakasu, gdje je preminuo.
(Tanjug/Foto: Tanjug/AP)